کفگیرتان چوبی نباشد

چوبی ها بدترین انتخاب و استیل ها بهترین انتخاب هستند

وقتی پا به بازار لوازم خانگی و ظرف‌ و ظروف می‌گذاریم، علاوه بر طرح و رنگ و مدل‌های مختلف، با محصولاتی که جنس‌های متفاوتی هم دارند، مواجه می‌شویم و گاهی نمی‌دانیم خرید کدام‌یک از این کالاها از نظر اقتصادی و سلامت، بیشتر به نفعمان است...

مثلا کفگیر، ملاقه و قاشق‌های بزرگ، جزو پرکاربردترین لوازم پخت‌وپز در آشپزخانه هستند که با کمی دقت در انتخاب جنس مناسب آنها، می‌توانید باعث حفظ سلامت اعضای خانواده‌تان شوید و با یک خرید کارآمد، هزینه‌های اضافی‌تان را هم حداقل در این مورد خاص کاهش دهید. در ادامه این مطلب، به بررسی خوبی‌ها و بدی‌های جنس‌های مختلف کفگیر و ملاقه می‌پردازیم.

● دور چوبی‌ها را خط بکشید

متاسفانه در حال حاضر خیلی از افراد برای خط نیفتادن کف قابلمه و ماهیتابه‌های تفلون و از بین نرفتن تفلون ظروف، از کفگیر، ملاقه یا قاشق‌های بزرگ چوبی برای هم زدن غذایی که داخل این ظروف پخته می‌شود،‌ استفاده می‌کنند درحالی که این روزها استفاده از این وسایل چوبی دیگر از طرف هیچ کدام از متخصصان حوزه بهداشت و سلامت توصیه نمی‌شود. چرا که چوب می‌تواند به سادگی آلودگی‌های محیطی و ترکیب‌های مختلف موجود در مواد غذایی را به خود جذب کند. آلودگی‌ها، مواد و ترکیب‌هایی هم که جذب چوب می‌شوند، به راحتی و با شستشوی معمولی از بین نخواهند رفت. آلودگی‌های سطح کفگیر و ملاقه‌های چوبی را فقط با لایه‌برداری از سطح آنها می‌توان تا حدودی از بین برد که انجام مداوم این کار در خانه میسر نیست. اگر آلودگی‌ها یا باقیمانده مواد غذایی به داخل چوب نفوذ کند، استفاده مکرر از این وسیله چوبی می‌تواند سلامت افراد را به خطر بیندازد. مساله خطرناک‌تر، به کار بردن کفگیر، قاشق و ملاقه‌های چوبی ترک خورده است. زمانی که این وسایل ترک می‌خورند، آلودگی را کاملا درون خود می‌کشند و دیگر امکان تمیز کردن آنها وجود ندارد. به همین دلیل علاوه بر اینکه توصیه می‌شود دور استفاده از کفگیر و ملاقه‌های چوبی را خط بکشید،‌ به شدت تاکید می‌شود که تحت هیچ شرایطی از این وسایل چوبی بعد از شکستن یا ترک خوردن، استفاده نکنید.

اصلا اگر دقت کرده باشید، شکاف‌های ایجادشده روی کفگیر و ملاقه‌های چوبی پس از مدتی استفاده، بوی تعفن می‌گیرند که همین موضوع می‌تواند نشان‌دهنده وجود آلودگی‌های فراوان در این شکاف‌ها باشد. به‌طور کلی، ‌میکروب‌ها به‌قدری کوچک هستند که می‌توانند به‌سادگی در عمق وسایل چوبی آشپزی نفوذ کنند و سلامت افراد را به خطر بیندازند و دلیل تاکید بر استفاده نکردن از چنین وسایلی هم فقط همین امر است.

● پلاستیکی‌های فودگرید (Food Grade) بی‌خطر هستند

در حال حاضر انواعی از کفگیر، ملاقه و قاشق‌های بزرگ و کوچک آشپزی در بازار دارای برندهای معروف و معتبر و نشان Food Grade وجود دارند. این وسایل پلاستیکی برای کاربردهای مختلف و تهیه غذاهای متفاوت گرم و سرد و از مواد اولیه مخصوصی تهیه شده‌اند تا گرما نتواند روی آنها تاثیر منفی بگذارد و باعث ایجاد واکنش بین آنها و ترکیب‌های موجود در مواد غذایی داغ یا گرم شود. شما می‌توانید نشان یک قاشق و چنگال کوچک را روی ظرف‌ها و وسایل پلاستیکی فودگرید مشاهده کنید. این کفگیر و ملاقه‌های پلاستیکی فودگرید، مشکلی برای غذا ایجاد نمی‌کنند. ضمن اینکه استفاده از آنها به صورت مداوم و طولانی‌مدت هم نیست و فقط برای هم زدن یا تفت‌ دادن غذا از چنین وسایلی استفاده می‌شود. به همین دلیل نباید چندان نگران استفاده از کفگیر و ملاقه‌های پلاستیکی ایمن برای تهیه غذا بود. البته استفاده از کفگیر و ملاقه‌های پلاستیکی معمولی برای تهیه غذاهای داغ، به دلیل واکنشی که پلاستیک معمولی در اثر حرارت از خود نشان می‌دهد، چندان توصیه نمی‌شود. در نهایت هم می‌توان توصیه کرد از این وسایل پلاستیکی ایمن به جای انواع چوبی‌شان برای تفت‌دادن یا هم زدن غذا در ظرف‌های تفلون و چدن کمک بگیرید تا هم نگران خراب شدن ظرف‌هایتان نباشید و هم از خطر استفاده از کفگیر و ملاقه‌های چوبی در امان بمانید.

● استیل‌ها بهترین هستند

به‌طور کلی جنس استنلس استیل برای تمام وسایلی که در روند پخت‌وپز مواد غذایی دخالت دارند، بهترین جنس است. استنلس استیل یا همان فولاد ضدزنگ، جزو جنس‌هایی است که کمترین واکنش شیمیایی را با انواع موادغذایی نشان می‌دهد و حتی در صنایع هم از این جنس برای ساخت دیواره لوله‌ها و تانکرها که با مواد غذایی در تماس هستند، استفاده می‌شود.

خوشبختانه، کفگیر و ملاقه‌های امروزی موجود در بازار هم از استیل‌های مرغوب و به مراتب سبک‌تر از انواع قدیمی‌شان هستند که خانواده‌ها می‌توانند بدون نگرانی، از آنها برای تهیه انواع مواد غذایی و غذاهای سرد و گرم استفاده کنند.

● از شیشه‌ای‌ها و چینی‌ها بااحتیاط استفاده کنید

علاوه بر کفگیر و ملاقه‌های استیل، استفاده از انواع شیشه‌ای و چینی آنها هم برای اطمینان کامل از انجام نشدن واکنش بین مواد غذایی و وسایل تهیه غذا، توصیه می‌شود. به‌طورکلی، چینی، ‌استنلس استیل و شیشه جزو جنس‌های خنثی هستند و می‌توان بدون دغدغه از آنها در تهیه غذا کمک گرفت. البته حواستان باشد که استفاده از کفگیر و ملاقه‌های چینی یا شیشه‌ای که لب‌پر شده باشند، درست نیست زیرا ممکن است تکه‌های دیگری از آنها در طول روند پخت غذا جدا و با مواد غذایی ترکیب شود. اگر قصد خرید کفگیر و ملاقه‌های چینی یا استیل دارید، انواعی از آنها که ساده و بدون رنگ و طرح هستند انتخاب کنید تا رنگ‌های صنعتی و شیمیایی روی آنها با ترکیب‌های داغ موجود در مواد غذایی‌تان واکنش ندهد.

دکتر آراسب دباغ‌مقدم

متخصص بهداشت مواد غذایی