دیابت و ورزش

حدود ۸۵ تا ۹۰ از کل بیماران دیابتی را تشکیل می دهند که بیشتر این افراد معمولا چاق هستند این نوع دیابت در میانسالی رخ می دهد علت بروز این نوع دیابت کاملا مشخص نشده است اما نقش پیش زمینه های ژنیتیکی قوی,همراه با عوامل محیطی و کاهش سطح فعالیتهای بدن,افزایش مصرف کالری و چاقی در این زمینه تاکید شده است

بیماری دیابت یا مرض قند که در اثر افزایش سطح قند خون و یا کاهش میزان ترشح انسولین در بدن بوجود می آید به دو گروه تقسیم می شود:

۱) دیابت وابسته به انسولین(دیابت جوانان)

۲) دیابت غیروابسته به انسولین

این دو نوع دیابت از نقطه نظر پاتوفیزیولوژی کاملا با هم فرق دارند از این رو باید در برنامه ریزی ورزشی به نوع بیماری توجه و توصیه های مناسب ارائه گردد.

● دیابت وابسته به انسولین

حدود ۱۰ تا ۱۵% از کل بیماران دیابتی را تشکیل می دهند. که بیشتر سفید پوست هستند و مربوط به تخریب سلولهای B پانکراس می باشد.

درمان با انسولین در شروع این بیماری کاملا ضروری است با قطع انسولین یا کاهش مصرف آن مواد سمی خطرناکی تولید می شود.

● دیابت غیروابسته به انسولین

حدود ۸۵ تا ۹۰ % از کل بیماران دیابتی را تشکیل می دهند که بیشتر این افراد معمولا چاق هستند. این نوع دیابت در میانسالی رخ می دهد.علت بروز این نوع دیابت کاملا مشخص نشده است اما نقش پیش زمینه های ژنیتیکی قوی،همراه با عوامل محیطی و کاهش سطح فعالیتهای بدن،افزایش مصرف کالری و چاقی در این زمینه تاکید شده است.

در این نوع دیابت سه حالت برای بیماری دیده می شود:

۱) عدم ترشح انسولین

۲) خروج بیش از حد گلوکز از کبد

۳) کاهش فعالیتهای انسولین(مقاومت بافتها در برابر انسولین)

● فواید فعالیتهای جسمانی در افراد مبتلا به دیابت

اکثر پزشکان بر این نظریه تاکید دارند که بخش قابل توجه و مطلوب در درمان بیماری،تنظیم فعالیتهای بدنی هوازی می باشد.

این موضوع به ویژه در نوع دیابت غیر وابسته به انسولین اهمیت بیشتری دارد.به طوری که در طول فعالیتهای هوازی و غیرهوازی،حساسیت به انسولین در بافتهای بدن افزایش می یابد.

● ملاحظات کاربردی برای بیماران دیابتی

۱) معمولا در جریان ورزش و فعالیت افراد دیابتی به علت آسیب در سیستم تنظیم حرارتی بیشتر در خطر گرمازدگی قرار دارند.

۲) افراد مبتلا به دیابت تقریبا ۳ برابر نسبت به افراد سالم در معرض خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی هستند.بنابراین چنانچه تمرینات شدیدی برای این افراد در نظر گرفته می شود لازم است ابتدا ارزیابی دقیقی از بیماریهای قلبی عروقی این افراد بعمل آید.

پیشنهاد می شود از بیماران دیابتی که بالای ۳۰ سال سن دارند یا برای مدت ۲۰ سال دچار دیابت هستند نوار قلبی گرفته شود.از بیمارن دیابتی بالای ۴۵ سال سن باید تست ورزش گرفته شود.

۳) افراد دیابتی معمولا دچار درجه ای از نوروپاتی ( از دست دادن بعضی از حس ها) در اندام تحتانی و پاها هستند به همین دلیل برای جلوگیری از آسیب به پا باید مراقبتهای ویژه ای در نظر گرفته شود.

به خاطر داشته باشید که زخم ها و سایر جراحات روی پا به علت مراجعه بیش از نیمی از بیماران دیابتی به بیمارستان می باشد.

● دیابت و فعالیتهای ورزشی

▪ در جریان فعالیتهای ورزشی افراد معمولا عرق می کنند . در افراد دیابتی شروع حمله های هیپوگلیسمی نیز می تواند همراه با عرق کردن باشد و ممکن است تشخیص و تفاوت بین پاسخ طبیعی بدن به ورزش و یا علائم حمله در افراد دیابتی مشکل باشد.

▪ افراد دیابتی باید اکیدا از فعالیتهای ورزشی که حیاتشان را به جهت از دست دادن هوشیاری به خطر می اندازد و یا ورزشهایی که امکان دریافت گلوکز در آن ورزشها مقدور نیست اجتناب کنند مانند (کوهنوردی ، موتور سواری ،قایقرانی تک نفره ).

▪ دیگر فعالیتهای ورزشی که به طور بالقوه خطرزا هستند باید با احتیاط قابل توجهی انجام شود به طوری که حتما فردی از اقوام یا دوستان نزدیک که با واکنشهای یک فرد دیابتی آشنا هستند در کنار او باشند و در مواقع لازم مراقبتهایی را انجام دهند.