صعود تا آن سوی ابرها

گوگل برای پیشرفتهای خود مانعی نمیبیند

گوگل، غول عرصة اینترنت، خستگی ناپذیر نشان میدهد. گرچه کاربران اینترنت، دیگر به خدمات نوآورانۀ این شرکت عادت کردهاند، اما مسئولان این شرکت هر روز برگ برندۀ دیگری را رو میکنند. اخیراً رؤسای سابق گوگل طی اقدامی در حال راه اندازی شرکتهای نوپای دیگری در حوزۀ فناوریاند و قصد دارند موج جدیدی از نوآوری را به راه اندازند.

در تعطیلات سال گذشته بود که آیدین سنکوت و ایلاد گیل، دو تن از مدیران سابق شرکت گوگل، پنجاه نفر از دوستانشان را در رستورانی در «پالو آلتو» گردهم آوردند و هنگام خوردن همبرگر بوقلمون و پنیر توفو، بحثی را به راه انداختند دربارۀ تکنولوژی و اینکه چگونه میتوان ثروتمند، یا بهتر است بگوییم «ثروتمندتر» شد؟!

سنکوت، گیل و جمع دوستانی که سر میز شام نشسته بودند همگی از دانشآموختگان شرکت گوگل، بزرگترین موتور پولساز جستجو در امریکا، هستند. گوگل از شش سال پیش، که به شرکت سهامی عام تبدیل شد، تا به حال بیش از ۱۷۰ میلیارد دلار برای کارمندان و سرمایهگذارانش درآمد داشته است. بسیاری از میلیونرهایی که این شرکت میلیونرشان کرده است جواناند. این جوانها با تازهترین تحولات در حوزۀ تکنولوژی آشنا هستند و با خطرپذیری خو گرفتهاند. همین نکته پاسخ خوبی است برای اینکه چرا بسیاری از دانشآموختگان گوگل، از جمله بسیاری از اعضای میهمانی سنکوت و گیل، سرمایهگذاران فعالی هستند که در تکاپوی افزودن صفر دیگری به حسابهای بانکی و فهرست موفقیتهای خودند. آندره زورک، حامی (اسپانسر) ۳۹ سالة ۲۶ شرکت نوپا میگوید: «حس میکنم شبکۀ بسیار قدرتمندی داریم؛ مثل این است که گوگل را خارج از دیوارهای گوگل از نو ساخته باشیم».

براساس گزارش شرکت تحقیقاتی «یُونودِل» (YouNoodle) از سال۲۰۰۵ تا به حال، بیش از چهل عضو سابق گوگل در دویست شرکت نوپا سرمایهگذاری کردهاند. حداقل شش نفر از مدیران فعلی گوگل، از جمله اریک اسمیت، لری پیج و سرگئی برین، نیز به این نوع سرمایهگذاری دست زدهاند. بسیاری میگویند ویژگی مشترک مجموعههای گوگل چیزی بیشتر از داشتن یک جدَ مشترک است. جف کلاویر، سرمایهدار کهنهکاری که در سال ۲۰۰۴ شرکت «سافتتِک ویسیّ« را در پالو آلتو تأسیس کرد درباره اعضای شرکت گوگل گفته است: «آنها وارد معاملههای بسیار خطرناکی میشوند که میتواند برایشان بینهایت سودآور باشد. آنها در قالب یک گروه طی دو سه سال گذشته بسیار فعال بودهاند».

● فراتر از پول

درحالحاضر، شرکتهایی مثل توییتر، تسلا موتور و تاپولوس ــ که شرکت تولیدکنندة بازیهای رایانهای است ــ را مدیران گوگل حمایت میکنند. ران کانوی، یکی از سرمایهگذاران اصلی و فعال «سیلیکون ولی»، که ۱۹۰ شرکت دیگر، از جمله گوگل، فیسبوک و توییتر، را حمایت می کند، گفته است: «همزمان با رشد گوگل، دانشآموختگان آن تأثیر هنگفتی بر سیلیکون ولی و صنعت تکنولوژی میگذارند». سیلیکونولی، قطب فناوری ایالت متحده، و منطقهای در جنوب سانفرانسیسکو در ایالت کالیفرنیاست، که دفتر بیشتر شرکتهای حوزة فناوری همچون گوگل، یاهو، مایکروسافت و ... در آن قرار دارد.

یکی از دلایل موفقیت شرکت گوگل آن است که مالکان آن به مبتکران خود چیزی بیشتر از پول میدهند. بارت دکرم، فارغالتحصیل رشتۀ حقوق از دانشگاه استنفورد، زمانی که تاپولوس را در سال ۲۰۰۸ م تأسیس کرد، به شبکۀ گوگل بازگشت. دکرم پانصد هزار دلار از چند سرمایهگذار، از جمله سنکوت و زوریک، جمع کرد و پس از آن، آنها شرکت را به شرکای جدیدی در آسیا وصل نمودند و به دکرم کمک کردند سکوهایی را برای تلفن همراه پیدا کند. این شرکت فعال در حوزة تلفنهمواره از نرمافزار آندروید گوگل استفاده میکند. درحالحاضر بازیتاپتاپ بیش از ۲۵ میلیون بار دانلود، و تاپولوس، با یک میلیون دلار درآمد ماهانه، بسیار سودآور شده است.

مالکان گوگل فعالیتهای تجاری گسترده و متنوعی دارند؛ زوریک در یک کارخانة نوشابهسازی و یک فروشگاه عرضة ماست منجمد در کرۀ جنوبی سرمایهگذاری کرده است. بااینحال تمایل مالکان بر متمرکز ساختن پول خود در حوزۀ تخصصیشان، یعنی تکنولوژی جستجو، فناوری موبایل و اینترنت است. توییتر، که تحت حمایت مدیر سابق گوگل، کریس ساکا، است و جذابترین و بهروزترین شرکت نوپا در سیلیکون ولی بهشمار میآید، در طراحی حوزة¬ جدیدی از ارتباطات در زمان واقعی پیشگام بوده است. سرویس مالی شخصی مینت دات کام (Mint.com) با سرمایه¬گذاری سنکوت، به اندازهای عمومی و رایج شده است که شرکت اینتیوت (Intuit) سال گذشته آن را به قیمت ۱۷۰ میلیون دلار خرید و آرون پاتزر، مؤسس آن، را یکی از مدیران ارشد خود کرد. مایکروسافت در سال ۲۰۰۸م موتور جستجوی پاور سِت (Power set) را، با حمایت سنکوت، خرید و بدین ترتیب تکنولوژی آن بخش مهمی از موتور جستجوی بینگ (Bing) شد.

فعالترین مالک گوگل تا به حال سنکوت است. او چهل سال دارد، در ترکیه متولد شده، و از ۲۵ تا ۱۵۰ هزار دلار در بیش از شصت شرکت نوپا سرمایهگذاری کرده است. سنکوت در سال ۱۹۹۹م در مقام شصتوسومین عضو گوگل به این شرکت پیوست و در سال ۲۰۰۵ م آن را ترک کرد.

سنکوت اکنون به مالکی تماموقت تبدیل شده است. او معمولاً اولین سرمایهگذاری است که در پشت هر ایدهای قرار دارد و تا به امروز یازده شرکت نوپایی را که او در آنها سرمایهگذاری کرده است شرکتهایی از جمله گوگل، ایتیاندتی (AT&T) و مایکروسافت خریدهاند. سنکوت، با سازماندهی دو نشست معین برای دانشآموختگان، اولی برای مالکان و کارفرمایان و دومی برای همۀ کارمندان سابق، دیگران را هم به سرمایهگذاری تشویق کرده است.

اگر سنکوت را در میان مالکان گوگل ستاره¬¬ای تثبیتشده به شمار آوریم، کریس ساکا فردی خوشآتیه و رو به ترقی است. این فارغالتحصیل ۳۴ سالة رشتة حقوق از دانشگاه جورج تاون¬، در سال ۲۰۰۳ م به گوگل پیوست و در سال ۲۰۰۷ م از آن جدا شد. از ۳۱ شرکتی که او از آنها حمایت کرده است بزرگترینشان توییتر است که فقط برای به کار افتادنش در سال ۲۰۰۷م، پنجاههزار دلار در آن سرمایه¬گذاری کرد.

ساکا دسامبر ۲۰۰۸م در یک شب جمعه، مطلبی برای سایت توییتر فرستاد و پرسید: آیا هیچ یک از شرکتهای کوچک تا این موقع کار میکنند؟ اسپنسر ریچاردسون، شریک ۲۵ سالۀ شرکت، گفته است: در پاسخ به او گفتیم: ما فنبریج هستیم و شبهای جمعه هم سخت کار میکنیم. فنبریج نرمافزاری تولید میکند که آهنگسازها را در مدیریت بازاریابی و ارتباطات خود با طرفدارانشان یاری میدهد. چند هفته بعد ساکا به نیویورک رفت و با مؤسسان این شرکت ملاقات کرد. ساکا در این باره گفته است: «آنها مشاغل روزانه داشتند و سایتی را راهانداخته بودند که بیست میلیون کاربر داشت و روزانه صد هزار کاربر به آن افزوده میشد. این سایت بدون مرز بود».

مالکان گوگل شاید چندین شرکت انشعابی در حال تأسیس دیگری نیز داشته باشند. ساکا در لُک اَوت (Lookout)، که شرکت موفقی در توسعۀ نرمافزارهای امنیتی برای موبایل است، سرمایهگذاری کرده است. چند عضو سابق گوگل و معاون فعلی گوگل، ماریسا مایر، همگی در «اسکوئر» سرمایه دارند. برنامۀ اسکوئر این است که سیستمهای پرداخت ارزانتری را که از طریق تلفنهای هوشمند کار میکنند جانشین دستگاههای کارتخوان کند. جاشوا شاختر، مدیر فعلی گوگل، همبه «فور اسکوئر» (Foursquare) کمک مالی میکند. فور اسکوئر سرویس تلفنی است که به دوستان این امکان را میدهد که در مکانهای مهم شهر یا منطقۀ خود به راحتی یکدیگر را پیدا کنند. این برنامه توانست طی یک هفته بیش از یک میلیون کاربر پیدا کند. زورک گفته است: «آنچه ما را به جلو میبرد نوآوری است؛ هیجان کار با مردمی که دوستشان داریم».

پل گراهام، که شرکت «وایکامبینیتور» (Y Combinator) را تأسیس کرده، بر این باور است که صنعت تکنولوژی دیگر دارد میفهمد که کارفرمایان سابق ثروتمند گوگل نه یک فکر مبتکرانه، بلکه به طور بالقوه صدها فکر مبتکرانه دارند. گراهام اظهار کرده است: «وقتی تاریخ سیلیکون ولی را از بیست سال پیش تا به امروز مرور کنید، تأثیر واقعی گوگل بیشتر مربوط به همۀ آن چیزی است که آدمهای گوگل بعد از ترک گوگل انجام دادند».

نویسنده: اسپنسر ای. - آنت / کیمبرلی - ویسول

مترجم: لیلا - حسینی

منبع: ماهنامه - زمانه - ۱۳۸۹ - شماره ۹۱، شهریور و مهر - تاریخ شمسی نشر ۰۰/۷/۱۳۸۹