خداحافظ, ویتیلیگو

«میزگرد زیبایی» درباره لکه های سفید روی پلک عاطفه هادی با حضور دکتر هرمز شمس چشم پزشک

لک و پیس، برص یا ویتیلیگو، هر ۳، نام‌های یک نوع بیماری ناشی از التهاب پوست هستند؛ بیماری‌ای که به صورت لکه‌های سفیدرنگ، به‌طور قرینه در ۲ طرف پوست بدن، مخصوصا در پوست صورت، بروز می‌کند...

عاطفه هادی ۲۵ ساله که سوژه «میزگرد زیبایی»‌ این هفته «سلامت» است، می‌گوید از دوران دبستان با این بیماری درگیر بوده و مجبور شده است سال‌ها دوندگی کند و راه‌های مختلف درمانی را برای از بین بردن لکه‌های سفیدی که پشت پلک‌هایش به وجود آمده بودند، امتحان کند. پای صحبت‌های او و متخصصان «سلامت» نشسته‌ایم تا با این بیماری و روند درمانی‌اش بیشتر آشنا شویم.

عاطفه هادی که همه راه‌ها را برای رفع لکه‌های سفید پشت پلکش امتحان کرده، می‌گوید:

یـک هـفـتـه با چـشـم بـاز مـی‌خـوابـیـدم

▪ از بیماری‌ات بگو. از چه سنی به آن مبتلا شدی؟

ـ کلاس سوم یا چهارم دبستان بودم که متوجه شدم هاله‌ای صورتی‌رنگ، به اندازه یک عدس، پشت پلک‌هایم به وجود آمده است. رنگ این هاله در پشت پلک‌ هر ۲ چشمم ابتدا گلبهی بود اما بعد از چند سال کاملا سفید و کمی بزرگ شد و آن لکه سفید‌رنگ، وقتی به دوران راهنمایی رسیدم، دیگر بزرگ‌تر نشد و اندازه‌اش ثابت ماند.

▪ از ابتدا می‌دانستی که این لکه‌ها مربوط به یک بیماری پوستی هستند؟

ـ نه! راستش را بخواهید، در دوران دبستان که اصلا وجود این لکه‌های سفید برایم مهم نبود اما وقتی به مقطع راهنمایی رسیدم، ظاهرم برایم اهمیت بیشتری پیدا کرده و دیگر نمی‌توانستم وجود آنها را تحمل کنم. شاید باورتان نشود ولی من از خواب صبحم می‌گذشتم تا وقت کافی برای پوشاندن این لکه به روش‌های مختلف پیدا کنم.

▪ پس وجود این لکه، حسابی اذیتت می‌کرد؟

ـ بله. تمام فکرم این بود که مداد و سایه‌ای پیدا کنم که درست رنگ پوستم باشد و بتواند این لکه را بپوشاند. هر وقت می‌خواستیم مهمانی برویم، من نگران بودم که آیا می‌توانم این لکه سفید را خوب بپوشانم تا کسی متوجه آن نشود یا نه؟ خلاصه اینکه بزرگ‌ترین هدف زندگی‌ام این بود که از شر این لکه سفید خلاص بشوم و چشمم مانند چشم بقیه مردم شود!

▪ چطور متوجه بیماری‌ات شدی؟

ـ دبیرستانی بودم که به ۳، ۴ پزشک مراجعه کردم اما هیچ‌کدام از آنها نتوانستند تشخیص بدهند که بیماری‌ام چیست؛ تا اینکه یک متخصص پوست به من گفت نام بیماری‌ام به عربی، برص و در اصطلاح پزشکی، ویتیلیگو است. این پزشک که مطبش هم در میدان ونک بود، برایم ۱۰ جلسه لیزردرمانی تجویز کرد و گفت که با این کار از شر لکه‌های سفید پشت پلک‌هایم خلاص خواهم شد.

▪ و خلاص شدی؟

ـ نه! درست ۱۰ تیرماه سال ۸۵ بود که جلسه‌های لیزردرمانی را شروع کردم. کل درمان من زیر لیزر، ۱۰ ثانیه طول می‌کشید؛ یعنی ۵ ثانیه برای هر چشم. اگرچه لکه‌های پشت چشمم بلافاصله بعد از لیزر به رنگ صورتی یا رنگ پوستم درمی‌آمدند اما یکی،‌ دو ساعت نمی‌گذشت که دوباره، سفیدی آنها اعصاب‌ام را خرد می‌کرد. من ۲ روز در میان برای انجام لیزر به مطب دکتر می‌رفتم. ۸ مرداد ماه ۸۵ جلسه‌های لیزردرمانی‌ام به پایان رسید و نتیجه‌ای ندیدم!

▪ از دکتر نپرسیدی که چرا لیزر نتوانست لکه‌های ویتیلیگو را از پشت چشمانت حذف کند؟

ـ چرا. دکتر گفت همان لحظه‌ای که لیزر به پوست پلکت می‌تابد، سلول‌های پوستت تحریک می‌شوند و شروع می‌کنند به ساختن رنگدانه اما این تولید رنگدانه‌ها فقط تا مرحله صورتی‌رنگ پیش می‌رود و چون بیماری‌ات پیشرفته است، لیزر توان نگه داشتن رنگدانه‌ها را ندارد.

▪ چقدر خرج لیزردرمانی‌ات شد؟

ـ هر جلسه ۷ هزار تومان بود؛ جمعا شد۷۰ هزار تومان.

▪ بعد از اینکه از درمان با لیزر نتیجه نگرفتی، چه کار کردی؟

ـ به یک متخصص پوست دیگر به نام دکتر درخشانی مراجعه کردم. او گفت که این قسمت از پوست پلک من مانند لباسی است که رویش مایع سفیدکننده ریخته و غیر از عمل هیچ راهی برای درمانش وجود ندارد. او متوجه شد که این لکه‌های سفید قبلا هم با لیزر دستکاری شده‌اند و گفت که اگر این کار را نمی‌کردم، نتیجه کارش بهتر می‌شد.

▪ تضمینی هم برای نتیجه کارش به تو داد؟

ـ گفت من از نظر نحوه عمل، کار خودم را تضمین می‌کنم ولی برگشت‌پذیر بودن یا نبودن لکه‌ها را خیر. و توضیح داد که باید پوست قسمتی را که سفید شده، بردارد و گوشت اضافه بالا و پایین پشت پلک‌ام را به هم برساند و بدوزد.

▪ تو قبول کردی؟

ـ بله. چون تمام آرزویم، دیدن خودم در آینه بدون آن لکه‌های زجرآور بود. برای همین، ۱۰ آذرماه سال ۸۵، پلک‌هایم را به تیغ جراحی سپردم و از آن روز تا همین حالا هم دیگر اثری از برص روی پلک‌هایم ندیدم. یعنی خوشبختانه بیماری من برگشت‌پذیر نبود.

▪ مراقبت‌های بعد از عملت چه بود؟

ـ تا یک هفته، فقط خوابیدم! در این مدت حتی حق نداشتم که بخندم، گریه کنم یا راه بروم. یادم می‌آید که یک روز حوصله‌ام سر رفت و بلند شدم که کمی در آشپزخانه قدم بزنم ولی بعد از ۵ دقیقه یک دفعه چشمم کبود شد، ترسیدم و دوباره به تخت‌خواب برگشتم. این را هم بگویم که سرم را نباید بیش از اندازه به سمت بالا یا پایین خم می‌کردم. یک چیز باورنکردنی دیگر هم این بود که مجبور شدم یک هفته با چشم‌های باز بخوابم؛ چون اگر چشمانم را هنگام خواب می‌بستم، بخیه‌ پلک‌هایم پاره می‌شد! به همین دلیل یک هفته تمام، روی صورتم یک روسری مشکی می‌انداختم و با چشم باز می‌‌خوابیدم و درواقع این مغزم بود که به خواب می‌رفت. دکتر به من گفت که بهتر است تا یک سال هم از لوازم آرایشی برای آرایش اطراف چشمم استفاده نکنم.

▪ جای بخیه روی پلک‌هایت باقی نماند؟

ـ نه! دکتر به من گفت که بعد از کشیدن بخیه‌ها بهتر است به جای هر پماد و کِرِمی از کمی عسل که با شیر پرچرب نرم شده است، استفاده کنم. من هم یک ماه این کار را کردم و بعد از آن، دیگر اثری از جای بخیه‌ها باقی نماند.

▪ چند وقت بعد از عمل به حالت عادی برگشتی؟

ـ یک ماه طول کشید تا توانستم راحت چشمانم را باز و بسته کنم و بخندم و بخوابم. اما تا ۳، ۴ ماه، وقتی که ابروهای نزدیک پوست عمل شده را برمی‌داشتم، پوست پلکم می‌سوخت و تیر می‌کشید که این مشکل هم بعد از ۴ ماه برطرف شد.

▪ این بار چقدر هزینه کردی؟

ـ حدود یک میلیون تومان؛ اما من از این بابت اصلا ناراحت نیستم چون احساس می‌کنم که یکی از بزرگ‌ترین آرزوهایم برآورده شده است.

▪ جراحی پلکت چقدر طول کشید؟ آیا بعد از عمل مشکلی مثل ضعف بینایی پیدا نکردی؟

ـ من درست ۳ ساعت زیر تیغ جراحی بودم و خدا را شکر تا به امروز هیچ مشکلی از نظر بینایی نداشته‌ام.

● نظر متخصص فلوشیپ خواب

دکتر خسرو صادق‌نیت

فلوشیپ خواب و دانشیار دانشگاه علوم‌پزشکی تهران

با چشم باز هم می‌شود خوابید!

سوژه این هفته، به این نکته اشاره کرده که مدتی با چشم‌های باز خوابیده است. حق با اوست. واقعیت این است که مراحل اصلی خواب طبیعی در مغز انسان اتفاق می‌افتد ولی در خواب طبیعی، در دیگر ارگان‌های بدن نیز به طور هماهنگ تغییراتی بروز می‌کند که باعث می‌شود ما هر روز خواب خوبی را تجربه کنیم. درواقع، وقتی مغز مراحل مختلف خواب را طی می‌کند، عضلات بدن به سمت کاهش تون و فعالیت پیش می‌روند، چشم‌ها بسته می‌شوند، تنفس و ضربان قلب آهسته‌تر می‌شود و فرد به طور موقت، هوشیاری خودش را از دست می‌دهد و به اتفاقات اطراف خودش واکنش نشان نمی‌دهد. بهترین وضعیت بدن نیز برای خواب، حالت درازکش است. از آنجا که خواب یک نیاز ضروری است و نمی‌توان در برابر آن برای مدت طولانی مقاومت کرد، با گذشت زمان، این نیاز به خواب، خود را به ما تحمیل خواهد کرد. باید به خاطر داشت عدم تحقق شرایط مناسب بدن برای خواب، مانع از به خواب رفتن نمی‌شود بنابراین فرد در شرایط نامناسب (از جمله، در صورت بازماندن اجباری چشم) هم به خواب خواهد رفت ولی مسلما کیفیت و کمیت خواب او مانند سابق نخواهد بود و ممکن است همچون گذشته از خوابش رضایت نداشته باشد. فراهم کردن شرایط مطلوب همچون کاهش حداقلی نور محیط می‌تواند عوارض این مشکل را به حداقل کاهش دهد.

● نظر روان‌پزشک

دکتر محمدرضا خدایی

عضو هیات علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توان‌بخشی

مشکلات ظاهری و مدیریت باطنی

به طور کلی یکی از صفات انسان به عنوان یک موجود چند بعدی، اهمیت دادن به زیبایی ظاهری خودش است. این توجه انسان به خودش و زیبایی‌اش، در سنین مختلف و جنس‌های مختلف با هم متفاوت است. یعنی بعضی‌ها بیشتر به ظاهر خودشان اهمیت می‌دهند و بعضی‌ها کمتر. اما افراد در سنین نوجوانی و جوانی (به خصوص خانم‌ها)، ظاهر برای اهمیت بسیاری پیدا می‌کند. همان‌طور که در شرح حال خانم عاطفه هادی هم خواندید، ایشان در دوران دبستان، اهمیت چندانی به لکه‌های سفیدرنگ پشت چشمش نمی‌داده اما همین که پا به دوران نوجوانی گذاشته، از بین بردن بیماری ویتیلیگو برای او تبدیل به یک هدف و آرزو شده است! نوجوانی، دوران شکل‌گیری هویت است؛ دورانی که افراد دوست دارند خودشان را از نگاه دیگران ببینند و بیشتر از نظر ظاهری و رفتاری مورد قبول اطرافیانشان باشند. بنابراین، اینکه یک دختر خانم در سن نوجوانی و حتی جوانی توجه خاصی به ظاهر و بدن خودش داشته باشد، امری غیرطبیعی نیست. اگر نوجوان یا جوانی، مشکلی در ظاهر خودش پیدا کرد، باید مانند عاطفه هادی، تمام تلاشش را برای رفع آن بکند. اینکه فرد بنشیند و دست روی دست بگذارد و مدام بگوید چقدر بدبختم که خدا این بلا را سر من آورد، اصلا کار درستی نیست.

همه افرادی که مشکلی دارند، باید فکر کنند که اگر ضعفی یا بیماری خاصی دارند، در عوض، کلی نکات مثبت در ظاهر و رفتارشان وجود دارد که می‌توانند ایرادهای او را بپوشانند. اگر شخصی مانند این بیمار ما بتواند نقاط قوت و ضعف خود را بسنجد و سبک و سنگین کند، دیگر مشکلی بر مشکلاتش اضافه نمی‌شود و افسردگی به سراغش نمی‌آید. بهترین راه مقابله با نقاط ضعف در یک فرد، مدیریت مشکلات است؛ یعنی کسی که ضعفی دارد، باید ابتدا تمام توانایی‌های خودش را مدنظر قرار بدهد و سپس به دنبال راه‌های مختلف برای درمان مشکلش بگردد. کاری که خانم‌ عاطفه هادی هم چند بار آن را انجام داده و بالاخره هم به نتیجه رسیده است. در نهایت هم اگر شخصی مشکل مربوط به زیبایی داشت و نتوانست از هیچ راهی آن را برطرف کند، باید با مشکلش کنار بیاید و به خود بقبولاند که تمام تلاشش را برای رفع مشکل کرده است و می‌تواند با توانایی‌های دیگر و حتی محصول‌های آرایشی مختلف، بیماری‌اش را مخفی کند. در پایان هم لازم است این نکته را بگویم که توجه زیاد و بیش از اندازه به موارد خیلی کوچک که از نظر دیگران اصلا دیده نمی‌شود و اهمیت ندارد ولی در ذهن خود فرد بسیار پررنگ و پراهمیت است، به خصوص در مورد زیبایی بدن، می‌تواند بعدها تبدیل به وسواس شود و خود این وسواس مشکلات بسیاری از جمله اشتغال ذهنی و عملی را برای فرد به وجود می‌آورد و باعث افت عملکرد فرد خواهد شد.

● نظر چشم‌پزشک

دکتر هرمز شمس

رییس انجمن چشم‌پزشکان ایران

ایشان باید قبل ازخواب به چشمشان پماد می‌زدند

وقتی فردی مانند خانم عاطفه هادی، مجبور است به هر دلیلی خواب با چشمان باز را برای مدتی تجربه کند، نیاز به آموزش‌هایی دارد که این چشمان باز هنگام خواب برایش بعد از عبور از دوره بیماری، دردسرساز نشود. اگر یک نفر، چند شبانه‌روز را با چشم باز بخوابد، امکان اینکه چشمانش خشک شود و حتی عفونت پیدا کند، بسیار زیاد است. به همین خاطر به تمام بیمارانی که مانند خانم هادی مجبورند شرایط خاصی مانند چشمان باز به هنگام خواب را تجربه کنند، توصیه می‌کنم یا چشمشان را به صورت اصولی، پیش از خواب پانسمان یا یک راه ساده‌تر را انتخاب کنند. راه ساده‌تر این است که این بیماران، قبل از خواب، داخل چشمانشان به مقدار لازم از پمادی که دکتر برای آنها تجویز می‌کند، بمالند و صبح‌ها هم قطره تجویزی لازم را درون چشم‌هایشان بریزند تا دچار خشکی و عفونت چشم پس از طی دوران بیماری نشوند.

● نظر متخصص پوست و مو دکتر مرتضی رضیعی

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره سوژه «میزگرد زیبایی» می‌گوید:

▪ آقای دکتر! سوژه این هفته ما مبتلا به بیماری برص بوده، ممکن است شرح مختصری از این بیماری برایمان بگویید؟

ـ ویتیلیگو یا برص، یک بیماری ژنتیکی است که در آن، قسمتی از پوست، رنگدانه‌ نمی‌سازد و پوست قسمتی که تولید رنگدانه ندارد، به رنگ کاغذی کاملا سفید درمی‌آید. به عبارت دیگر، ملانین، رنگدانه‌ای است که باعث ایجاد رنگ پوست، مو و چشم‌ها می‌شود و این ملانین توسط سلول‌هایی به نام ملانوسیت (سلول‌های رنگدانه‌ساز) به وجود می‌آید. حالا اگر ملانوسیت به‌ دلیل اختلال‌های ژنتیکی از بین برود یا نتواند رنگدانه تولید کند، پوست، رنگ خودش را از دست می‌دهد و سفید می‌شود.

▪ این بیماری معمولا در چه سنی، افراد را مبتلا می‌کند؟

ـ سن خاصی برای ابتلا به برص تعریف نشده است. این بیماری ممکن است در نوزادان، کودکان و حتی بزرگسالان هم خودش را نشان بدهد.

▪آیا نواحی خاصی از بدن به ویتیلیگو مبتلا می‌شوند؟

ـ نه! این بیماری گاهی تنها در یک نقطه مانند دست، پا، لب یا پلک خودش را نشان می‌دهد و گاهی به صورت تکه‌تکه در مناطق مختلف بدن پیدا می‌شود و یک وقت‌هایی هم بیشتر بدن را درگیر می‌کند.

▪ آیا برص یک بیماری پیشرونده است؟ یعنی امکان دارد که با گذشت زمان، تعداد این لکه‌های سفید در بدن بیشتر شود؟

ـ حقیقت این است که معمولا این بیماری قابل پیش‌بینی نیست؛ یعنی ممکن است یک بیمار بعد از چند سال، هیچ‌گونه پیشرفتی را در بیماری‌اش مشاهده نکند و بیمار دیگری بعد از چند ماه، ببیند که سطح گسترده‌تری از بدنش با این لکه‌ها پوشانده شده است. استعداد ژنتیکی برخی از افراد در ابتلا به برص بسیار بالاست و این بیماری در آنها گسترده‌تر می‌شود ولی بعضی‌ها هم استعداد خفیفی در ابتلا به برص دارند و سیر ابتلا یا پیشرفت بیماری و حتی مناطق درگیر در آنها بسیار آرام‌تر و کندتر است. بنابراین، کسانی که به ویتیلیگو مبتلا می‌شوند، ممکن است یا سیر پیشرونده سریعی داشته باشند یا این بیماری در آنها بسیار ساده و خفیف باشد.

▪ آیا علت یا عواملی هم وجود دارند که باعث تشدید این بیماری شوند؟

ـ بله. اگر کسی ژن ابتلا به برص را داشته و به این بیماری مبتلا شده باشد، ۲ عامل می‌توانند به احتمال زیاد در تشدید بیماری‌اش نقش بسیار پررنگی داشته باشند؛ اولین عامل، استرس است. خود بیماری ویتیلیگو به اندازه کافی برای فرد مبتلا، استرس به همراه دارد. حال اگر فرد، در مدت ابتلا به بیماری، استرس یا اضطراب شدیدی را هم تجربه کند، این استرس می‌تواند باعث گسترش بیماری او شود. این را هم بگویم که بعضی‌ها گسترش برص را در افراد مختلف به خاطر ناراحتی اعصاب آنها می‌دانند که این، باور غلطی است و استرس، همان مشکلی است که برص را تشدید می‌کند، نه ناراحتی اعصاب! عامل دوم گسترش برص در افراد مبتلا، آفتاب‌سوختگی است؛ یعنی کسانی که این لکه‌های سفید را روی پوست بدنشان دارند، بهتر است در معرض نور مستقیم خورشید قرار نگیرند. کوهنوردی، اسکی و رفتن کنار دریا، از جمله فعالیت‌هایی است که فرد را در معرض نور شدید آفتاب قرار می‌دهند و باعث می‌شوند که شدت برص در فرد، بیشتر شود. مثلا وقتی پوست صورت، در اثر آفتاب شدید می‌سوزد، کل صورت پس از رفع آفتاب‌سوختگی، حالت سفیدی ناشی از برص به خود می‌گیرد. احتمال دارد که در صورت بروز زخم یا خراش در بدن فرد بیمار، روی قسمت زخم‌شده هم لکه‌های سفید به وجود بیایند اما همان‌طور که گفتم، همه این عوامل، احتمالی هستند و صددرصد نیستند!

▪ اگر ویتیلیگو، سیر پیشرونده دارد، پس چطور خانم عاطفه هادی توانسته با جراحی، این بیماری را از بین ببرد؟

ـ از آنجا که امکان بروز دوباره لکه‌های سفید برص در جای بریده و زخم وجود دارد، پزشکان انجام هرگونه جراحی را روی این بیماران منع می‌کنند؛ مگر اینکه جراحی، واقعا ضروری باشد. به همین خاطر، فرض اول در مورد خانم عاطفه هادی، این است که اصلا به برص مبتلا نبوده‌اند؛ چون هر لکه سفیدی که برص نیست. امکان دارد که ایشان به بیماری آلبا یا سایر بیماری‌هایی که به صورت لکه‌های سفید، خودشان را روی پوست نشان می‌دهند، مبتلا بوده‌اند. فرض دوم هم در مورد ایشان، آن است که استعداد ژنتیکی بسیار خفیفی در ابتلا به برص داشته و احتمال گسترش این بیماری در ایشان کم بوده است. چون همه افراد دچار تشدید برص نمی‌شوند و این ضایعه در همه سیر پیش‌رونده ندارد. اما چیزی که مهم است، این است که جراحی برای افراد مبتلا به ویتیلیگو ممنوع است و فقط در مواقع خاص و ضروری و با احتیاط انجام می‌شود.

▪ ویتیلیگو واگیر ندارد؟

ـ نه! این بیماری تقریبا ناشناخته است و بسیاری از مردم آن را با جذام اشتباه می‌گیرند و حتی از دست دادن با فرد مبتلا اجتناب می‌کنند؛ در حالی که ریشه ابتلا به ویتیلیگو کاملا ژنتیکی است و این بیماری به هیچ عنوان واگیر ندارد.

▪ درمان قطعی هم برای مبتلایان به برص وجود دارد؟

ـ راستش را بخواهید، برص جزو بیماری‌هایی است که روند درمانی بسیار سختی دارد. اما مراحل درمان آن نسبت به بیماران مختلف و پیشرفت بیماری‌شان، متفاوت است. ما ابتدا برای برگرداندن رنگدانه‌ها به نواحی کوچک، از کورتون یا داروهای دیگری مانند بتامتازون به صورت موضعی استفاده می‌کنیم و در مرحله بعد، درمان به وسیله اشعه‌درمانی UVB و UVA و لیزردرمانی (که نوعی اشعه‌درمانی محسوب می‌شود) ادامه می‌یابد. البته این را بگویم که تعداد جلسات و عوارض لیزردرمانی بسیار کمتر از اشعه‌درمانی است اما پوست همه افراد به لیزردرمانی جواب نمی‌دهد. همان‌طور که پوست خانم هادی هم به لیزر جواب نداد و ایشان نتیجه‌ای از ۱۰ جلسه درمان با لیزر نگرفتند. ما اولین روزی که می‌خواهیم درمان با لیزر را برای بیمار شروع کنیم، به او می‌گوییم که امکان بهبودی ۵۰، ۵۰ است.

▪ شما باید تمام جلسات اشعه‌درمانی را انجام بدهید تا متوجه شوید که این درمان برای بیمار مفید است یا نه؟نه! مثلا اگر قرار باشد ۲۰ جلسه اشعه‌درمانی برای بیمار انجام بدهیم و بعد از ۱۰ جلسه متوجه بشویم که هیچ تحریکی برای تولید رنگدانه روی پوست بیمار صورت نمی‌گیرد، مسلما از انجام دادن ـ جلسات بعدی اشعه‌درمانی و اذیت کردن بیمار در اثر این درمان، خودداری می‌کنیم و به او می‌گوییم که این روش درمانی مناسبی برایش محسوب نمی‌شود.

▪ خب، حالا تکلیف بیماری که تمام راه‌های درمانی را طی کرده و به نتیجه نرسیده، چیست؟

ـ اگر بیمار نتوانست مشکل خودش را با دارو یا اشعه‌درمانی برطرف کند، به او توصیه می‌کنیم که با بیماری‌اش کنار بیاید و کارهایی نکند که باعث تشدید بیماری شود. ضمن اینکه به بیشتر بیماران مبتلا به برص که لکه‌های سفید، صورت و دستشان را پوشانده است، پیشنهاد می‌دهیم که از کِرِم‌های مخصوص (کاور مارک) استفاده کنند که جنبه آرایشی دارند و باعث می‌شوند که قسمت‌های سفید پوست، رنگ پوست اطراف را به خود بگیرند و اینطوری بیماری‌شان مشخص نمی‌شود. فقط این بیماران عزیز باید حواسشان باشد که هر چند ساعت یک‌بار باید این کِرِم را تمدید کنند تا اثرش از بین نرود.

▪ خانم عاطفه هادی معتقدند که جای بخیه پشت پلکشان را تنها با مالیدن عسل روی آن از بین برده‌اند. آیا این ادعا پایه علمی دارد؟

ـ موادی در عسل و موم عسل وجود دارند که برای درمان جای زخم، مناسب و مفیدند. بنابراین اینکه عاطفه هادی می‌گوید جای بخیه‌اش را با استفاده از عسل از بین برده است، چندان غیرطبیعی به نظر نمی‌رسد ولی کار متداولی هم نیست و درمان‌های موثرتری وجود دارد.

▪ به عنوان آخرین سوال، آیا بیمارانی که بیشتر نقاط بدنشان به ویتیلیگو مبتلا شده چاره‌ای برای رفع بیماری‌شان دارند؟

ـ اگر بیشتر از ۷۰ تا ۸۰ درصد بدن بیمار با لکه‌های سفید برص پوشیده باشد، ما رنگدانه آن ۲۰ تا ۳۰ درصد باقیمانده از پوستش را هم به وسیله کِرِم‌های مخصوصی که در بازار موجود هستند از بین می‌بریم و کل پوست او را سفید می‌کنیم. در این حالت افراد معمولا یک پوست سفید و یکدست به دست می‌آورند که مراقبت از آن در برابر آفتاب بسیار سخت است. چون این پوست جدید، به شدت و سریعا دچار آفتاب‌سوختگی می‌شود. به همین دلیل به کسانی که تمام پوستشان را سفید می‌کنند، توصیه می‌کنیم همیشه در برابر آفتاب از ضدآفتاب، سایبان، عینک دودی و لباس پوشیده استفاده کنند. این را هم بگویم که کسی که کمتر از ۷۰ درصد پوستش به این بیماری مبتلا است، نمی‌تواند بقیه پوستش را هم سفید کند.

ندا احمدلو

دکتر مرتضی رضیعی متخصص پوست‌و‌مو

دکتر خسرو صادق‌نیت فلوشیپ خواب

دکتر محمدرضا خدایی روان‌پزشک