دیابت و کلیه

یکی از مشکلات اصلی دیابت درگیری کلیه‌هاست. حدود ۳۰ درصد بیماران مبتلا به دیابت نوع ۱ و ۱۰ تا ۴۰ درصد بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ نهایتا دچار نارسایی کلیه خواهند شد.
شایع‌ترین …

یکی از مشکلات اصلی دیابت درگیری کلیه‌هاست. حدود ۳۰ درصد بیماران مبتلا به دیابت نوع ۱ و ۱۰ تا ۴۰ درصد بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ نهایتا دچار نارسایی کلیه خواهند شد.

شایع‌ترین علت نارسایی کلیه در دنیا، درگیری کلیه در زمینه بیماری دیابت است که معمولا ۵ سال پس از شروع بیماری قند ظاهر می‌شود، اما از آنجا‌ که افراد مبتلا به دیابت نوع دو با تاخیر متوجه بیماری خود می‌شوند در زمان اولین مراجعه هم می‌توانند دچار عارضه کلیوی باشند.

کلیه‌ها حاوی میلیون‌ها رگ کوچک هستند. در افراد مبتلا به دیابت این عروق کار خودشان را درست انجام نخواهند داد و در نهایت دیابت، منجر به نارسایی و از کار افتادن کلیه خواهد شد.

عارضه کلیوی در این بیماران به صورت افزایش دفع آلبومین از کلیه‌هاست؛ به طوری که در طول روز کلیه‌ها حداکثر تا ۲۰ میلی‌گرم آلبومین دفع می‌کنند. در حالی که در بیماران دیابتی در شروع درگیری کلیه، دفع پروتئین از ۳۰ میلی‌گرم در ۲۴ ساعت تجاوز می‌کند.

زودرس‌ترین علامت بیماری کلیوی ناشی از دیابت، افزایش ترشح آلبومین در ادرار است. این علامت خیلی قبل از این که آزمایشات معمول، بیماری کلیه را نشان دهند، ظاهر می‌شود؛ بنابراین مهم است که بیماران دیابتی این آزمایش را سالانه انجام دهند. افزایش وزن و تورم قوزک پا ممکن است ایجاد شود.

مبتلایان شب‌ها بیشتر به دستشویی می‌روند. فشار خون ممکن است خیلی بالا برود. به همین علت است که گفته می‌شود یک فرد دیابتی حداقل سالی یک مرتبه فشار خون را اندازه‌گیری کرده و آزمایش خون و ادرار انجام دهد. این امر باعث کنترل بهتر بیماری و درمان به موقع فشار خون و بیماری کلیه خواهد شد.

اما بیماران دیابتی علائم دیررس بیماری کلیه را نیز ممکن است، پیدا کنند. با نارسا شدن کلیه‌ها، اوره و کراتینین خون بالا خواهد رفت.

همچنین ممکن است فرد دچار تهوع، استفراغ، کاهش اشتها، ضعف، خستگی مفرط، خارش، گرفتگی عضلانی (بخصوص در ساق پا ) و کم خونی شود. در این شرایط ممکن است نیاز فرد به انسولین کم شود، زیرا کلیه‌های ناسالم نمی‌توانند انسولین را به طور کامل دفع کنند به همین علت انسولین در بدن تجمع پیدا می‌کند.

مشکلات کلیوی در دیابت نیز مانند دیگر عوارض مزمن آن، قابل پیشگیری یا حداقل با تأخیر انداختن است. کنترل دائم دیابت می‌تواند خطر ایجاد بیماری کلیوی شدید را کمتر کند. ۲چیز برای حفظ سلامتی کلیه‌ها اهمیت دارد: یکی کنترل فشار خون و دیگری رعایت رژیم غذایی دیابتی ـ کلیوی. محدود کردن پروتئین رژیم غذایی نیز مفید است. فرد دیابتی با کمک متخصص تغذیه می‌تواند برای رژیم غذایی خود برنامه‌ریزی کند.

نارسایی پیشرفته کلیه زمانی اتفاق می‌افتد که کلیه‌ها دیگر قادر نباشند به حفظ سلامتی فرد کمک کنند. در این شرایط دیالیز یا پیوند‌ صورت می‌گیرد. این وضعیت زمانی اتفاق می‌افتد که فقط ۱۰ تا ۱۵ درصد کلیه‌ها کار می‌کنند. فاصله زمانی معمول بین شروع آسیب کلیوی ناشی از دیابت و نارسایی پیشرفته کلیه حدود ۷ ـ ۵ سال است.