جایی که «نیاز» و «یاری» به هم می رسد

یک ساختمان قدیمی و آدم هایی که در ظهر یک روز گرم تابستانی با زبان روزه از این سو به آن سو می روند و تلاش می کنند وظیفه خود را به بهترین شکل انجام دهند

یک ساختمان قدیمی و آدم هایی که در ظهر یک روز گرم تابستانی با زبان روزه از این سو به آن سو می روند و تلاش می کنند وظیفه خود را به بهترین شکل انجام دهند. چند نفر در یکی از سالن ها روی صندلی نشسته اند. در نگاهشان امید و گاه ناامیدی و از چهره شان عزت و آبرو پیداست. یکی یکی داخل اتاق می روند و شرح حال خود را می گویند. می گوید به دلیل اعتیاد و بیکاری از شوهرش طلاق گرفته است. ۴ پسر دارد که ۲ تن از آن ها ناشنوا هستند، بیکار است ولی می تواند کار کند.

از او می خواهند آدرس و مشخصات کامل خود را بدهد و می گویند که می توانند خواربار در اختیارش قرار دهند. تشکر می کند و از اتاق بیرون می رود. دختر جوانی بلافاصله وارد می شود. جوان و شاداب است. پشت به من می ایستد. می گوید برای دریافت کمک تحصیل خواهرش آمده است. یکی از درس هایش را افتاده و باید دوباره آن را بگذراند. کاغذی می گیرد و می رود و این قصه ادامه دارد...

فکر می کنید روزانه چند نفر به موسسات خیریه و این قبیل مراکز مراجعه و تلاش می کنند با کمک افراد خیر چرخ زندگی خود را بچرخانند. در دستورات دینی ما، آمده است که هیچ مسلمانی نباید اجازه دهد همسایه اش سر گرسنه به بالین بگذارد اما چند نفر از ما می توانیم ادعا کنیم که این دستور را رعایت می کنیم.

واقعیت این است که حال و هوای ماه مبارک رمضان باعث می شود که بسیاری از ما به فکر کمک به نیازمندان و مستمندان بیفتیم اما هستند بسیاری از خانواده هایی که پای رفتن به مراکز خیریه و دستی برای گرفتن کمک ندارند. مثل خانواده های زندانیان که با بالارفتن آمار زندانی ها در کشور، تعداد خانواده های درگیر این موضوع هم بیشتر و بیشتر می شود. مسئولان می گویند بیش از ۷۰ درصد از خانواده های زندانیان با مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم می کنند و بسیاری از آن ها با زندانی شدن سرپرست خانوار به زیر خط فقر سقوط می کنند. لذا ضروری است که در این باره اطلاع رسانی شود تا خیران این خانواده ها را نیز تحت پوشش خود درآورند.

● جایی که نیاز و یاری به هم می رسد

با حضور در یکی از موسسه های قدیمی و شناخته شده مشهد با آقای شایسته خو درباره کمک های خیران به گفت وگو می نشینیم.

وی با وجود مشغله فراوان در خیریه با خوشرویی پذیرای ما می شود و درباره کارهایی که در خیریه انجام می شود، صحبت می کند. وی سخنان خود را این چنین آغاز می کند: در این موسسه قدیمی که ۵۵ سال سابقه دارد، در حال حاضر حدود ۷۰۰ خانواده تحت پوشش مستقیم قرار دارند و بیشتر آن ها خانواده ایتام هستند.

خانواده هایی که سرپرست آن ها از کار افتاده یا زندانی هستند هم جزو خانواده های تحت پوشش اند. زنانی که سرپرست خانوار هستند و به دلایل متفاوت طلاق گرفته اند هم از خدمات موسسات ما استفاده می کنند. نکته این جاست که خانواده زندانیان در مواردی از کمک های موسسات خیریه محروم هستند به این دلیل که طبق اساسنامه بعضی خیریه ها فقط به سادات یا ایتام کمک می کنند و نمی توانند خانواده های دیگر را تحت پوشش قرار دهند اما در این موسسه خیریه، خانواده های زندانیان هم تحت پوشش قرار دارند.

وی درباره مشکلاتی که این خانواده ها با آن دست به گریبان هستند، می گوید: واقعیت این است که متاسفانه نگاه مردم به خانواده های زندانیان چندان مثبت نیست و بسیاری به این خانواده ها دید مثبتی ندارند.

در صورتی که گاهی خانواده های زندانیان مستحق تر از خانواده های ایتام هستند. زیرا به طور سنتی ومذهبی مردم برای کمک به ایتام پیشقدم می شوند و اگر کسی در مجاورت آن ها یتیم باشد، بلافاصله مشکل مسکن، تحصیل و یا ازدواج فرد را حل می کنند اما نسبت به خانواده زندانیان چنین حساسیتی وجود ندارد و بعضی می گویند که سرپرست خانوار می توانست زندان نرود تا خانواده اش به مشکل دچار نشود. در حالی که بسیاری از خانواده های زندانیان بسیار محترم و آبرومند هستند و به دلایلی دچارگرفتاری شده اند.

وی با اشاره به چند خانواده زندانی تحت پوشش خیریه می گوید: ما خانواده های زندانیانی را داریم که ۲ دختر دانشجو دارند و این نشان می دهد که مادر خانواده توانسته است خانواده را به خوبی مدیریت کند و در غیاب پدر که زندانی است، بچه ها را به ادامه تحصیل تشویق کند، بسیاری از زنان در این قبیل خانواده ها با وجود بیماری و مشکلات فراوان صورت خود را با سیلی سرخ می کنند و کار می کنند تا فرزندانشان در آسایش باشند. اغلب این خانواده ها بسیار نیازمند هستند و خیران نباید در کمک به این افراد تردید به خود راه دهند.

وی در پاسخ به این سوال که بعد از سال ها کار در امور خیریه خسته است یا خیر با خنده پاسخ می دهد: کدام خستگی! کار خیر خستگی ندارد ما روزانه ۱۲ ساعت یا بیشتر کار می کنیم و وقتی می بینیم می توانیم مشکل فردی را حل کنیم، تمام خستگی مان برطرف می شود. وقتی کسی به کار خیر اعتقاد داشته باشد و بداند که کار خیر به خود او برمی گردد، هرگز خسته نمی شود و همیشه برای انجام امور خیر پیشقدم می شود زیرا کار را بدون چشمداشت انجام می دهد و از نظر روحی قوت می گیرد.

با این همه مواردی پیش آمده که کار خودم گیر کرده و کسی نتوانسته است کارم را انجام دهد اما به هر حال لطف خدا همیشه همراه من بوده است و بی گمان خیرانی که در موسسات خیریه فعالیت می کنند، خودشان می توانند گواهی بدهند که کمک هایی که کرده اند تا چه حد روی زندگی آن ها تاثیر گذاشته است.به عقیده وی اگر همه مردم حساب سال خود را تعیین کنند و خمس و زکاتشان را بپردازند به جرات می توان گفت که ۶۰ درصد از مشکلات اقتصادی نیازمندان حل می شود. البته بسیاری ازافراد در امور خیر دستی دارند و هرگز نه نمی گویند و به هر شکل که بتوانند کمک می کنند.

● کار خیر آری، تظاهر و ریا ، خیر

در هنگام گفت وگو با یکی از خیران که سال هاست به یکی از موسسات قدیمی مشهد کمک می کند، یاد این شعر افتادم که غلام همت آن نازنینم، که کار خیر بی روی و ریا کرد».

دکتر غزاله ابوالفتحی که به گفته خود آشنایی دیرینه با این موسسه خیریه دارد، از زمانی که به فکر دادن سهم سادات افتاده به امور خیریه روی آورده و حالا سال هاست که چندین خانواده را تحت پوشش گرفته است.او با تاکید بر این که در امور خیریه هرقدر کمک بیشتر باشد، باید کمتر به چشم بیاید توضیح می دهد: از همان اوایل به خوبی فهمیدم که کمک به مستمندان چگونه روی زندگی من تاثیر می گذارد و برکت عجیبی به زندگی انسان می بخشد به ویژه خمس دادن یکی از علل برکت در زندگی است که من آن را به وضوح در زندگی ام دیده ام. وقتی در طول زمان به امور خیریه بپردازید، ناخودآگاه احساس می کنید چقدر به خدا مدیون هستید که این لطف را کرده است که شما خیر باشید بنابراین هر روز بیش از روز قبل از این که در این راه قرار گرفته اید، شاکر هستید و خدا را شکر می گویید.

به این ترتیب لطف خدا بعد از انجام امور خیر برای فرد آشکارتر می شود. وی با اشاره به این که دعا می کند ذره ای عجب یا ریا در کارش نباشد، تاکید می کند: بارها از من خواسته شده گفت وگو با رسانه ها داشته باشم اما رد کرده ام زیرا نمی خواسته ام ریا شود و کارم به چشم بیاید زیرا فکر می کنم هنوز کاری نکرده ام و کمک های خیری که در توانم هست بسیار اندک و ناچیز است. ناگفته نماند که الطاف امام رضا(ع) بر من پوشیده نیست و من قدم خیر را از امام رضا(ع) می دانم.وی تاکید می کند: وقتی در مسیر خیر قدم بر می دارید هر کاری را که از دستتان برمی آید انجام می دهید و از هر راهی که بتوانید سعی می کنید مشکل فردی را برطرف کنید و در این راه دایم فکر می کنید که کارهایی که انجام داده اید به حساب نمی آید و نباید دچار عجب و غرور شوید.

در عین حال نسبت به خانواده های زندانیان هم باید اطلاع رسانی بیشتری صورت بگیرد و من به محض دیدن اماکنی برای کمک به خانواده های زندانیان سعی کردم به این مراکز هم کمک کنم زیرا به هر حال این خانواده ها هم قربانی شرایط و یک موقعیت خطیر شده اند و ضروری است به آن ها نیز کمک شود.ابوالفتحی در پاسخ به این سوال که آیا پیش آمده است با وجود برآوردن نیازهای دیگران،کار خودتان انجام نشود و یا نتوانید یکی از نیازهایتان را برآورده کنید، می گوید: بله مواردی پیش آمده که هرچه برای امری تلاش کردم موفق نشدم و به این نتیجه رسیدم که خواست خدا بوده است.زیرا پروردگار فرموده بسیار چیزهاست که از آن کراهت دارید اما خیر شما در آن است و بسیار چیزهاست که دوست دارید اما شر شما در آن است، شما نمی دانید اما خدا می داند؛ بنابراین همواره انجام شدن یا انجام نشدن کارها را به خدا می سپارم تا هرچه صلاح اوست تحقق بپذیرد.

نویسنده: عظیمی مروی