خطر را از سر راه فرزندانمان برداریم

چند روز پیش در راه خانه، دوباره خانواده‌ای را سوار بر موتور سیکلت دیدم در حالی‌که دختر نوجوان آنان به‌عنوان سومین سرنشین موتور هر آن نزدیک بود بیفتد.
پاهای او از دوطرف موتور …

چند روز پیش در راه خانه، دوباره خانواده‌ای را سوار بر موتور سیکلت دیدم در حالی‌که دختر نوجوان آنان به‌عنوان سومین سرنشین موتور هر آن نزدیک بود بیفتد.

پاهای او از دوطرف موتور آویزان بود چراکه موتور سیکلت جای پایی برای سرنشین سوم ندارد. هیچ‌کدام از سرنشینان موتور کلاه ایمنی یا لباس محافظ نداشتند. موتورسیکلت به سختی از میان انبوه ماشین‌ها، در شلوغ‌ترین ساعت بعدازظهر، در حال حرکت بود. این تصاویر، واقعیتی را نشان می‌دهند که هرکسی می‌تواند در خیابان‌های ایران شاهد آن باشد.

فقدان اقدامات ایمنی اساسی به هنگام رفت‌وآمد کودکان، یکی از علل اصلی میزان بالای تصادفات و مرگ و میر ناشی از حوادث رانندگی در سال‌های گذشته بوده است. در سال ۲۰۰۶ میلادی، حدود ۲۸ هزار نفر در راه‌ها و جاده‌های کشور جان خود را از دست دادند که از این میزان نزدیک به ۲۷۰۰ مورد، کودکان زیر ۱۵ سال بودند و قریب به ۹۵ هزارکودک و نوجوان زیر ۲۰سال نیز مصدوم شدند. ایران یکی از کشورهایی است که بالاترین آمار مرگ و میر ناشی از حوادث رانندگی را در جهان دارد. درواقع آمار تصادفات جاده‌ای در ایران ۲۰ مرتبه بالاتر از میانگین جهانی است.

امسال یونیسف در ایران ایمنی در رفت‌وآمد و پیشگیری از حوادث رانندگی را در راس برنامه‌های خود قرار داده است. در این تلاش سازمان بهزیستی کشور، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، پلیس‌راهنمایی و رانندگی و شهرداری تهران با یونیسف همراه شدند. ما همگی قصد داریم تا آگاهی تمام افرادی که در رفت‌وآمد نقش دارند از جمله راننده خودروها، راننده موتورسیکلت‌ها یا عابرین پیاده را به‌نحوی ارتقا دهیم تا ناامنی موجود در خیابان‌ها و جاده‌ها را به پایان برسانیم. اگر تنها تعدادی از اقدامات ایمنی اساسی در کشور به اجرا درآیند جان هزاران نفر در سال نجات خواهد یافت.

این اقدامات عبارتند از:

کاهش سرعت:

سرعت عامل اصلی ایجاد حوادث جاده‌ای است. تحقیقات نشان می‌دهد که هر یک کیلومتر در ساعت کاهش سرعت متوسط وسایل نقلیه باعث افت ۴ الی ۵ درصدی در تصادفات مرگبار می‌شود.

استفاده از کمربند ایمنی:

استفاده از کمربند ایمنی، بیش از هر اقدام ایمنی دیگر جان انسان‌ها را در سوانح رانندگی نجات داده است. استفاده از کمربند ایمنی باعث کاهش۴۰ تا ۵۰ درصدی در تمامی آسیب‌ها و کاهش۴۰ تا ۶۰ درصدی در آسیب‌های مرگبار می‌شود. تمامی سرنشینان وسیله نقلیه، به‌خصوص کودکان، همیشه باید از کمربند ایمنی استفاده نمایند.

استفاده از کلاه ایمنی:

استفاده از کلاه ایمنی مؤثرترین راه کاهش آسیب به ناحیه سر و کاهش تلفات ناشی از تصادفات موتورسیکلت، دوچرخه موتوری و دوچرخه محسوب می‌شود. یافته‌ها حاکی از آنند که استفاده از کلاه ایمنی موتورسیکلت هم شدت و هم احتمال آسیب‌ به ناحیه سر را حدود ۷۰ درصد کاهش می‌دهد. کودکان برای راندن موتورسیکلت باید حداقل ۱۲ سال سن و ۱۳۵سانتی متر قد داشته باشند و باید همیشه مجهز به کلاه و پوشش ایمنی مناسب باشند.

استفاده از صندلی ایمنی کودک:

استفاده از صندلی نوزاد و کودک در پیشگیری از مصدومیت و مرگ نوزادان و کودکان در حوادث رانندگی بسیار مؤثر است. استفاده از این وسیله، آمار مرگ و میر نوزادان در حوادث رانندگی را ۷۱درصد و خردسالان را ۵۴درصد کاهش می‌دهد.

کودکان و نوجوانان می‌توانند نقشی کلیدی در جهت ایجاد تغییراتی مثبت در محیط رفت‌وآمد ایفا کنند. با آموزش مفاهیم ایمنی، که باید از سنین خردسالی در برنامه‌های آموزشی مهدهای کودک و پیش دبستانی قرار گیرد، کودکان می‌توانند الگویی برای والدین و افراد بزرگسال باشند.

کودکان می‌توانند در قالب نقش‌هایی که ایفا می‌کنند، نیازهای خود و رفتارهای نادرست بزرگسالان را به آنان یادآوری کنند و راه چاره‌ای برای آن پیدا کنند. بسیاری از کشورها تجربیات مثبتی از همکاری کودکان و والدین آنان در اجرای طرح‌های جامعه ایمن‌تر و برنامه‌ریزی شهری داشته‌اند. به همین ترتیب کودکان، والدین و معلمان می‌توانند در ارزیابی استانداردهای ایمنی در مدارس و مهدهای کودک مشارکت داشته باشند.

کشور ایران طی سال‌های اخیر گام‌های بلندی در جهت کاهش نرخ مرگ و میر کودکان از طریق انجام واکسیناسیون و نظام مؤثر خدمات بهداشتی اولیه برداشته است. اکنون زمان آن رسیده است که با اقدامی مناسب آمار تکان‌دهنده صدمات و مرگ و میر ناشی از حوادث رانندگی را کاهش دهیم. طرح‌های بسیار خوبی در این زمینه وجود دارند از جمله طرح همیار پلیس که با همکاری وزارت آموزش و پرورش و پلیس راهنمایی و رانندگی انجام گرفته است. براساس این طرح آموزش ترافیک در مدارس صورت گرفته و از پارک ترافیک برای آموزش موقعیت‌های واقعی رفت‌وآمد به کودکان استفاده می‌شود.

نهادینه شدن هر طرحی در جهت بهبود وضعیت رفت‌وآمد در ایران نیازمند زمان است تا نتایج آن مشهود شود ولی زمانی برای از دست‌دادن وجود ندارد، ما باید هم‌اکنون آغاز کنیم. ما به نسل آینده و همچنین به‌خودمان مدیونیم.