عصبی ‌شدن برای دیابتی‌ها سم است!

حتما شنیده‌اید که می‌گویند بیماران دیابتی باید از شرایط استرس‌زا و از عصبی شدن دوری کنند. شاید از خود بپرسید چه ربطی دارد؟ استرس برای همه افراد مضر است. چرا به من که دیابت دارم …

حتما شنیده‌اید که می‌گویند بیماران دیابتی باید از شرایط استرس‌زا و از عصبی شدن دوری کنند. شاید از خود بپرسید چه ربطی دارد؟ استرس برای همه افراد مضر است. چرا به من که دیابت دارم چنین تذکری می‌دهند؟ بهتر است بدانید چه استرس‌های حاد و نسبتا شدید و چه شرایط پر استرس و دلهره‌آوری که به طور مزمن جزو زندگی شما شده است، می‌توانند قند خون شما را بالا ببرند. در شرایطی که تنش و دغدغه فکری داریم، هورمون‌هایی در خون ترشح می‌شود که مقاومت به انسولین در بدن را تشدید می‌کنند و برای مدتی کنترل قند خون را از روال عادی در می‌آورند. حتی در بررسی بیماران دیابتی در کلینیک‌ها به وضوح می‌بینیم که در هر برهه‌ای از زندگی که تجربه یک فقدان (مرگ عزیزان، مشکل مالی و...) داشته‌اند قند خون از کنترل ما پزشکان خارج می‌شود و گاهی مجبور می‌شویم انسولین برای بیمار شروع کنیم...

گذشته از دغدغه‌های مشترکی که در میان همه ما وجود دارد، بیماران مبتلا به دیابت به دلیل اینکه می‌دانند باید تا آخر عمر این بیماری را در کنار خود مثل یک دوست داشته باشند و همواره حواسشان به آن باشد، گاهی دچار حالت‌های عصبی می‌شوند. افسردگی در بین مبتلایان به دیابت در سراسر دنیا شایع است و یکی از علل مختل‌کننده روند کنترل کامل دیابت در این افراد همین افسردگی است. برخی از بیماران دیابتی گرفتار یک سیکل معیوب می‌شوند و ناخواسته اوضاع سلامت خود را به مخاطره می‌اندازند. قصدم از نوشتن این یادداشت آن بود که مراقب باشید در این سیکل معیوب گرفتار نشوید.

وارد شدن به این ورطه از آنجا شروع می‌شود که بیمار دیابتی حال و حوصله ندارد داروهایش را منظم بخورد، از رژیم غذایی خاص و رعایت نکات مهمی که پزشکان می‌گویند خسته شده، دایم خودخوری می‌کند که چرا به این بیماری مزمن دچار شده و در مجموع این استرس و بقیه عوامل یاد شده قند خون او را بالا می‌برد. از آنجا که حوصله مراجعه‌ منظم به پزشک را هم ندارد و یا اگر هم دارو تجویز شود، منظم استفاده نمی‌کند، به عوارض دیابت دچار می‌شود و مجبور است به خاطر فشار خون و مشکلات قلبی یا کلیوی و... داروهای رنگارنگ دیگری استفاده کند که البته به دلیل اوضاع پیش‌ آمده، کیفیت زندگی‌اش تحت تاثیر قرار گرفته و علایم افسردگی را بیشتر می‌کند تا این سیکل معیوب بچرخد و کنترل قند دیگر میسر نباشد و شاید هم با یک قطع عضو و یا موارد بدتر مواجه و اوضاع روحی‌اش تخریب شود. پس اگر حس می‌کنید که نمی‌توانید این بیماری و همراه همیشگی‌‌اش را بپذیرید، با روان‌پزشک مشورت کنید. بچه‌های دیابتی از ۱۰ سال به بالا و بزرگسالان تیپ ۲ دیابتی باید سالانه یک برنامه مشاوره داشته باشند.

دکتر محسن خوش‌نیت‌ نیکو

فوق تخصص غدد و متابولیسم و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران