سواد رسانه ای از دیدگاه دکتر یونس شکرخواه

سواد رسانه‌ای یا همان Media Literacy یک مفهوم تازه در جهان معاصر رسانه‌ای ما است. امروز سواد رسانه‌ای هرگز به معنی توانایی خواندن و نوشتن نیست ، بلکه حتی به معنی تشخیص گفتگو از مصاحبه یا …

سواد رسانه‌ای یا همان Media Literacy یک مفهوم تازه در جهان معاصر رسانه‌ای ما است. امروز سواد رسانه‌ای هرگز به معنی توانایی خواندن و نوشتن نیست ، بلکه حتی به معنی تشخیص گفتگو از مصاحبه یا تشخیص مثلا میزگرد از گزارش هم نیست. سواد رسانه‌ای از مواردی است که می‌تواند ازطریق رسانه‌های کوچک و پیرامونی نظیر وبلاگ‌ها عمق داده شود .

سواد رسانه‌ای به‌ویژه در جمع اندیشه‌های انتقادی و به خصوص در مکاتب رادیکال ارتباطی به معنی درک دانش موجود در هر رسانه‌ای و درک رابطه آن دانش با عدالت اجتماعی است.

بنا‌بر این، سواد رسانه‌ای صرفا با توان خواندن، شنیدن یا تماشای یک رسانه متفاوت است. از دیدگاه سواد رسانه‌ای حلقه ارتباطی هنگامی کامل است که رابطه برونداد نهایی یک رسانه با عدالت اجتماعی درک شود

ادبیات موجود در زمینه سواد رسانه‌ای در تلاش است تا زمینه‌های درک منتقدانه از پیام‌های ارتباطی را فراهم سازد و در واقع این سواد که باید آنرا یک دانش نامید با آشکارسازی گفتمان‌ها و پارادایم‌های حاکم بر رسانه‌های موسوم به‌(mainstream) به مخاطبان منتقل می‌شود. به دیگر سخن، سواد رسانه‌ای می‌کوشد تا با شفاف‌سازی فنون انتقال و القای پیام‌، نظام‌های معنی‌سازی در رسانه‌ها را فاش سازد. می‌توان گفت سواد رسانه‌ای قدرت درک نحوه ساخته شدن واقعیت در رسانه‌هاست یا به دیگر زبان، نحوه ساخت‌پذیری و گفتمانی شدن واقعیت‌ها در رسانه‌ها . سواد رسانه‌ای را در عین حال می‌توان نشانه‌ای علیه تئوری‌های تزریقی به حساب آورد. در تئوری‌های تزریقی یا معروف به گلوله‌های جادویی، سرنوشت محتوم مخاطبان چیزی جز پذیرش پیام‌های رسانه‌ای نیست. حال آنکه هدف نهایی سواد رسانه‌ای اثبات این نکته است که می‌توان در برابر رسانه قرار گرفت و رفتارهای مورد نظر رسانه را بروز نداد . وبلاگ‌ها که خود عملا در مرزبندی با رسانه‌های‌mainstream پدیدار شدند نمی‌توانند سواد رسانه‌ای را نا دیده بگیرند . تعمیق سواد رسانه‌ای تثبیت موقعیت وبلاگ‌هاست.