انعقاد قرارداد تجاری با اروپا

تقریبا شش ماه پس از آنکه مقامات بانک مرکزی اروپا وعده دادند که «به هر قیمتی» انسجام حوزه یورو را حفظ خواهند کرد, این قاره هنوز در شرایط نابسامان به سر می برد

تقریبا شش ماه پس از آنکه مقامات بانک مرکزی اروپا وعده دادند که «به هر قیمتی» انسجام حوزه یورو را حفظ خواهند کرد، این قاره هنوز در شرایط نابسامان به سر می‌برد.

این اتحادیه پولی که دارای ۱۷ عضو است، در ماه نوامبر بار دیگر به طور رسمی وارد رکود شد و دوباره نگرانی‌ها از این مساله شدت گرفت که ممکن است بدهکارترین کشورها در زیر بار فشار بدهی‌ها قد خم کنند و این در شرایطی است که هنوز در کشورهایی چون یونان، ایرلند، ایتالیا و پرتغال دولت تا بیش از ۱۰۰ درصد تولید ناخالص داخلی بدهکار است. تا پایان اکتبر، از هر چهار کارگر اسپانیایی یک نفر بیکار شد. حتی موتورهای محرکه اقتصاد اروپا نیز تحت تاثیر این بحران قرار گرفتند: نرخ رشد آلمان به رقم ناچیز ۲/۰ درصد رسیده است و فعالیت‌های اقتصادی هلند در فصل سوم سال ۲۰۱۲ ، ۱/۱ درصد کاهش یافت.

این موضوع که بزرگ‌ترین خطری که آمریکا را تهدید می‌کند نه پاکستان یا القاعده بلکه اقتصاد اروپاست، دیگر یک بزرگنمایی محسوب نمی‌شود. اوباما در برابر قاره تقسیم‌شده‌ای که فاقد بلوغ سیاسی و انسجام سازمانی لازم برای مقابله با بحران خود است، چه باید بکند؟ پاسخ این است که باید یک قرارداد جامع تجارت آزاد با اتحادیه اروپا منعقد کند.

تبعات بالقوه این اقدام عظیم خواهد بود: اروپا و ایالات متحده در مجموع بزرگ‌ترین و ثروتمندترین بازار جهان را تشکیل می‌دهند و در مجموع در حدود ۵۰ درصد تولید ناخالص داخلی جهان را به خود اختصاص داده‌اند. اروپا و ایالات متحده آمریکا در مجموع بیش از ۳۰ درصد تجارت جهانی را دارا هستند و تاکنون مهم‌ترین شریک تجاری یکدیگر بوده‌اند. در سال ۲۰۱۱ اروپا سه برابر بیشتر از چین، کالاهای آمریکایی خریداری کرد و این در شرایطی است که دو برابر بیشتر از چین به آمریکا کالا صادر کرد.

یک قرارداد تجارت آزاد می‌تواند این روابط را به شدت تقویت کند و کمکی باشد برای خروج اروپا از بحران کنونی‌اش. علاوه‌بر این پیشرفت تجاری آمریکا با اروپا می‌تواند به مثابه یک شاخص جهانی عمل کند و باعث شود آسیا و سایر اقتصادها استانداردهای بالاتری را برای محیط زیست رعایت کنند. گرچه هنوز مواردی بر سر راه انعقاد چنین قراردادی وجود دارند؛ اما شرایط کنونی بیش از هر زمان دیگری برای چنین اقدامی مناسب است.

کمی پس از انتخابات آمریکا، وزیر خارجه، هیلاری کلینتون از «احتمال مذاکره با اتحادیه اروپا برای انعقاد یک قرارداد جامع » برای تجارت از دو سوی اقیانوس اطلس سخن گفت و این نشانه‌ای امیدوارکننده بود؛ اما انعقاد یک توافقنامه با اقتصادهای آسیا، اولویت نخست سیاست‌های تجاری اوباما در دوره اول ریاست‌جمهوری او بود. اکنون زمان تمرکز بر قرارداد تجاری با اروپا که محتمل‌تر هم هست، فرا رسیده است. بر خلاف توافق با آسیا، یک قرارداد تجاری با اروپا می‌تواند یک توافق نادر برد-برد باشد که با اصول حزب دموکرات منافاتی نخواهد داشت. اروپا پیش از این هم حقوق کارگری و استانداردهای محیط زیست را در سطح بالایی رعایت می‌کرده است و این موضوع معضل مخالفت‌ها با توافق تجارت آزاد را از میان برمی‌دارد. علاوه‌بر این، این احتمال وجود ندارد که اروپایی‌ها با انعقاد پیمان تجارت آزاد مشاغل زیادی را از آمریکایی‌ها بگیرند و این باعث خاطر جمعی بیشتری برای اتحادیه‌های کارگری آمریکا است. در چنین شرایطی تعرفه‌های گمرکی باقیمانده هم کاهش می‌یابند و مقررات تجاری همگون می‌شوند، محصولات آمریکایی و به ویژه خدمات در اروپا نفوذ بیشتری می‌یابند و در عین حال مصرف‌کنندگان و کسب‌و‌کارهای آمریکایی از مزایای هزینه‌های پایین‌تر صادرات اروپایی بهره‌مند خواهند شد.

قرارداد‌های تجاری می‌توانند سال‌ها مورد مذاکره قرار گیرند و این گذشته از تایید کنگره است، اما شاید اوباما نیازی پیدا نکند به اینکه برای نشان دادن مزایای یک قرارداد بین آمریکا و اروپا، پیمان نهایی مورد توافق را به کنگره ارائه کند. حتی یک بیانیه در حد مقامات ارشد از سوی دو طرف که بیانگر تلاش طرفین برای دستیابی به یک توافق تجاری جامع در سال‌جاری باشد، می‌تواند بازارهای جهانی را تحت تاثیر قرار دهد. اروپا همچنان درگیر دور باطل ریاضت اقتصادی در جنوب، بی‌اعتمادی و تعصب در شمال و ناکارآمدی ساختاری در مرکز است و این موجب می‌شود مشکلات واشنگتن در مقایسه تنها به مانند یک ترافیک سبک در برابر آن ترافیک سنگین از مشکلات به نظر آید. ریاضت اقتصادی در اروپا همچنان نشانه‌ای است دال بر این که سرنوشت این قاره همچنان به نرخ پایین رشد اقتصادی و بازارهای مالی بدبین محکوم است و این در شرایطی است که نرخ بهره وام هنوز به شدت بالاست. پیامدهای توافقنامه دو سوی اقیانوس اطلس یکی از معدود راهکارهایی است برای ایجاد محرک مورد نیاز برای رشد اقتصادی آن هم بدون محرک‌های مالی. در ماه ژوئن مذاکره‌کنندگان آمریکا و اروپا گزارشی را منتشر کردند که نشان‌دهنده پیشرفت در مذاکرات و شناسایی موانع موجود بر سر راه چنین توافقی بود که از جمله آنها می‌توان به آزادسازی تجارت بازرگانی الکترونیک و خدمات دیجیتال همزمان با محافظت از داده‌ها اشاره نمود.

اما حتی اگر مذاکره‌کنندگان بر موانعی چون مخالفت اروپایی‌ها با گوشت گاو هورمون‌دار فائق آیند، رهبران سیاسی از جمله

آنگلا مرکل آلمان همچنان با این مساله مواجهند که ممکن است موجب عصبانیت حزب سبزها و چپگراهای کشورشان شوند، آن هم در سالی که انتخابات در پیش‌ دارند.

اوباما می‌تواند به دو روش در مقابله با مخالفت‌ها کمک کند: نخست با اطمینان دادن به رهبران اروپایی که دستیابی به یک پیمان با آنها به اندازه تلاش‌های دولت آمریکا در همکاری با آسیا اهمیت دارد. دوم آنکه سرمایه‌گذاری بر محبوبیت اوباما موجب می‌شود که محبوبیت اعضای پارلمان اروپا نیز در نزد مردمشان افزایش یابد. با در نظر گرفتن اینکه در صورت کوتاهی اروپا چه منافعی برای طرفین از دست خواهد رفت، هدر دادن چنین فرصتی بی‌خردی خواهد بود.

نویسنده: ادوارد جوزف

مترجم: شادی آذری