دهان زنان بیشتر می‌سوزد

اصطلاح سوزش دهان اساسا برای توضیح احساس سوزش بر روی زبان، کام یا لب‌ها به کار می‌رود. سوزش دهان، غالبا زنان را مبتلا می‌کند ولی در مردان هم رخ می‌دهد. نسبت زن به مرد تقریبا ۷ به …

اصطلاح سوزش دهان اساسا برای توضیح احساس سوزش بر روی زبان، کام یا لب‌ها به کار می‌رود. سوزش دهان، غالبا زنان را مبتلا می‌کند ولی در مردان هم رخ می‌دهد. نسبت زن به مرد تقریبا ۷ به یک است و معمولا سالمندان بیشتر دچار این عارضه می‌شوند...

اوج بروز این مشکل دهه پنجم زندگی است. در معاینه مخاط دهان این بیماران معمولا هیچ مورد غیرطبیعی دیده نمی‌شود. برخی بیماران به نقاطی از دهان اشاره می‌کنند و آن را عامل اصلی این مشکل می‌دانند ولی این نقاط، اصولا جزو تنوعات طبیعی مخاط دهان مثل پاپی‌‌های زبان یا غدد چربی هستند. بیماران مبتلا به سوزش دهان عموما یکی از ۳ الگوی سوزش را ذکر می‌کنند:

ـ نوع یک: سوزش هنگام بیدار شدن از خواب وجود ندارد ولی کم‌کم در طی روز پدید می‌آید.

ـ نوع دوم: سوزش موقع بیدار شدن احساس می‌شود و تا هنگام به خواب رفتن پابرجا می‌ماند.

ـ نوع سوم: سوزش به تناوب ظاهر می‌شود و مکان‌های غیرعادی نظیر گلو و کف دهان را گرفتار می‌کند.

سوزش دهان، یک بیماری چندعاملی است که عوامل زیادی در بروز آن نقش دارند؛ از جمله، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

کمبود ویتامین‌های B۱ ،B۲ ،B۶ و B۱۲، کمبود آهن، کمبود اسیدفولیک، ابتلا به دیابت، عفونت قارچی دهان، خشکی دهان، اضطراب، افسردگی و حساسیت.

آزمایش کامل خون برای بررسی کمبودهای تغذیه‌ای یا دیابت قندی ضروری است.

پروتزهای بیمار (دست دندان‌های کامل یا تکه‌ای) را باید از نظر طرح مناسب، نقاط تحریک‌کننده مخاط و نیز جنس آلیاژ و سایر مواد متشکله بررسی کرد. میزان ترشح بزاق دهان باید سنجیده شود. همچنین وجود ناراحتی مانند جویدن مخاط یا زبان و سایش دندان‌ها هم باید توسط دندا‌ن‌پزشک یا متخصص بیماری‌های دهان ارزیابی شود. برخی بیماران ممکن است به دلیل ابتلا به اضطراب یا افسردگی به سوزش دهان مبتلا شوند بنابراین ارزیابی بیمار از نظر ابتلا به بیماری‌های روحی- روانی بسیار ضروری است. در بیماران با سابقه کمبودهای تغذیه‌ای بر حسب مورد، ویتامین۱ B یا ۶ B تجویز می‌شود، اگر اشکالاتی در طرح پروتز بیمار موجود باشد باید پروتز جدید ساخته شود. بیمار باید پس از ۴ هفته معاینه شود که نتایج آزمایش خون و میکروب‌شناسی یا سایر آزمایشات در دسترس باشد.

ماهیت چند عاملی سوزش دهان وجود تیمی را طلب می‌کند که متشکل از دندان‌پزشک، متخصص بیماری‌های دهان و در برخی بیماران مشاوره با متخصص پوست، روان‌پزشک یا روان‌شناس بالینی ضروری است.

دکتر جلیل مومن بیت‌اللهی

متخصص بیماری‌های دهان

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران