مزایا و معایب شهرهای الکترونیک

شهر الکترونیک شهری است برای همه با امکانات به روز و کارآمد که در آن ترافیک نیست, شلوغی نیست, ازدحام مشکل بزرگی نیست, معلولان محترم هستند و در آسایش

شهر الکترونیک شهری است برای همه با امکانات به‌روز و کارآمد که در آن ترافیک نیست، شلوغی نیست، ازدحام مشکل بزرگی نیست، معلولان محترم هستند و در آسایش. در کل شهر الکترونیک جایی است که کمتر کسی برای کار از منزل خارج می‌شود. در فرهنگ‌ها و دوره‌های گوناگون، شهر الکترونیک را با تعاریف مختلفی شناخته‌اند که گذشته از تفاوت‌های آن در یک مورد، تشابهی خاص دارند، یعنی در ریشه تعریف و همگی بی‌قید و شرط پذیرفته‌اند که ارتباط، مایه حیات شهر الکترونیک است. در شهر الکترونیک برای کاری جز تفریح از خانه خارج نمی‌شوند و هیچ محدودیت زمانی و مکانی ندارند. در شهر الکترونیک مرزهای جغرافیایی چندان معنایی ندارد و به‌طور کلی شهر الکترونیک تداعی‌کننده دهکده‌ای است به وسعت جهان.

● مزایا

وقتی صحبت از شهر الکترونیک می‌کنیم نیاز است بدانیم در شهرهای معمولی چه کارهایی انجام می‌شود و آیا آن کار‌ها را می‌توان به طریقی غیر از روش سنتی انجام داد یا نه؟

تقریبا تمام کارهای ما در شهرها به یکدیگر وابسته‌اند و نمی‌توان کاری را بدون هماهنگی چند زیرساخت انجام داد. مثلا برای یک خرید ساده از یک فروشگاه عمومی به این وابسته هستیم: وقت خود و ساعت کار فروشگاه، موقعیت مکانی خود و فروشگاه، مسیر بین خود و فروشگاه، نوع کالای مورد نیاز و نوع موجودی فروشگاه، حجم مشتریان فروشگاه و قابل پیش‌بینی نبودن این مورد و صدها نوع نیاز دیگر.

حال وقتی برای یک کار ساده مانند خرید از یک فروشگاه که از رایج‌ترین کارهای ممکن در زندگی شهری است، این همه نیاز و امکان را باید سنجید پس برای اجرای کارهای بزرگ و گروهی نیازمند نوعی نظم مطلق هستیم. نظم، اولین مزیت یک شهرالکترونیکی و کیفیت زندگی نیز براساس این نظم قابل پیش‌بینی است. شهر الکترونیک بر خلاف چیزی که در فیلم‌های علمی ـ تخیلی نشان داده می‌شود لزوما شهری شلوغ، بدون گیاه و پر از کابل‌های مخابراتی نیست. شهر الکترونیک می‌تواند یک شهرک ساکت با طبیعت زیبا را تداعی کند که در آن از فروشگاه‌های متعدد و رنگارنگ خبری نیست یا اداره‌های دولتی و خدماتی به ندرت دیده می‌شوند، چرا که این فروشگاه‌ها و دیگر مراکزی که گفتیم مجازی‌سازی شده‌اند و آرامش، جای شلوغی شهر را گرفته است؛ پس مزیت دوم شهر الکترونیک، آرامش است.

در شهر الکترونیک مزیتی است که در شهر‌های سنتی نمی‌توانیم کیفیتی اینچنینی را بیابیم. به عنوان مثال اگر شما پولی همراه نداشته باشید کمتر سارقی قصد نزدیک شدن به شما را دارد یا اگر برای کارهای روزمره کمتر از خانه خارج شوید، احتمال تصادف یا مشکلات از این دست‌ کمتر می‌شود. امنیتی که در پرداخت‌ها و انتقال وجوه در شکل الکترونیکی آن است این امکان را می‌دهد تا بر تمام فعالیت‌های مالی خود نظارت داشته باشید یا استفاده از سیستم‌های حسابداری آنلاین اختلاف حساب‌ها را در کمترین زمان ممکن کشف و از سایر زیان‌های آن جلوگیری می‌کند.

شهر الکترونیک می‌تواند با کم کردن هزینه‌ها و ایجاد نظم اقتصادی این امکان را برای کشور ایجاد کند تا سرمایه‌های ملی را با حداکثر بهره‌وری استفاده کند و هزینه‌های جانبی را که می‌توان در آن صرفه‌جویی کرد، کاهش داد تا سرمایه در جای خود قرار گیرد و به رشد اقتصادی و صنعتی کشور کمک کند.

● نیازها

همان طور که گفتیم نیاز اصلی شهر الکترونیک، ارتباط است و همین ارتباط است که به شهر الکترونیک معنا می‌بخشد. پس بدون ارتباط سالم، کامل و امن، فکر این شهر را از سر بیرون کنیم. داشتن لینک ارتباطی، خود نیازهای دیگری را ایجاد می‌کند. یعنی برای استفاده از یک ارتباط هر دو طرف ارتباط نیز باید دارای امکان سرویس‌دهی متقابل باشند که نیاز است هم سرورهای میزبان، امکانات امنیتی و نرم‌افزاری را فراهم کنند و هم اشخاصی که به آن وصل می‌شوند باید امکان استفاده از خدمات آن را داشته باشند. این امکانات شامل داشتن لینک ارتباطی استاندارد، سخت‌افزار مناسب، نرم‌افزارهای روز‌آمد و سیستم‌عامل‌های قدرتمند است. نیاز دیگر این شهرها، قانون است، یعنی برای شهری که تمام امکانات آن از نوعی متفاوت است باید قوانینی متناسب با آن تدوین شود و ناظران بتوانند بر دستگاه‌های اجرایی اعمال قدرت کنند. نیاز اصلی یک شهر الکترونیک که حتی مهم‌تر از ارتباط است چیزی است از جنس خودمان یعنی فرهنگ. برای زندگی در هر اجتماعی اگر فرهنگ حضور در آن را نداشته باشیم نمی‌توانیم از مزایای واقعی آن بهره‌مند شویم.

● معایب

شهر الکترونیک نمادی از زندگی مدرن است و زندگی مدرن نیز مشکلات خاص خود را به همراه دارد. بیماری‌هایی که با نام بیماری‌های تمدن شناخته شده‌اند در این شهرها بیشتر دیده می‌شوند. مشکلات عاطفی و افسردگی، یکی دیگر از معایب این شهر است، چرا که برخوردها، دید و بازدیدها و روابط انسانی، مجازی‌سازی می‌شود و شادابی را از کاربران آن می‌گیرد. وابستگی بالا به تکنولوژی نیز یک مشکل بزرگ این نوع زندگی است، یعنی اگر زیرساخت دچار مشکل شود به نوعی تمام امور زندگی مختل می‌شود. هزینه بالا برای پیاده‌سازی این نوع شهرها یکی دیگر از معایب آن به شمار می‌رود.