گفت وگویی که تسبیح خداست

امیرمومنان علیه السلام می فرمایند خرد مردم با شش چیز سنجیده می شود معاشرت, داد و ستد, دستیابی به مقام, برکناری از مقام, توانگری و تهیدستی ۱

امیرمومنان (علیه‌السلام) می‌فرمایند: خرد مردم با شش چیز سنجیده می‌شود: معاشرت، داد و ستد، دستیابی به مقام، برکناری از مقام، توانگری و تهیدستی(۱).

● یادگیری و دانش اندوزی

در معارف دینی بر دانش اندوزی تاکید فراوانی شده است و به انسان سفارش شده که از گهواره تا گور دانش بجوید(۲). در روایات بسیاری به یادگیری دانش‌های لازم و سودمند سفارش شده است. بر پایه روایات، پدران و مادران باید به آموختن دانش‌های موردنیاز فرزندانشان در دوران کودکی اقدام کنند تا در بزرگسالی از ثمرهای آن بهره مند شوند.

● اهمیت دانش اندوزی

به فرموده رسول خدا (صلی الله علیه و آله)، یا عالم باش یا در حال آموختن دانش و وقت خود را در بیهودگی و خوشگذرانی صرف نکن.(۳)امیرمومنان (صلی الله علیه و آله) می‌فرمایند: حکمت و (دانش) را فراگیر، هرچند از مشرکان باشد(۴)، همچنین می‌فرمایند: حکمت و (دانش) را فراگیر؛ هرچند از زبان دیوانگان باشد(۵) و نیز فرمودند: بر شماست که دانش بجویید، چراکه دانشمند گرامی است، هر چند به خاندانی منسوب نباشد و گرامی است، هر چند تهیدست باشد و گرامی است، هر چند جوان باشد.(۶)

● فضیلت تعلیم و تعلم

رسول خدا (صلی الله علیه و آله) می‌فرمایند: آموزش علم به دیگران برای رضای خدا حسنه است و یادگیری آن عبادت و گفت و گوی علمی تسبیح و کاربرد دانش جهاد و نیز آموزش دادن آن به کسی است که نمی‌داند صدقه و بخشیدن آن به کسی که صلاحیت دارد سبب قرب الهی است، زیرا دانش، آموزنده حلال و حرام و روشنگر راه بهشت و همدم (حالت) تنهایی است(۷)، همچنین می‌فرمایند: هر کس بخشی از دانش را فرا بگیرد تا برای خشنودی خدا آن را به مردم بیاموزد خدا پاداش هفتاد پیامبر را به او اعطا می‌کند(۸)، نیز می‌فرمایند:هر کس دوست دارد که رهایی یافتگان از آتش جهنم را بنگرد به فراگیران دانش بنگرد. به خدا سوگند برای هر گامی که طالب علم به سوی خانه عالم بر می‌دارد، خدا عبادت یک سال را برایش می‌نویسد و برای هر گام او شهری در بهشتش می‌سازد و هنگامی که بر زمین راه می‌رود زمین برای او آمرزش می‌طلبد و در حالی صبح و شام می‌کند که آمرزیده شده و فرشتگان گواهی دهند که آنان از آتش جهنم رهایی یافته‌اند(۹).

همان گرامی می‌فرمایند: حضور در مجلس عالم از حضور در هزار تشییع جنازه و هزار عیادت از بیمار بهتر است(۱۰)، نیز می‌فرمایند: کسی که به مسجد رفت و آمد کند تا دانشی مفید بیاموزد یا به دیگران یاد دهد پاداش عمره و حجی کامل خواهد داشت(۱۱)امیرمومنان (علیه‌السلام) می‌فرمایند:‌ای مومن! علم و ادب بهای جان توست، پس در آموختن آن بکوش، پس هر چه بر علم و ادب تو افزوده شود بر ارزش تو افزوده می‌شود، چرا که از راه دانش، به پروردگارت راه می‌یابی و با ادب، خدمت پروردگارت را نیکو بجا می‌آوری و با این ادب در خدمت است که بنده سزاوار ولایت و قرب الهی می‌گردد، پس نصیحت مرا بپذیر تا از عذاب برهی(۱۲)و نیز می‌فرمایند: یک سخن حکیمانه را مرد بشوند، سپس آن را نقل کند یا به آن عمل کند از عبادت یک سال بهتر است(۱۳).امیرمونان (علیه‌السلام) می‌فرمایند: هرکس در راه کسب علم دو گام بردارد و دو ساعت نزد عالم بنشیند و از آموزگار دو کلمه بشنود، خدا برای او دو بهشت واجب گرداند، چنان که خدای متعالی فرمود: برای کسی که از مقام پروردگارش بترسد دو بهشت است.(۱۴)امام باقر(علیه‌السلام) می‌فرمایند: پاداش کسی که علم را آموزش می‌دهد مانند پاداش کسی است که علم می‌آموزد و او بر کسی که می‌آموزد برتری دارد، پس دانش را از صاحبان آن (دانشوران) فرا گیرید و به برادرانتان به گونه‌ای که عالمان به شما یاد داده اند دهید(۱۵).

منابع در دفتر روزنامه موجود است