وقت‌هایی که تلف می‌شوند

اهمیت وقت و زمان آنقدر زیاد است که حتی در گذشته و در زمانی که بشر اینقدر درگیر دغدغه‌ها و مشغولیت‌های رنگارنگ نبود هم توجه به آن در ضرب‌المثل‌ها، اشعار و ادبیات جوامع مختلف …

اهمیت وقت و زمان آنقدر زیاد است که حتی در گذشته و در زمانی که بشر اینقدر درگیر دغدغه‌ها و مشغولیت‌های رنگارنگ نبود هم توجه به آن در ضرب‌المثل‌ها، اشعار و ادبیات جوامع مختلف وجود داشته و محدودیت زمان و برگشت‌ناپذیری آن همواره به افراد گوشزد شده است.

البته در زندگی امروزی هم واحد زمان برای افراد با توجه به نگرش، انگیزه و حرفه آنها، اهمیت متفاوتی یافته به طوری که به عنوان نمونه در علوم فضانوردی با محاسبات علمی می‌گویند یکهزارم ثانیه تأخیر، باعث عدم قرارگیری ماهواره در محل مورد نظر می‌شود یا در پزشکی سه دقیقه نرسیدن اکسیژن سبب مرگ کودک می‌شود و...

در مقابل ارزش نهادن به زمان، با واژه اتلاف وقت هم مواجه هستیم که متاسفانه به نظر می‌رسد این واژه در ارکان مختلف برخی جوامع مانند جامعه ما نفوذ کرده است.

همچنان که رییس پژوهشگاه اقتصاد اسلامی در حاشیه همایش ملی خدمات الکترونیکی، اعلام کرده است تنها در تهران، سالانه پنج میلیارد ساعت وقت تلف می‌شود.

بیژن لطیف تاکید می‌کند، اگر هزینه این میزان اتلاف وقت را در کنار هزینه‌های دیگر قرار دهیم، حجم ریالی آن بیشتر از اسکناس‌هایی می‌شود که تاکنون منتشر شده است.

سوالی که در این میان مطرح می‌شود این است که به جای اتلاف این حجم زمان که بیشتر صرف رفت و آمدها و محبوس شدن شهروندان تهرانی در ترافیک می‌شود چه کارها که نمی‌توان انجام داد، مثلا در زمانی مشابه چقدر می‌توان درخت کاشت یا در فعالیت‌های انساندوستانه شرکت کرد.

حقیقت این است که ما در حالی نسبت به زمان به عنوان عنصری ارزشمند بی‌توجه هستیم که پژوهش‌های انجام گرفته در یک قرن گذشته ثابت کرده، پیشرفت فردی و اجتماعی مستلزم توجه به زمان است.

در واقع جوامع بشری براساس برنامه زمانبندی شده به سمت اهداف استراتژیک حرکت می‌کنند، در زمان مشخص به اهداف برنامه رسیده و در نتیجه کشوری ثروتمند، مترقی و همراه با رفاه اجتماعی را می‌سازند.

این جوامع معمولا از یک چرخه فقر، تلاش و آینده نگری به چرخه ثروت، توسعه و قدرت جهش می‌یابند البته در نقطه مقابل هم بسیاری از جوامع به دلیل اتلاف وقت و بی‌مسوولیتی به چرخه فردگرایی، نابسامانی، هرج و مرج و سرانجام فقر اجتماعی می‌رسند بنابراین به جای آن که ساعت‌ها وقت ارزشمند خود را صرف ترددهای غیرضروری در سطح شهر کنیم تا دیر نشده می‌توانیم از کشورهای موفق الگو بگیریم و حداقل زیرساخت‌های مناسب را آن گونه که باید فراهم کنیم.

یکی از این زیرساخت‌ها استفاده بهینه از فناوری اطلاعاتی است.

به گفته کارشناسان، اگر یک دهم هزینه‌های ساخت بزرگراه‌ها و اتوبان‌ها صرف توسعه فناوری اطلاعات شود، بدون شک صرفه‌جویی زیادی در بخش اقتصاد و از همه مهم‌تر زمان انجام می‌شود.

بهاره صفوی