دوشنبه, ۱ بهمن, ۱۴۰۳ / 20 January, 2025
مجله ویستا

خان Rifltng


شیارهای مارپیچی که در داخل لوله تفنگ با توپ تعبیه می‌شود و در اثر فشار باروت قسمت مسی و نرم گلوله را، موسوم به کمربند، بریده باعث حرکت دورانی گلوله در امتداد محور طولی آن می‌گردد. …

شیارهای مارپیچی که در داخل لوله تفنگ با توپ تعبیه می‌شود و در اثر فشار باروت قسمت مسی و نرم گلوله را، موسوم به کمربند، بریده باعث حرکت دورانی گلوله در امتداد محور طولی آن می‌گردد. این حرکت دورانی سبب ازدیاد برد تیر و دقت آن می‌شود.

خان

شیارهای مارپیچی‌ که در داخل لوله اسلحه‌های گلوله زنی وجود دارد. اغلب تعداد آن چهار می‌باشد، خان نامیده می‌شود. این کانال‌ها از انتهای کوب یا محل قرار گرفتن فشنگ در لوله شروع شده و تا آخر لوله بطور موازی با یکدیگر پیش می‌روند، سطحی را که شیارها به‌خود اختصاص می‌دهند تقریباً برابر است با نصف سطح کل داخل لوله.

پیچش ملایم این شیار برحسب نوع اسلحه، طول لوله و شتاب و نوع گلوله متغیر است.

عمل خان

اگر گلوله یک فشنگ را نوک لوله اسلحه بخواهید داخل لوله کنید (حتی با ضربه ملایم چکش) اینکار میسر نمی‌شود، لذا زمانی‌که فشار گاز باروت گلوله را که در داخل لوله کاملاً جذب یا فیت می‌باشد به‌جلو می‌راند خان‌ها بر روی آن شیارهائی ایجاد می‌کنند که باعث می‌شود گلوله در حین حرکت به‌جلو یک گردش دورانی نیز کسب کرده و بدور خود بچرخد. در جریان به‌وجود آمدن این شیارها براده یا خرده فلزی بداخل لوله ریخته نمی‌شود زیرا جنس لوله از فولاد آبدیده است و جنس گلوله از سرب یا یک غلاف مسی که قابلیت شکل‌پذیری بسیار دارد و در نتیجه خان‌های تفنگ بدنه گلوله را خراش نداده و فقط روی آن فرو رفتگی ایجاد می‌کنند.

خاصیت خان

وجود خان در لوله اسلحه باعث می‌شود که گلوله در داخل لوله مسیر بیشتری را طی کرده و به‌مدت بیشتری از فشار گاز باروت بهره‌مند گردد، در نتیجه برد گلوله تفاوت محسوس پیدا نموده و بخاطر حرکت دورانی با نوک به‌هدف اصابت خواهد کرد و بدون وجود خان برد اسلحه کاهش یافته و گلوله‌اش در طول مسیر معلق زده با ته که سنگین‌تر است بهدف اصابت می‌ناید گلوله ایکه از لوله خاندار بیرون آمده باشد هوا را مته‌وار می‌شکافد و گشتاور چرخشی آن که مجموعه‌ای که از سرعت پیچش و جرم گلوله است پس از اصابت به‌هدف بیکباره از مسیر مستقیم لنگ و منحرف شده و باعث به‌وجود آمدن حفره بزرگی در محل برخورد می‌گردد.

خان‌کشی Broaching

ابزار خان‌کشی ابزار راستی است با مجموعه‌ای از دندانه‌های برنده که اندازهٔ آنها به تدریج بزرگ می‌شود. ابزار خان‌کشی برای براده برداری از قطعات فلزی و به‌ویژه برای پرداخت کاری سوراخ‌های مربع شکل، مستطیل شکل یا با شکل نامنظم بکار می‌رود. برای بکار انداختن ابزار خان‌کشی قدرت زیادی لازم است. در شکل‌های گوناگون ساخته می‌شوند. معمول‌ترین شکل‌های ابزارهای خان‌کشی عبارتند از گرد، چهارگوش، جاخارزنی، هزار خاری و مارپیچ. ابزارهای خان را می‌توان بشکل یکپارچه یا چند پارچه ساخت. برخی مواد می‌توان دندانه‌های زیادی را روی یک پارچهٔ تنها ایجاد کرد و آن را همراه با چندین پارچه دیگر برای تشکیل ابزار خان‌کشی بکار برد. برای تبدیل توان محرک موتور به نیروی کلانی که برای کشیدن یا راندن خان‌کشی در قطعه کار لازم است سرعت در فاصلهٔ میان قرقرهٔ محرک و ابزارخان‌کشی باید سخت کاهش یابد. این نیرو به یاری یک پیچ محرک و یک مهره و ترکیب آنها با چرخنده‌های دستگاه بدست می‌آید.

اصول خان‌کشی

برای بکار انداختن خان‌کشی برای ماشین‌کاری سوراخ‌های ایجاد شده با ماهیچه در قطعات ریختگی یا با مته و برای تأمین شکل دلخواه بکار می‌رود.

عملیات خان‌کشی

هزینه‌های ماشین‌کاری را کاهش داده و در بسیاری موارد جایگزین فرزکاری شده است.