نکاتی درباره گذار به فناوری EDGE

واپسین پله میان GPRS و UMTS شبکه EDGE است که نویدبخش سه برابرسازی ظرفیت شبکه های GSM با صرف اندکی هزینه است فناوری EDGE به بهره بردار امکان می دهد با ارائه مجموعه ای از خدمات اینترنتی و چندرسانه ای به درآمدهای تازه ای دست یابد EDGE ساده و ارزان می نماید اما به هر حال دست آورد ارتقاء دادن شبکه GPRS به شبکه EDGE باید از چنان کیفیت خدماتی برخوردار باشد که برآورنده نیازهای کاربرد های داده محور باشد

واپسین پله میان(۲) GPRS و (۳) UMTS شبکه EDGE است که نویدبخش سه برابرسازی ظرفیت شبکه‌های GSM با صرف اندکی هزینه است. فناوری EDGE به بهره‌بردار امکان می‌دهد با ارائه مجموعه‌ای از خدمات اینترنتی و چندرسانه‌ای به درآمدهای تازه‌ای دست یابد. EDGE ساده و ارزان می‌نماید اما به هر حال دست آورد ارتقاء دادن شبکه GPRS‌ به شبکه EDGE‌ باید از چنان کیفیت خدماتی برخوردار باشد که برآورنده نیازهای کاربرد‌های داده‌ محور باشد.

با EDGE‌ می‌توان عملیات سوئیچ مداری و سوئیچ بسته‌ای در شبکه GSM را تقویت کرد. EDGE نوع سوئیچ بسته‌ای، معروف به GPRS‌ تقویت یافته(۴) (EGPRS) ارتقائی متکامل از شبکه‌های موجود GPRS است و به بهره‌برداران امکان می‌‌دهد با استفاده از طیف نسل دوم، خدمات چندرسانه‌ای و اینترنت همراه پرسرعت ارائه دهند. همین ویژگی EDGE است که آن را محبوب بهره‌برداران GSM کرده است.

برای بهره‌برداران دارای مجوز UMTS ، شبکه EDGE‌ راهی پرکشش برای ارائه خدمات نسل سوم در خارج از نواحی شهری متراکم به دست می‌دهد. هنگامی که مشترک از ناحیه پوشش UMTS بیرون می‌رود افزایش سرعت ارسال داده، افت کیفیت خدمات را تا حدی جبران می‌کند.

ارتقاء شبکه GSM به EDGE‌ بیش از ۲ یورو برای هر لینک رادیویی هزینه ندارد. در واقع بهره‌برداران با ارتقاء فرستنده گیرنده‌های ایستگاه‌های پایه بخش اعظم عملیات ارتقاء را انجام داده‌اند و نیازی به تغییر طراحی سلول‌ها یا شبکه‌های هسته نیست. اما بهره‌بردارانی که به سراغ EDGE می‌روند همواره باید سرنوشت بهره‌برداران اولیه GPRS را یاد داشته باشند که نتوانستند به علت فروش بیش از حد، خدمات و کاهش کارآیی، مشترکین زیادی را به دست آورند. برای آنکه مزیت‌های EDGE‌ محقق شود از چنین خطاهایی باید برحذر بود و به تضمین کارآیی شبکه نهایت دقت را داشت.

● معیارهای کارآیی

برای سنجش کارآیی شبکه‌های IP (مثل شبکه EGPRS) از چهار معیار گذردهی، اتلاف، تأخیر و لغزش می‌توان بهر‌ه گرفت. تأثیر هر کدام از این معیارها برکیفیت خدمات به کاربر و یا خدمات موردنظر بستگی دارد.

گذردهی به معنای تعداد بایت‌هایی است که می‌توان در هر ثانیه از خط ارتباط EDGE عبور داد و بنابراین بیان‌گر قابلیت هر لینک در ارائه خدماتی مانند گشت و گذار در اینترنت یا ارسال ویدیو به صورت بی‌درنگ است. اتلاف به درصد بسته‌های داده‌ای از دست رفته در شبکه اطلاق می‌شود. بسته‌های از دست رفته را دوباره باید ارسال کرد که این سرعت انتقال داده‌ها برای مشترک را کاهش می‌دهد. تأخیر به میزان زمانی گفته می‌شود که صرف انتشار بسته‌های IP از طریق شبکه می‌شود. تأخیر هم بر سرعت ارسال داده از دید مشترک اثر منفی می‌گذارد و از جمله معیارهای کلیدی در ارتباطات صوتی بی‌درنگ است. معیار آخر نیز لغزش است که به تغییرات آماری تأخیر اطلاق می‌شود.

در EDGE از مدوله‌سازی ۸-PSK استفاده می‌شود که می‌تواند با استفاده از شکاف‌های زمانی استاندارد GSM گذردهی داده‌ای GPRS را سه برابر کند. اما EDGE‌ شمار شکاف‌های زمانی را افزایش نمی‌دهد، بنابراین بهره‌بردار همچنان با محدودیت ظرفیت در بسیاری از موارد مواجه است. در واقع ممکن است EDGE اوضاع را بدتر هم بکند زیرا با ارائه خدمات جدید و پرسرعت سبب می‌شود حجم انتقال داده‌ها به گونه‌ای سرسام‌آور افزایش یابد. شکی نیست که افزایش ترافیک داده‌ها باعث افزایش درآمدها می‌شود اما بسیاری از بهره‌برداران هم دچار معضلی به نام کمبود ظرفیت می‌شوند.

● بهینه‌سازی

بهره‌برداران برای رفع معضل کمبود ظرفیت باید تخصیص درست کانال‌ها را در دستور کار قرار دهند. یعنی باید کانال را به گونه‌ای به کاربردها اختصاص داد که مشترکین در موقع و مکان مناسب خود به پهنای باند کافی دسترسی داشته باشند. برای مثال، مشترکی که می‌خواهد حجم بزرگی از داده‌ها را بارگذاری کند از کاهش ناگهانی پهنای باند دلخور می‌شود اما کاربری که دارد از پست الکترونیکی استفاده می‌کند حتی متوجه چنین کاهشی نمی‌شود.

ترازبندی ظرفیت براساس شمار کاربران و میزان پهنای باند لازم برای کاربردهای موردنظرش در تمامی زمان‌ها، محور اصلی عملیات بهینه‌سازی را تشکیل می‌دهد. تخصیص بسامد، کار دشواری نیست زیرا می‌توان از کانال‌های EDGE در چارچوب طرح موجود تخصیص بسامد استفاده کرد و آنها را همانند کانال‌های GSM تخصیص داد.

بهره‌بردار باید براساس سوابق کاربران و آزمایش‌های میدانی نیازهای مقدماتی را به گونه‌ای سنجیده پیش‌بینی کند و فقط به تخصیص بسامد اکتفا نکند. سرانجام، بهره‌بردار باید برای تک تک کاربردها و مشترکین کیفیت خدمات را به گونه‌ای مؤثر و به طور مداوم تحت پایش‌‌گری قرار دهد.EDGE به طور بالقوه دارای قابلیت افزایش چشم‌گیر سرعت ارسال داده‌ها است اما بهره‌برداران باید در عمل از کاهش سرعت ارسال داده‌ها به علت تداخل جا نخورند و خود را آماده برای مقابله با چنین وضعی کنند. روش مدوله‌سازی ۸-PSK که در EDGE به کار می‌رود در قیاس با شیوه مدوله‌سازی مورد استفاده در GSM/GPRS در برابرتداخل بسیار حسا‌س‌تر است.

عباس زندباف

(۱)EDGE: Enhanced Data for GSM Evaluation

(۲) GPRS: General Packet Radio Service

(۳) UMTS : Universal Mobile Telecommunication System

(۴) EGPRS: Enhanced General Packet Radio Service

---