موج سرطان‌هراسی در ایران!

از یاد نبریم قریب به نیمی از سرطان‌ها قابل‌پیشگیری و ۴۰ درصد نیز قابل‌درمان‌اند.

در چند هفته‌ای که گذشت، چند نفر از هنرمندان و ورزشکاران مشهور و محبوب جامعه، به علت سرطان جان باختند. این امر، احساسات جمعی مردمان را دوباره علیه سرطان شوراند و به خاطر مردمان آورد که بشر، همچنان در جدالی نابرابر با سرطان قرار دارد اما فارغ از این عواطف، نکته مهمی قابل‌تامل است. درست است که سرطان همچون خوره جسم آدمی را می‌خورد و شنیدن خبرش، مهیب و دردناک است اما در برخی از جوامع که تجربه بهتری از مواجهه با سرطان دارند، سعی بر این است که بیش از آنکه در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، بر طبل «سرطان‌هراسی» بکوبند، به جامعه القا کنند که سرطان همیشه پایان راه نیست و می‌توان حتی گاهی پشت آن را به خاک روزگار نشاند. سرطان‌هراسی هم روند درمان بیماران مبتلا را مختل می‌کند و هم مانع از تصمیم‌گیری متناسب بیمار برای زندگی باقی‌مانده‌اش می‌شود. حفظ روحیه بیماران با درمان آنها نسبتی مستقیم و افزاینده دارد.

سرطان‌هراسی علاوه بر این، جرات آدمیان را در خودمراقبتی و انجام غربالگری‌ها و آزمایش‌های پیشگیرانه می‌گیرد و مردم از ترس اینکه نکند سرطان گرفته باشند، عطای آزمایش را به لقایش می‌بخشند. بی‌تردید این مساله باعث می‌شود که سرطان‌ها در مراحل دیرتر کشف و شناسایی شوند و گاهی در وضعیتی جبران ناپذیر و غیر قابل درمان به تور طبابت بیفتند. به نظر می‌رسد سرطان‌هراسی بیش از آنکه باعث انذار مردم برای خودمراقبتی باشد، به انکار احتمال ابتلای شخص منجر می‌شود و تشخیص سرطان را به تعویق می‌اندازد. در بعضی از الگوهای درمانی، حتی به نگاه جدیدی که افراد پس از سرطان، به جهان پیدا می‌کنند توجه و بیمار به سوی تجربه‌های جدید و منحصر به فرد پس از ابتلا، هدایت می‌شود. البته متولیان صنعت و غذا و اصناف مربوط، باید از ابتلای مردمان به سرطان هراس داشته باشند و مدام محصولشان را پایش کنند اما بی‌تردید موج «سرطان‌هراسی» به نفع جامعه نیست. از یاد نبریم قریب به نیمی از سرطان‌ها قابل‌پیشگیری و ۴۰ درصد نیز قابل‌درمان‌اند. موج «سرطان‌هراسی» این درصدها را کاهش می‌دهد.

دکتر حمیدرضا نمازی، عضو گروه اخلاق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران