معرفی واحد درسی مبانی انسان شناسی

عنوان به انگلیسی: Introduction to Anthropology
تعداد واحد: 2
پیشنیاز: ندارد
نوع درس: نظری (اجباری)

شرح درس: انسان‏شناسی یکی از مهم‏ترین شاخه‏های علوم اجتماعی است که در کنار جامعه‏شناسی بدنة اصلی رشتة علوم اجتماعی را تشکیل می دهد. محور اصلی این علم مطالعه همه جانبه انسان و فرهنگ های مختلف است. در این مطالعه ابعاد گوناگون اجتماعی، فرهنگی، زیستی، تاریخی و ... جامعه انسانی نیز مورد توجه قرار می گیرند و در نهایت شناخت فرهنگ جامعه دستاورد اصلی آن خواهد بود.
هدف: هدف از این درس دسترسی به اطلاعات فرهنگی دربارة جوامع مختلف و بررسی سیر تحول فرهنگ جامعه انسانی به طور کلی از ابتدای پیدایش انسان تا امروز است. بررسی شرایط پیدایش ریشه‏های فرهنگ ها و نحوه رشد و توسعه آنها نیز بدون شک از اهداف مهم دیگر این رشته می باشد. دسترسی به اطلاعات اخیر بخشی از مطالعات انسان‏شناسی است که نقشی اساسی را در شناخت هر چه دقیق‏تر فرهنگ های امروزی بر عهده دارد.

کاربرد: مهمترین کاربرد این درس آشنایی دانشجویان با اهمیت، شناخت فرهنگ جامعه و عوامل تاثیرگذار بر تحولات فرهنگی است. به کمک این علم می توان نه تنها جایگاه فرهنگ یک جامعه را تعیین کرد بلکه با توجه به تحولات و شناخت عوامل جاری تاثیرگذار بر فرهنگ جامعه چشم اندازی از آینده آن نیز قابل ترسیم خواهد بود.

روش: این درس به صورت نظری تدریس می شود. استفاده از تصاویر (فیلم و عکس) و همچنین در صورت امکان مسافرت جهت بازدید از جوامع مختلف نیز برای این درس توصیه می شود.



سرفصل دروس
1- تعاریف، مفاهیم و معرفی رشته
2- ریشه شناسی و تحول واژگان ”مردم شناسی“ ، ”مردم‏نگاری“، ”انسان شناسی“، تعاریف، منشاء، تحول و ارتباط این واژگان با یکدیگر و مفاهیم کنونی آنها
3- تاریخچة اندیشة انسان شناسی و تحول آن تا تاسیس این رشته در قرن نوزده و ادامة آن تا امروز
4- وضعیت و جایگاه علم انسان شناسی در علوم اجتماعی، رابطة انسان‏شناسی و جامعه شناسی؛ شاخه‏های انسان شناسی، تعریف و معرفی هر شاخه: انسان‏شناسی زیستی، انسان‏شناسی فرهنگی، انسان شناسی باستان‏شناختی، انسن‏شناسی زبان شناختی
5- منشاء انسان، منشاء زبان، تشریح دوره‏های باستان‏شناسی ( پارینه سنگی، نوسنگی،...) و در هر مورد توصیف وضعیت فیزیکی انسان، نوع معیشت و ابزارها...
6- منشاء تمدن ها: نشریه‏های شکل گیری تمدن ها و معرفی حوزه‏های تمدنی اولیه
7- فرهنگ، ارائه تعریف هایی از فرهنگ و تحلیل آنها، تشریح ابعاد مادی و غیر مادی فرهنگ و مفاهیم مرتبط به فرهنگ: هنجارها، ارزش ها، آداب و رسوم، سنت ها، فرهنگ غالب و خرده فرهنگ ها، ضد فرهنگ و فرهنگ پذیری، واپس‏ماندگی فرهنگی، تغییر فرهنگی و سازوکارهای آن، اشاعه...
8- خانواده: تعریف خانواده، اشکال خانواده، چگونگی ترسیم شجره، مسائل کنونی مربوط به خانواده
9- مقدسات: تعریف دین و تفدس، اشکال تقدس، مفاهیم مرتبط با تقدس: تابو، توتم، آنیمیسم، جادو، شمنیسم...
10- آشنایی با روش تحقیق در انسان‏شناسی
11- جمع‏بندی و نتیجه گیری ‎‎‎‎