بار سنگین خانواده بر دوش زنان توانا

دلم می خواهد صبح نرسد و آنقدر بخوابم که تمام خستگی هایم رفع شود, اما هر چقدر هم به بالش بچسبم بالاخره صبح می رسد و باز باید بچه ها را جمع و جور کنم و صبحانه بدهم و ناهارشان را توی کیفشان بگذارم و یکی را بگذارم مهد و دیگری را بسپرم به سرویس مدرسه

دلم می‌خواهد صبح نرسد و آنقدر بخوابم که تمام خستگی‌هایم رفع شود، اما هر چقدر هم به بالش بچسبم بالاخره صبح می‌رسد و باز باید بچه‌ها را جمع و جور کنم و صبحانه بدهم و ناهارشان را توی کیفشان بگذارم و یکی را بگذارم مهد و دیگری را بسپرم به سرویس مدرسه.

خودم هم هول هولکی بروم تا گلیم خودم را از آب روزگار درآورم. کار سخت است و پایان‌ناپذیر. فصلش که باشد روپوش مدرسه می‌دوزم و از مدرسه‌ها که گذشت نوبت لباس کار و لباس‌های بیمارستانی و روپوش‌های آزمایشگاهی است که تمامی ندارد. همه درزها یکجور است و همه چرخ‌ها یک راه را می‌روند و چشم من تا ساعات کارش را تمام کند دیگر همه چیز را به شکل راه بی‌پایان درز لباس‌ها می‌بیند و سرگیجه به سراغم می‌آید، اما باز باید بدوم تا برسم به مهدکودک یکی و به درس و مشق دیگری. در خانه هم خیاطی را به شکل حرفه‌ای تمرین می‌کنم که یک روز از راسته‌دوزی به مهارت بالاتری برسم. شام، ناهار، صبحانه و همه کارهای خانه و کمک به درس بچه یک طرف و سر و کله زدن با صاحبخانه طرف دیگر.

خدا را شکر که کار هست. دخل و خرج را یکجوری به هم می‌رسانم. خانه کوچک است و بچه‌ها چیزی که درخورشان باشد ندارند، اما زندگی همیشه با آدم خوب تا نمی‌کند. از وقتی پدر بچه‌ها فوت کرده است این بهترین دورانی است که دارم سر می‌کنم چون کار دارم و فعلا ازدواج آخرین چیزی است که به آن فکر می‌کنم.

اینها صحبت‌های نازنین ـ س ۲۹ ساله و مادر ۲ فرزند است که ۳ سال از فوت همسرش می‌گذرد. او یکی از ده‌ها هزار زن توانای شهر تهران است که با کمک ستاد توانمند‌سازی زنان سرپرست خانوار دارد سعی می‌کند روی پای خودش بایستد و هم‌اکنون در یکی از مراکز وابسته به این ستاد به کار خیاطی مشغول است. او آرزو دارد یک مزون مستقل برای خودش داشته باشد.

زنانی که همسرشان فوت شده، زنان مطلقه، زنانی که همسرشان مفقودالاثر است و زنانی که همسرشان معتاد یا از کارافتاده است تحت حمایت این ستاد قرار دارند.

● ستادی برای بانوان توانا

فهیمه فیروزفر مدیر ستاد توانمندسازی زنان سرپرست خانوار شهرداری تهران می‌گوید: آموزش مهارت و اشتغال زنان در این مراکز توامان صورت می‌گیرد و این دو مبنای عمل ما در ستاد توانمندسازی زنان سرپرست خانوار است.

وی می‌افزاید: در بخش اداره اشتغال ستاد توانمندسازی در حوزه مراکز مهارت‌آموزی کوثر و بازارچه‌های خوداشتغالی، مشاغل خانگی را نیز در سطح مناطق بیست‌و‌دوگانه تهران دنبال می‌کنیم.

مراکز مهارت‌آموزی کوثر نزدیک ۵ سال است که فعالیت خود را در مناطق بیست‌ودوگانه تهران آغاز کرده است.فیروزفر می‌افزاید: با احتساب خانواده زنان سرپرست خانوار بالغ بر ۴۰ هزار نفر تحت پوشش ما هستند. ضمن این‌که مبنای عمل بر روی مهارت و آموزش در حین اشتغال است.

● سکویی برای پرش

زنان اینجا نمی‌آیند که هر ماه مستمری بگیرند و بروند به زور به قوت لایموتی تبدیلش کنند. زنان اینجا می‌آیند که بیاموزند و به دیگران نیز آموزش دهند. آنان ماهیگیری را می‌آموزند و کسی اینجا به آنان ماهی نمی‌دهد. آنها می‌آموزند که چطور به افق‌های بهتری بیندیشند و این ستاد به آنها بال پرواز خواهد داد.

مدیر ستاد توانمندسازی زنان سرپرست خانوار با بیان این که زنان بعد از توانمندی و کسب مهارت از این سامانه جدا می‌شوند، می‌گوید: ۱۰۸ مرکز داریم که حدود ۸۷ مرکز ما فعال و در بسیاری از حرفه‌ها مشغول به کار هستند.

● طرحی برای تمام کشور

اگر مهارت‌آموزی و کارآفرینی برای ۱۰ هزار زن سرپرست خانوار و ۴۰ هزار خانواده تحت پوشش آنان مشکل‌گشا بوده و فرهنگ کار‌آفرینی را جایگزین مستمری‌‌بگیری کرده است، چرا چنین طرحی که به تولید ملی نیز می‌انجامد به کشور تسری نیابد.

این فکری است که در ذهن فیروزفر، مدیر ستاد توانمندسازی زنان می‌گذرد. وی می‌گوید: با برنامه‌ریزی‌های کلان در آینده می‌توان ستاد توانمندسازی زنان سرپرست خانوار را در تمام کشور گسترده کرد.

● بانکی برای مشکلات

زنان سرپرست خانوار با مشکلاتی به وسعت زندگی خود و فرزندانشان در بانک‌های اطلاعاتی این ستاد ثبت می‌شوند.

در این پایگاه سن، محل زندگی، تحصیلات، سن فرزندان، حرفه، وضعیت تاهل و... به تفکیک مشخص شده است. همچنین زنان بدسرپرست و بی‌سرپرست هم در این پایگاه کاملا مشخص شده‌اند.

داشتن شرایط بهتر اقتصادی و مهم‌تر از آن داشتن ثبات در زندگی روزمره خواسته زنان سرپرست خانوار در شهر

تهران است

این در حالی است که با توجه به این اطلاعات، آموزش شهروندی درباره فرزندان این افراد خانه به خانه صورت می‌گیرد تا در آینده دچار مسائلی چون طلاق نشوند.

مدیر ستاد توانمندسازی زنان سرپرست خانوار اشتغال و تحصیل را به‌عنوان بیشترین دغدغه زنان سرپرست خانوار دانست و افزود: داشتن شرایط بهتر اقتصادی و مهم‌تر از آن داشتن ثبات در زندگی روزمره خواسته زنان سرپرست خانوار در شهر تهران است.

شهرداری تهران بیش از ۱۰ هزار نفر زن سرپرست خانوار در شهر تهران را که تحت پوشش هیچ نهاد حمایتی نیستند تحت پوشش قرار داده است و سعی دارد بانک اطلاعاتی قوی را از این افراد در پایتخت شکل دهد تا یک برنامه‌ریزی هدفمند درباره زنان سرپرست خانوار در شهرداری تهران صورت

گیرد.

این افراد در این ستاد پس از این‌که آموزش‌های لازم را برای توانمندسازی فرا‌می‌گیرند خود به یک فرد تولید‌کننده تبدیل شده و با راه‌اندازی کارگاه‌های کوچک دیگر افراد را نیز برای کار و فعالیت تحت پوشش خود قرار می‌دهند.

● توانمندسازی

مهارت‌آموزی، حضور فعال و آشنا کردن بانوان با بازار کار و امرار معاش مناسب و عزتمند کردن آنها هدف طرح توانمندسازی است.

«توانا» نیز به زنی گفته می‌شود که بدون حضور منظم یا حمایت یک مرد، سرپرستی خانواده را بر عهده می‌گیرد و مسئولیت اداره اقتصادی خانواده بر عهده اوست.

براساس گزارش شورای فرهنگی ـ اجتماعی زنان، ۵۶ درصد زنان سرپرست خانوار کشور، شهری و ۸۳ درصد روستایی هستند و ۸۸ درصد خانوارهای دارای سرپرست زن تحت پوشش سازمان‌های دولتی قرار دارند، همچنین میانگین درآمد زنان سرپرست خانوار شاغل کمتر از مردان است، ضمن این‌که ‌زنان سرپرست خانوار عمدتا مشاغل خانگی را انتخاب می‌کنند.

زنان سرپرست خانواده در ایران در معرض فشارهای اقتصادی مربوط به تامین مسکن،‌ مایحتاج روزانه و نیازهای فرزندان خود هستند؛ درآمد کم زنان سرپرست خانوار موجب فقر نسبی زنان نسبت به مردان سرپرست خانوار شده است. مهارت‌آموزی و ایجاد اشتغال بهترین راهکار برای به کارگیری پتانسیل قابل توجه این افراد و فرزندان جوانشان برای خود اتکایی و توانمندی و استقلال مالی است. هدفی که با مستمری دادن هرگز به آن نمی‌توان

رسید.

ماندانا ملاعلی