صادرات صنایع دستی می تواند جایگزین صادرات نفت شود

از آنجا كه صنایع دستی به لحاظ كم هزینه و زود بازده بودن نسبت به سایر صنایع در میان روستاییان و عشایر طرفداران بیشتری دارد وبه همین علت سازمان صنایع كشور باید جهت تحقق اهدافی نظیر حفظ, احیا و گسترش رشته های صنایع دستی به خصوص فرشبافی و گلیم بافی و همچنین تامین منافع روستاییان و عشایر اقدامهای لازم را انجام دهد

یكی از راههای اصلی بازگشت به هویت ملی و اسلامی، توجه و عنایت بیش از پیش به هنرهای ملی و بومی سرزمین ایران است كه جز با برنامه‏ریزی و دلسوزی مسئولان و همكاری و تلاش مردم به سامان نخواهد رسید. از سوی دیگر صادرات و میزان واقعی صنایع دستی، یكی از اجزای مهم تشكیل‏دهنده تولید ملی هر كشور از جمله ایران است. قالیبافی، پته‏دوزی، گلیم‏بافی، مینیاتور، شیشه‏گری و غیره هم هنر هستند و هم از عوامل بالقوه تقویت اقتصادی می‏باشند لذا باید به این هنر و منبع درآمد ناشی از آن بیش از پیش توجه شود. صنایع دستی از دیرباز در ایران رایج و در این میان قالی و گلیم‏بافی سهم زیادی در اقتصاد روستایی و عشایری كشور به عهده داشته‏اند، در طول تاریخ كهن كشور فعالیت‏های مربوط به صنایع دستی همواره در كنار كشاورزی و دامداری نقش بسزایی در بهبود و تقویت ملی كشور داشته است به طوری كه این فعالیتها رابطه تنگاتنگی با یكدیگر ایجاد كرده‏اند.

از آنجا كه صنایع دستی به لحاظ كم هزینه و زود بازده بودن نسبت به سایر صنایع در میان روستاییان و عشایر طرفداران بیشتری دارد وبه همین علت سازمان صنایع كشور باید جهت تحقق اهدافی نظیر حفظ، احیا و گسترش رشته‏های صنایع دستی به خصوص فرشبافی و گلیم‏بافی و همچنین تامین منافع روستاییان و عشایر اقدامهای لازم را انجام دهد. حمایت و پشتیبانی از صنعتگران، سیاستگذاری و برنامه‏ریزی در امر صنایع دستی باید از اهداف اساسی سازمان صنایع دستی كشور باشد.

به همین منظور و به دلیل حمایت از این صنعت همایش و نمایشگاه سراسری صنایع دستی ایران و به مناسبت روز جهانی صنایع دستی با حضور مسئولان كشور و موسسات علمی و پژوهشی ۲۰ خرداد ماه در محل دائمی نمایشگاه بین‏المللی تهران برگزار شد. این نمایشگاه با حضور اسفندیار رحیم مشایی معاون رئیس‏جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، دكتر داودی معاون اول رئیس‏جمهور، مهندس حسین رضاخواه رئیس سازمان صنایع دستی و جمعی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی آغاز به كار كرد.

در این نمایشگاه دو هزار و ۲۰۰ هنرمند و همچنین دانشگاههای هنر سراسر كشور و سازمان‏های صنایع دستی استان‏ها حضور پیدا كردند و ضمن برپا كردن چادرهای عشایری صنایع دستی استان‏های مختلف را به نمایش درآوردند. این نمایشگاه از سوی سازمان صنایع دستی، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، صدا و سیما، ستاد مبارزه با مواد مخدر تا ۲۶ خرداد ماه در سالن ۴۴ نمایشگاه بین‏المللی تهران برپا شد. بازغی رئیس ستاد برگزاری نمایشگاه سراسری صنایع دستی در مراسم افتتاح این نمایشگاه گفت: صنایع دستی از نظر خودكفایی هیچ صنعتی را رقیب خود نمی‏داند.

مشاور رئیس سازمان صنایع دستی با اشاره به روز جهانی صنایع دستی افزود: این روز فرصتی برای بررسی دوباره ویژگی‏ها و ریشه‏های این هنر و صنعت شایسته در فرهنگ معنوی و بومی ایران را فراهم كرده است.

بازغی خاطرنشان كرد: روز جهانی صنایع دستی موضوعی است كه پس از انقلاب صنعتی و فائق آمدن ماشین بر زندگی بشر پس از جنگ جهانی دوم در كشورهای تازه استقلال یافته مانند اندونزی، هند، پاكستان و سریلانكإ؛ به عنوان هسته اولیه اقتصاد ملی مطرح و عامل خودكفایی شد.

مشاور رئیس سازمان صنایع دستی ادامه داد: رویكرد صنایع دستی از كشورهای دیگر ازجمله ایران از دهه ۶۰ تا ۷۰ میلادی به عنوان چارچوب فعالیت‏های مكمل در اقتصاد روستایی مورد توجه قرار گرفت.

وی افزود: اولین كنگره صنایع دستی در ۲۰ خرداد برابر با ۱۰ ژوئن در نیویورك، پیشنهاد تاسیس شورای جهانی صنایع دستی به عنوان نهاد وابسته به یونسكو را شكل داد و هم‏اكنون بیش از ۱۳۰ كشور عضو آن هستند و دبیرخانه آن در سانتیاگو در شیلی قرار دارد.

بازغی گفت: از مهم‏ترین اهداف این شورا كه به عنوان سازمان غیرانتفاعی پیگیری می‏شود، تشویق صنعتگران برای بالا بردن سطح حرفه‏ای آنها جهت حفظ و تقویت صنایع دستی به عنوان ركن اصلی حیات فرهنگی است.

وی تصریح كرد: شورای جهانی صنایع دستی دارای پنج مجمع منطقه‏ای آسیایی - اقیانوسیه، اروپا، آفریقا، آمریكای شمالی و آمریكای لاتین است كه هر چهار سال یك بار این مجمع تشكیل جلسه می‏دهد. مشاور رئیس سازمان صنایع دستی افزود: ایران از طریق سازمان صنایع دستی در سال ۱۳۴۷ به عضویت این شورا و مجمع آسیا و اقیانوسیه پذیرفته شد.

بازغی اظهار كرد: مشاركت فعال در شورا و اجلاس‏های جهانی موجب شد ایران دو بار افتخار میزبانی اجلاس‏ها را در سال‏های ۶۹ و ۷۲ داشته باشد و چهار سال رئیس مجمع آسیا - اقیانوسیه از سال ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۴ باشد. وی ابراز كرد: بیشتر صاحبنظران ایران و كشورهای مختلف صنایع دستی ایران را جزو سه قطب اصلی جهان و از متنوع‏ترین صنایع دستی دنیا می‏دانند.

رئیس ستاد برگزاری نمایشگاه سراسری صنایع دستی خاطرنشان كرد: براساس بررسی آثار كشف شده و نظر محققان ایران زادگاه صنایع هنری، قالی‏بافی، فلز، سفال، سرامیك و غیره بوده است كه علاوه بر این صنعتگران همواره سهم شایسته‏ای در توسعه و تامین صنایع دستی داشته‏اند و با خلق آثار هنری غنای لازم را بخشیده‏اند.

وی گفت: صنایع ایران با توجه به مزیت نسبی، تولید بالا با بیش از ۳۰۰ رشته متنوع‏ترین در دنیا و دارای مصنوعات فلزی، چوب، شیشه و غیره كم‏سرمایه‏گذارترین رشته و خودكفا بودن از نظر مواد اولیه و صرف زمان كوتاه برای آموزش هیچ صنعتی را به عنوان رقیب نمی‏شناسد. رئیس ستاد برگزاری نمایشگاه سراسری صنایع دستی افزود: صنایع دستی یكی از عوامل مكمل اقتصاد شهر و روستا در اشتغالزایی بوده است.

وی درباره این نمایشگاه اظهار كرد: دو هزار و ۲۰۰ صنعتگر اصلی استان به همراه جمعی از هنرمندان سازمان‏های مرتبط دانشگاه هنر، الزهرا، سوره، هنر سمنان، میراث فرهنگی و گردشگری، جهاددانشگاهی، انجمن‏ها، هنرستان‏ها همراه با محصولات تولیدی خود شركت كردند.

رئیس ستاد برگزاری نمایشگاه سراسری صنایع دستی اظهار كرد: ۳۹ هزار مترمربع فضای كامل این نمایشگاه بوده كه ۲۱ هزار و ۴۷۲ متر مسقف به همراه ۱۳ سالن اصلی و دو هزار و ۳۰۰ غرفه و هزار متر فضای باز برای احداث چادرهای عشایر اختصاص یافته است. بازغی در پایان گفت: مسئولان اجرایی این نمایشگاه با تقاضای سایر كشورها مواجه بودند ولی به دلیل فراهم نشدن امكانات و كمبود زمان حضور آنها میسر نشد.

رحیم مشایی رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری نیز در همایش و نمایشگاه صنایع دستی گفت: باید قدرشناس هنرمندان بی ادعایی شد كه موجبات احیای این صنعت را فراهم كردند. وی افزود: بدون ارتباط با عالم معنا و عنایات الهی نمی‏توان به تولید خلاقیت در عرصه صنایع دستی پرداخت. مشایی معتقد است: تولید آثار كم نظیر در صنایع دستی با كیفیت بالا نوعی مكاشفه معنوی است.

رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری كشور از ادغام سازمان صنایع دستی با میراث فرهنگی خبر داد و افزود: این ادغام به عنوان پایه‏گذاری یك دوره جدید از تلاش، كار و كوشش و تدبیر است كه در اواخر فروردین ماه امسال با تصویب شورای عالی اداری كشور صورت گرفته است.

وی از اختصاص اعتبار موردنیاز امسال سازمان صنایع دستی از سوی سازمان مدیریت و برنامه‏ریزی كشور به سازمان مدیریت فرهنگی و گردشگری خبر داد و گفت: این اعتبار از ۱۰ روز پیش پرداخت شده و تا پایان ماه جاری تمام معوقه‏های سازمان صنایع دستی پرداخت خواهد شد.

مژگان میرزایی

---