متن باز تلفن کنید

آشنایی با راهکار VoIP در لینوکس

نام لینوکس را بارها شنیده‌ایم و همیشه به عنوان سیستم عاملی عجیب و پر دردسر با آن برخورد کرده ایم. آیا تاکنون فکر کرده اید اگر برای اولین بار که از رایانه استفاده کردید به جای سیستم عاملی از خانواده Microsoft با یکی از توزیع های لینوکس کار می کردید، چه اتفاقی می‌افتاد؟ شما با لینوکس می توانید فیلم ببینید، به وبگردی بپردازید، در شبکه های مختلف وارد شوید و اطلاعات خود را به اشتراک بگذارید، فایل‌های متنی و تصویری بسازید و در کل کارهایی که عموم کاربران با استفاده از دیگر سیستم‌های عامل انجام می‌دهند، همراه با پایداری و امنیت بیشتر انجام دهید.

بهتر است واقع بینانه بنگریم و به این باور برسیم که جدالی بین سیستم های عامل وجود ندارد و هر یک از آنها مزایای خاص خود را دارد. به عنوان مثال با وجود openLDAP، باز هم لینوکس در مقابل Active Directory سیستم های عامل سرور Microsoft که امکانات و مزایای مختلفی در مدیریت کاربران برای محیط های بزرگ در اختیار می گذارد، حرفی برای گفتن ندارد، با وجود این در پیاده سازی Web Serverها، Routing و DNS Server و... شاید خالی از لطف نباشد سری به دنیای لینوکس بزنیم و مقایسه ای بین Exchange Server و Zimbra یا Lync و Asterisk داشته باشیم.

در شرایط مختلف شاید بتوان یکی را به عنوان جایگزین دیگری یا در کنار آن استفاده کرد. برای مثال آیا با وجود هزینه‌های سنگین نگهداری سرور مدیریت ایمیل Microsoft Exchange Server به صرفه نیست گاهی به دنبال راهکارهای رایگان و متن باز لینوکسی مانند Postfix ،Dovecot یا حتی Zimbra برویم؟

بعد از مقایسه لینوکس و ویندوز به معرفی مختصری از دنیای Voice over IP می‌پردازیم.

حتما تاکنون در رابطه با فناوری های متعدد انتقال صوت و تصویر در بستر شبکه و اینترنت یا به‌طور عمومی تلفن‌های تحت شبکه و تلفن‌های اینترنتی زیاد شنیده اید و با مزایای متعدد آن از جمله کاهش هزینه‌های سازمانی و خدمات ارزش افزوده آشنا هستید. به‌طورکل تمام این کاربردها در دسته انتقال صوت روی IP یا VoIP قرار می‌گیرد.

در حوزه انتقال صوت و تصویر در بستر IP، راهکارهای مختلف همراه با امکانات خاصی وجود دارد؛ اما بیشتر تولیدکننده‌های این محصولات، هزینه‌های سنگینی را برای ارائه نرم‌افزار خود که با استفاده از سخت‌افزار مخصوص و لیسانس برای امکانات مختلف عرضه می‌شود، دریافت می‌کنند.

در کنار این مورد، شاید این محصولات را نتوان چندان به طور سفارشی‌شده برای یک مجموعه در اختیار گرفت. این موارد دست به دست هم داده تا متخصصان محیط متن‌باز دست‌ به کار شده و به ارائه راهکارهای مختلف و حتی رایگان بپردازند. بر همین اساس به سراغ غول VoIP در کهکشان لینوکس، بسته متن باز Asterisk می‌رویم و توضیحاتی بیان می‌کنیم.

در دنیای Voice over IP حضور قدرتمند Asterisk با امتیازاتی مانند همپوشانی با دیگر سرویس‌ها و توانایی برنامه‌نویسی آن به زبان‌های مختلفی همچون PHP، Perl یا Python، آزادی عملی را که دنیای نرم‌افزار آزاد برای ما ایجاد کرده‌است، بسیار زیبا به نمایش گذاشته شده است! شما آزادید در هر نوع بستر شبکه‌ای، با کمترین سخت‌افزار تلفن داخلی و خارجی، فاکس، پاسخگوی گویا و... VoIP را بدون نیاز به سرمایه‌گذاری هنگفت در تهیه سخت‌افزار، راه‌اندازی کنید! همپوشانی با دیگر نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای دنیای VoIP از جمله Cisco یا سانترال‌هایی مانند Panasonic که از معروف‌ترین و پر کاربرد‌ترین سانترال‌های موجود است، در کنار یکدیگر و همراه با ارائه پایداری قابل توجه، از امتیازاتی است که برای ورود به دنیای VoIP ما را به سمت این بستر سوق می‌دهد.

ماژولار بودن یا به طور کلی‌تر قابلیت نوشتن افزونه برای این بسته، یکی از مزیت‌های قابل‌توجهی است که در دنیای Asterisk، قدرت انتخاب را برای برنامه‌نویسی افزونه ای هماهنگ با آن ایجاد کرده و برتری خود را در دنیای VoIP به رخ دیگر رقبا می کشد.

استفاده از بانک های اطلاعاتی مختلف همچون mySQL برای نگهداری اطلاعات تماس ها، شماره ها و دیگر مشخصات، در کنار احراز هویت داخلی کاربری به عنوان پیش‌کشی برای استفاده از NTLM برای هویت شناسی بر اساس Active Directory ویندوز است.

اگر قصد خروج از دنیای دوست داشتنی و بی آلایش کنسول لینوکس (CLI) را داشته و خواهان استفاده از کنسولی گرافیکی و جذاب باشیم با Elastix که محیطی مبتنی بر هسته Asterisk است رو به رو می‌شویم.

Elastix به وسیله PaloSanto ایجاد شد تا کسانی که هنوز در ورود به دنیای متن باز و دستوری لینوکس شک و ترس دارند، کار را راحت کرده باشد. در کنار این موضوع، متن باز و آزاد بودن این Package باعث این شده است که برخی شرکت ها از آن استفاده کرده و برنامه نویسی خاص برای آن، محصولی تحت نام خود ایجاد کنند.

از اواخر سال ۲۰۰۶ میلادی Elastix به صورت پیش فرض روی توزیعی از لینوکس به نام CentOS قابل نصب است. CentOS یکی از توزیع های معروف و محبوب در بین دوستداران لینوکس است که بر پایه RedHat ـ که به عنوان یکی از قدیمی ترین توزیع های لینوکس شناخته می شود ـ بنا شده است.

با افزایش رغبت به استفاده از این محصول و بازار کار آن، کارفرمایان به متخصصان تائید شده اعتماد بیشتری می کنند. جالب است بدانید امروزه متخصصان VoIP برای تائید دانش خود در حوزه این Package به کسب مدارک بین‌المللی و رسمی آن اقدام می کنند که به مرور با بیشتر شدن متخصصان آن و گسترش دانش مربوط در دنیا، بازار وسیع تری برای Elastix ایجاد شده است.

Elastix و Asterisk با توجه به پشتیبانی خوبی که از پروتکل SIP دارد، جایگاه خوبی در دل شرکت های بزرگی همچون Cisco و Polycom که هر یک در دنیای VoIP بیشترین سهم بازار را دارند، باز کرده است. در معرفی کوتاه این پروتکل، SIP را در دنیای VoIP، می توان مشابه TCP / IP در دنیای بی‌حد و مرز شبکه دانست.

شاید بتوان گفت امروزه هیچ دستگاه PBX را نخواهید یافت که از SIP پشتیبانی نکند. برای آشنایی با مفهوم PBX یا Private Branch Exchange به زبان ساده می‌توان آن را مخابراتی خصوصی برای سرویس‌دهی داخلی و پخش تماس‌ها در محیطی کوچک مانند یک اداره یا شرکت دانست.

همان طور که گفته شد با توجه به فراگیر شدن SIP، امروزه شما حتی با تلفن همراه خود تحت هر نوع سیستم‌عاملی از جمله Android، iOS یا BadaOS می‌توانید از شماره‌ای سازمانی که به شما اختصاص داده شده، در هر نقطه از دنیا (با توجه به بستر شبکه ای و مخابراتی که در آن قرار دارید) استفاده کنید.

Asterisk این آزادی عمل را نیز فراهم می آورد که در صورت امکان نداشتن تهیه تلفن سخت افزاری یا IP-Phone، یا نبود موجودیت بودجه کافی برای خرید router برای مسیریابی تماس ها یا هزینه سروری اختصاصی برای Lync و مشتقات آن با دانلود Elastix، روی یک رایانه با ظرفیت یک گیگابایت RAM و پردازشگر ۷/۱ گیگاهرتزی بتوانید مجموعه‌ای با داشتن صد تلفن را پشتیبانی کنید؛ البته با توجه به منابعی که به این کار اختصاص می‌دهید، می‌توانید از سرویس‌های جانبی همچون صندوق صوتی استفاده کنید.

سینا مقدس