بیماری كه زیاد می دانست

نسخه بدخط پزشك تان را روی میز داروخانه می گذارید و یك هفته از مصرف داروهایتان می گذرد و داروهایتان را می گیرید شما هنوز خوب نشده اید دوباره پیش پزشك تان می روید و از اینكه بهبود پیدا نكرده اید, گله می كنید پزشك, داروهایتان را كنترل می كند, تازه می فهمید كه متصدی داروخانه دارویتان را اشتباه به شما داده است خب, حالا باید چه كار كنید

نسخه بدخط پزشك‌تان را روی میز داروخانه می‌گذارید و یك هفته از مصرف داروهایتان می‌گذرد و داروهایتان را می‌گیرید. شما هنوز خوب نشده‌اید. دوباره پیش پزشك‌تان می‌روید و از اینكه بهبود پیدا نكرده‌اید، گله می‌كنید. پزشك، داروهایتان را كنترل می‌كند، تازه می‌فهمید كه متصدی داروخانه دارویتان را اشتباه به شما داده است. خب، حالا باید چه كار كنید؟

شما به عنوان بیمار هنگامی كه وارد داروخانه می‌شوید و دارویی را می‌خواهید، حقوقی دارید كه اگر به این حقوق آگاه باشید، می‌توانید با استفاده درست از داروها هر چه زودتر سلامت خود را بازیابید. بیایید با هم نیم نگاهی به حقوق شما در داروخانه داشته باشیم:

ـ دارویتان را بشناسید: شما به‌عنوان یك بیمار حق دارید بدانید هر یك از داروهایی كه در نسخه شما نوشته شده است، چه دارویی است؟ به چه درد می‌خورد؟ محتوی چه نوع موادی است؟ فایده مصرف آن چیست؟ و چه عوارضی دارد؟ شما باید دستور مصرف درست دارو را به طور دقیق از متصدی داروخانه سوال كنید تا داروها را به روش صحیح و با فاصله زمانی مناسب میل كنید. این وظیفه پزشك داروساز است كه با اطلاعات كاملی كه از هر یك از داروها دارد، این اطلاعات را به صورتی ساده و قابل فهم برای شما توضیح دهد.

ـ شما حق دارید: اگر شما به دارویی نیاز داشته باشید و آن دارو در داروخانه موجود باشد، وظیفه مسوولان داروخانه است كه بدون توجه به جنسیت، رنگ پوست، مذهب، سن، نژاد یا قوم و ملیت شما آن دارو را در اختیار شما قرار دهند البته به شرطی كه آن داروها با تجویز و صلاحدید پزشك در نسخه شما یا در دفترچه بیمه‌تان درج شده باشد.

ـ دقت كنید: شما هم به عنوان بیمار در مقابل مصرف داروها باید مسوولیت خود را احساس كنید.

شما باید فعالانه تلاش كنید دارویی را كه قرار است مصرف كنید، بشناسید و از روش مصرف آن و خطراتی كه دارد آگاهی پیدا كنید، همه چیز را هم بر عهده پزشك و داروساز نیندازید. در نهایت این خود شما هستید كه باید با هوشیاری اطلاعات لازم را از این دو منبع كسب كنید

ـ اطلاعات بدهید: این وظیفه شماست كه اطلاعات لازم را قبل از تجویز دارو به پزشك یا داروساز بدهید. اطلاعاتی كه می‌توانند در نحوه تجویز داروها موثر باشند. به‌طور مثال شما موظف هستید به پزشك یا داروساز گوشزد كنید كه همزمان در حال مصرف چه داروهای دیگری هستید، اعتیاد به مواد خاصی دارید یا نه و یا آیا از طب مكمل یا داروهای گیاهی همزمان استفاده می‌كنید یا خیر. در این صورت، داروساز و پزشك می‌توانند با توجه به همه این اطلاعات تصمیم درست را بگیرند و داروهایی را برای شما تجویز كنند كه تداخل دارویی یا مسمومیت دارویی را برای شما در پی نداشته باشندد.

نباید تصور كنید مصرف دارو به این آسانی‌هاست. شما باید برای مصرف یك دارو بسیار محتاط باشید و اطلاعات بیشتری را در اختیار داروساز قرار دهید. شما ممكن است عادات خاصی داشته باشید، برای مثال سیگار بكشید و یا به تازگی سیگار را ترك كرده باشید یا از چسب‌ها و سایر محصولات حاوی نیكوتین استفاده كنید. شاید به تازگی یك رژیم غذایی سفت و سخت را برای لاغر شدن دنبال می‌كنید، در همه این شرایط باید این تغییرات ویژه در روش زندگی‌تان را به اطلاع داروساز برسانید تا داروی مناسب و بی‌خطر را دریافت كنید .

* با داروساز مشورت كنید: این حق شماست كه بخواهید در داروخانه دكتر داروساز را ببینید و با او درباره مصرف یك داروی خاص مشورت كنید یا سوالات خود را با او مطرح كنید. بیشتر داروسازان نیز از این پرسش‌های شما استقبال كرده و با روی گشاده به سوالات شما پاسخ می‌دهندند.

ـ داروساز، نسخه‌پیچ: به طور كلی وظیفه‌ داروساز است كه نسخه پزشك را بخواند و داروهای موردنظر را از میان داروها انتخاب كرده و در اختیار شما قرار دهد ولی در بسیاری از داروخانه‌ها برای سهولت و آسانی و سرعت‌ در كار، تعدادی نسخه‌پیچ هم استخدام می‌شوند. این افراد تا اندازه‌ای از اسم علمی داروها و نحوه مصرف آنها آگاهی دارند ولی در نهایت پس از خواندن نسخه از سوی این افراد و گذاشته شدن داروها در سبد مخصوص، این پزشك داروساز است كه باید داروها را كنترل كند كه درست خوانده و انتخاب شده باشند و با توجه به شرایط عمومی بیمار، نحوه مصرف را روی دارو بنویسدیسد.

ـ پزشك و داروساز را مجبور نكنید: ممكن است پزشك برای شما دارویی را تجویز كرده باشد اما شما در نهایت می‌توانید تصمیم بگیرید كه داروهای پیشنهادی را مصرف كنید یا خیر. در این صورت مسوولیت عواقب مصرف نكردن داروها برعهده خودتان است ولی پزشك و داروساز نمی‌توانند شما را مجبور به استفاده از یك دارو كنند.

ـ احترام حق شماست: احترام به حقوق بیماران یكی از اساسی‌ترین اصول اداره هر داروخانه‌ای است. مسوولان داروخانه، از داروساز تا متصدی صندوق باید به بیماران كه اغلب در شرایط روحی مناسبی نیستند، احترام بگذارند. شما ممكن است اصلا اطلاعات دارویی نداشته باشید، كم‌سواد باشید، سوالات بی‌ربطی درباره مصرف دارویتان بپرسید ولی هیچ‌كدام از اینها، دلیلی برای بی‌احترامی و جواب سر بالا دادن مسوولان داروخانه نیست نیست.

به هر حال این موارد از نظر شما پرسش‌هایی هستند كه باید پاسخ داده شوند و یك داروخانه خوب با مسوولان آگاه باید برای بیماران وقت گذاشته و به سوالات آنها درباره داروها پاسخ داده و ابهامات ذهنی بیماران را برطرف كنند.

ـ رازداری؛ انتظار شما از داروساز: شما ممكن است داروی خاصی را به دلیل داشتن بیماری خاصی (برای مثال داشتن بیماری‌های مقاربتی و یا عصبی) مصرف كنید و یا تحت درمان دارویی ترك اعتیاد باشید و داروساز از این اطلاعات خصوصی شما به دلیل قرار دادن داروها در اختیارتان آگاهی داشته باشدته باشد.

داروساز موظف است اصرار خصوصی شما را نزد خود نگه دارد و آن را در مقابل سایر بیماران یا افراد خانواده یا دوستان و آشنایان كنجكاو، مطرح نكند. داروساز فقط در مقابل دادگاه و قاضی و قانون حق دارد اسرار خصوصی شما را درباره مصرف داروها فاش كند .

ـ دارو فقط در داروخانه: در تمام كشور فقط داروها را باید از داروخانه‌ها تهیه كنید. سوپرماركت‌ها، آرایشگاه‌ها و مغازه‌هایی كه داروهای لاغری، مسكن و زیبایی یا حتی پرورش اندام ارایه می‌دهند به هیچ عنوان معتبر نیستندر نیستند.

شما به عنوان یك مصرف‌كننده داروها موظف هستید در این زمینه دقت كنید و به جز زیرنظر پزشك و داروساز دارویی را از مكان‌های دیگر تهیه نكرده و مصرف نكنید.

داروهایی كه به چند برابر قیمت در خیابان‌هایی مانند ناصرخسرو ارایه می‌شود نیز مطمئن نیستند و در بسیاری از موارد اتفاق می‌افتد كه شما با پرداخت هزینه‌ گزافی فقط داروی تقلبی دریافت می‌كنید.

ـ كارت بهداشت: كلیه كاركنان داروخانه باید از نظر سلامت در وضعیت مناسبی قرار داشته باشند و دارای كارت بهداشتی باشندتی باشند.

ـ داروخانه كجاست: شاید دوست داشته باشید بدانید داروخانه در قانون چه تعریفی دارد و آیا داروخانه‌هایی كه در گوشه‌وكنار شهر وجود دارند، در قالب قانون قرار می‌گیرند یا نه. داروخانه موسسه‌ای پزشكی است كه با اخذ مجوز از كمیسیون قانونی، تاسیس و با داشتن مسوول فنی واجد شرایط به ارایه خدمات دارویی و عرضه دارو، شیرخشك، مكمل‌های غذایی و رژیمی، غذاهای كمكی شیرخواران، لوازم مصرفی پزشكی و فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی مجاز می‌پردازدمی‌پردازد.

ـ وظایف مسوول فنی داروخانه: مسوول فنی داروخانه، داروسازی است كه مسوولیت علمی ارایه داروها به بیماران برعهده دارد. شما باید به عنوان یك بیمار از مسوول فنی داروخانه انتظار داشته باشید، مطابق با قانون داروخانه‌ها، خدمات زیر را در داروخانه برعهده بگیردعهده بگیرد:

ـ حضور فعال در داروخانه در ساعات كاری تعیین شده

ـ كنترل نسخه‌ها و ارایه داروهای تجویز شده از سوی پزشك

ـ عرضه داروهای بدون نسخه به بیماران و آموزش نحوه صحیح مصرف آنها

ـ بررسی موارد مهم و در صورت لزوم جایگزینی داروی موجود در نسخه پس از مشورت با پزشك شما

ـ بنابراین اگر شما داروی تاریخ مصرف گذشته از داروخانه دریافت كردید باید گفت كه مسوول فنی داروخانه در این امر كوتاهی كرده استی كرده است.

ـ ساخت داروهای تركیبی.‌