بالا بردن انتظارات مردم از مذاکرات خطرناک است

نشست های مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری پس از توقفی هشت ساله از سر گرفته شد

نشست‌های مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری پس از توقفی هشت‌ساله از سر گرفته شد. بررسی سفر حسن روحانی به نیویورک نخستین دستور کار این مرکز بود که پس از دو دوره سکوت، چهرهای قدیمی‌اش را گرد هم آورد تا با نگاهی کارشناسانه و البته نقد محور نقاط ضعف و قوت این دیدار پرحاشیه را تحلیل و ارزیابی کنند. نخستین نشست تخصصی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری در دوره جدید با موضوع بررسی تحلیلی سفر هیات دیپلماتیک روحانی به نیویورک صورت گرفته که به بهانه حاشیه‌های خبرساز این سفر موشکافانه به تحلیل و ارزیابی دستور کار این روزهای وزارت امور خارجه در بحث از سر‌گیری مذاکرات هسته‌یی پرداخته است. چهرهای نام آشنای این نشست با طرح باید‌ها و نباید‌‌های بسیاری، ریزبینانه به یاری هیات مذاکره‌‌کننده کشورمان در مذاکرات ژنو رفته‌اند و راهکارهایی را ارائه کرده‌اند. حسام‌الدین آشنا (سرپرست مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری)، محمد نهاوندیان (رییس دفتر رییس‌جمهور)، امیرحسین زمانی‌نیا، داوود هرمیداس باوند، محمدحسن خانی، فواد ایزدی، اصغر افتخاری، محمدعلی فتح‌اللهی، جلال دهقانی فیروزآبادی، عباس عبدی، مهدی آهویی، الهه کولایی و محمد فاضلی از جمله چهر‌ه‌های صاحب‌نام جلسه اخیر این مرکز بود. اعضای مرکز با تاکید بر اینکه اندیشه غیرقابل همکاری بودن ایران شکسته شده و تحرک از سوی غربی‌ها برای مشارکت در اقتصاد ایران آغاز شده است، ابراز کردند که تحریم زیرکانه یک‌ماه و نیم پیش کنگره علیه ایران برای محدود کردن باراک اوباما در رابطه با ایران در دستور کار کنگره قرار نگرفت و همگام با این امر تلاش برای چارچوب‌بندی رییس‌جمهور ایران در قالبی که نشان دهد چیزی در ایران تغییر نکرده است، شکست خورد.

▪ روحانی نباید برای مذاکره با اوباما شرط می‌گذاشت

براساس گزارشی که تسنیم آن را منتشر کرده است، در این جلسه اعضای مرکز بررسی‌های استراتژیک نهاد ریاست‌جمهوری همچنین نقدهایی را به سفر رییس‌جمهوری به نیویورک وارد کردند. شرط گذاشتن‌های دکتر روحانی برای مذاکره با اوباما که منجر به عدم ملاقات شد را از اصلی‌ترین ایرادات وارده به سفر ریاست جمهوری به نیویورک توصیف کردند. همچنین متن تدوین شده برای قرائت روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل یکی دیگر از انتقادهایی بوده که به این سفر از سوی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری وارد شده است. در این انتقاد آمده است: «مجمع عمومی کلاس درس نیست و متن تدوین شده برای قرائت در مجمع عمومی، مثل متون درسی در پی‌تدریس به حاضران بوده است.»بالا بردن انتظارات مردم از مذاکرات خطرناک است اعضای این نشست تاکید کرده‌اند که بالا بردن انتظارات مردم از مذاکرات و شرطی شدن اقتصاد به تحریم‌ها و مذاکرات خطرناک است. به اعتقاد اعضای مرکز استراتژیک ریاست‌جمهوری در این صورت، تحریم‌ها شاه‌ کلید حل مشکلات تصور شده و در صورت شکست مذاکرات، تهدیدهای جدی‌تری روبه‌روی نظام قرار می‌گیرد. اعضای نشست با اشاره بر اینکه اگر مذاکرات موفق نباشد ممکن است ۱۰ سال یا یک نسل مذاکره را به تعویق بیندازد، تاکید می‌کنند که واگذار کردن پرونده هسته‌یی به وزارت امور خارجه ممکن است باعث تقلیل‌گرایی در سیاست‌خارجی و فراموش شدن بقیه عرصه‌ها غیر از مساله هسته‌یی و مذاکره با امریکا شود.

▪ راه‌حل‌های چالش‌های روابط ایران و امریکا

این مرکز برای حل چالش‌های احتمالی ایران و امریکا راه‌حل‌هایی پیشنهاد کرده است. براین اساس آنها با اشاره به اینکه ظاهرا گزینه دیدار با طرفداران ضدجنگ در این سفر وجود نداشته است، تاکید کرده‌اند که یک رکن مهم لابی برای ایران شرکت‌های نفتی است. این شرکت‌ها را باید در ایجاد لابی ایران فعال کرد. همچنین به باور آنها لابی ارامنه خیلی قدرتمند است و ایران می‌تواند با توجه به مسائل منطقه‌یی از این لابی برای اهداف خود استفاده کند.

▪ مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری از دیروز تا امروز

مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری در دولت هاشمی‌رفسنجانی تاسیس شد و در سال ۷۶ و همزمان با تغییر رییس‌جمهور به دو بخش تقسیم شد که یک بخش در مجمع تشخیص مصلحت نظام با نام «مرکز تحقیقات استراتژیک» فعالیت خود را آغاز کرد و بخش دیگری که در ریاست‌جمهوری ماند با عنوان «مرکز بررسی‌های استراتژیک» فعالیت‌های خود را ادامه داد.

در دولت خاتمی مدیریت این مرکز به محمدرضا تاجیک سپرده شد اما با آغاز دولت نهم و پس از چند ماه، کرسی مدیریت مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری را به علیرضا ذاکر اصفهانی، مرد ۴۹‌ساله اصفهانی که دارای تحصیلات در رشته الهیات است و دکترای خود را از پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی اخذ و از فعالان ستاد انتخاباتی احمدی‌نژاد در سال ۸۴ بود، تحویل داد. در دولت نهم، مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری آنچنان نقش پررنگی در کمک و مشاوره به دولت نداشت و علیرضا ذاکر اصفهانی‌ به عنوان ریاست این مرکز ترجیح داد تا بیش از انجام امور تحقیقاتی و پژوهشی به انجام سخنرانی‌های سیاسی در محافل رسمی و غیررسمی بپردازد.