گردشگری الکترونیک ایران هنوز از کوزه شکسته آب می خورد

اگر چه چندین سال از راه اندازی شبکه جهانی اینترنت می گذرد اما نگاهی منطقی به ما می گوید این دنیای مجازی تنها در سال های اخیر توانسته بخش های مختلف زندگی مردم را تحت تاثیر قرار دهد و بیشتر صنایع را به خود وابسته کند

اگر چه چندین سال از راه اندازی شبکه جهانی اینترنت می گذرد اما نگاهی منطقی به ما می گوید این دنیای مجازی تنها در سال های اخیر توانسته بخش های مختلف زندگی مردم را تحت تاثیر قرار دهد و بیشتر صنایع را به خود وابسته کند. از جمله صنایعی که دنیای مجازی این روزها تاثیرات زیادی روی آن گذاشته و باعث رونق آن شده، صنعت جهانگردی است. گردشگری و فن آوری اطلا‌عات و ارتباطات که امروزه به نام ‌ICT شهره آفاق و انفس شده و در نزد متخصصان علوم و فنون گوناگون ، از جایگاه رفیعی برخوردار است ، در واقع تکنولوژی جدید و نوظهوری می باشد که بشر در قرن جدید ، قصد دارد تا با استفاده از آن ، یک جهش بزرگی را در عرصه علوم مختلف ، به انجام برساند.

خوشبختانه ، ارزش و اهمیتی که فناوری اطلا‌عات و ارتباطی روز برای توسعه زیر ساخت های گردشگری در دنیا ایجاد کرده ، بسیار جالب و قابل تامل است . به طوری که بسیاری از کشور های پیشرفته دنیا توانسته‌اند با استفاده از این تکنولوژی روز و مدرن به توسعه صنعت گردشگری خود بپردازند. مثال ساده بر تایید این ادعا ایجاد گردشگری مجازی است که سبب شده رشد توریسم در کشورهای مذکور به چندین برابر آمار قبلی خود دست یابد در حالی که کشور ما نه تنها حرف های خود در این باب را در حد شعار باقی گذاشته بلکه با فرصت سوزی ها موجب گردیده با موقعیت خاص اقلیمی و طبیعت بکر و دست نخورده اش هم چنان در حسرت کشور هایی باشد که هم اینک با ایجاد مناطق توریستی مصنوعی روز به روز تهدیدات متوجه صنعت توریسم را به فرصت تبدیل می کند.

حال کشورهای اروپایی را در نظر بگیرید که چگونه با استفاده از فناوری اطلا‌عات توانسته به آمارهای ورودی جذب گردشگر دست یابد. این کشورها حتی از طریق سایت سفارت انگلیس در تهران ، حتی به بررسی الکترونیکی امکان صدور ویزا برای متقاضیان ایرانی ، اخیرا روی آورده است. خوب اگر ویزای اینترنتی هم صادر شود ، همه فرآیندهای گردشگری با فناوری اطلا‌عات ، مهیا می شود ، آن هم با فشردن چند کلیک و ظرف چند روز بدون آن که گردشگر از خانه اش خارج شود!

اما نظر کاردانان این صنعت راجع به نقش ‌IT در گردشگری چیست؟ نگاهی به مقالا‌ت و تحقیقات می گوید که کارشناسان سازمان بین المللی جهانگردی در آخرین مطالعات و بررسی های خود دریافته اند که هم اکنون فرانسه بیش از دیگر کشورهای دنیا از فناوری ارتباطات و اطلا‌عات برای جذب توریست استفاده می کند، پس از آن به ترتیب کشورهای اسپانیا، امریکا، چین، ایتالیا، بریتانیا، هنگ کنگ، مکزیک، آلمان و اتریش در رده های دوم تا دهم قرار دارند. تاثیر استفاده از فناوری اطلا‌عات در صنعت توریسم برای ۱۰ کشور مذکور موجب شده تعداد جهانگردان خارجی آنها در سال های اخیر به ترتیب به ۱/۷۵ ، ۶/۵۳ ، ۱/۴۶ ، ۸/۴۱ ، ۱/۳۷، ۷/۲۷ ، ۸/۲۱ ، ۶/۲۰ ، ۱/۲۰ و ۴/۱۹ میلیون نفر برسد.

اگرچه کشورهای اروپایی نیز با در اختیار داشتن سرمایه و فناوری ، بیش از دیگر مناطق دنیا موفق به جذب جهانگردان شده اند، تحلیل جداول منتشر شده از سوی سازمان بین المللی جهانگردی نشان می دهد کشورهای آسیایی نیز در سال های اخیر موفقیت های فراوانی را در این زمینه کسب کرده اند. این طور که گفته شده، کشور چین در سال گذشته توانست با پیشی گرفتن از ایتالیا رتبه خود را در لیست کشورهای موفق در جذب توریست بالا‌ بیاورد. در این میان هنگ کنگ نیز موفق شد نام خود را در بین ده کشور برتر دنیا جای دهد که این امر نشان می دهد صنعت جهانگردی برای کشورهای آسیایی هم مهم تلقی می شود.

برگردیم به کشورخودمان ایران. چندی پیش به همت معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی ، کنفرانس تخصصی گردشگری الکترونیک، برگزار و این همایش با صدور بیانیه ای به کار خود پایان داد.

این بیانیه که با تاکید بر ایجاد نظام انگیزشی گردشگری الکترونیک، حمایت از تشکیل سازمان ملی غیر دولتی بازاریابی مدیریت مقصد ایران و توسعه پژوهش های کاربردی گردشگری الکترونیکی را یاد آور شده بود، تشکیل انجمن تخصصی گردشگری الکترونیک (الکا)، تشکیل دبیرخانه دائمی گردشگری الکترونیک تحت نظارت الکا در معاونت گردشگری این سازمان را در دستور کار خود قرار داد تا بلکه حرکت خود را درموازات با دیگر کشورها که تجربه موفقی در گردشگری مجازی به دست آورده اند، آغاز نماید. ‌

‌ اما متاسفانه این همایش اگر چه اصول همایش ها و کنفرانس های پیشرفته را رعایت کرده بود اما جای چند نکته که برای گسترش گردشگری مجازی در کشورلا‌زم و ضروری به نظر می رسید ، در آن خالی بود. ‌

چیزی که در نگاه اول ذهن را به تعجب وا می دارد این است که آیا قبل از برگزاری چنین همایشی، نهادی تحت عنوان مرکز گردشگری مجازی در سازمان میراث فرهنگی وجود داشت؟ با کمی کنکاش در روند جلو رفت گردشگری مجازی به این می رسیم که هنوز سایت های اطلا‌ع رسانی مراکز گردشگری ایران در اینترنت بازبینی ، اصلا‌ح و مدیریت نشده اند و آن طور که بایسته و شایسته می باشد ، وزن گردشگری مجازی در چشم انداز گسترش صنعت گردشگری درایران دخالت داده نشده است.

با توجه به این که هنوز نتوانسته ایم به ایجاد و تدوین دوره های آموزش الکترونیکی توسعه گردشگری در مراکز دانشگاهی کشوردست یابیم، به نظر می رسد دخیل کردن ابزارهای فناوری اطلا‌عات و ارتباطات در کلیه مراکز گردشگری رسمی و غیر رسمی ایران در برنامه چهارم و پنجم توسعه دیده نشده،و این در حالی است که ایجاد کارت های الکترونیکی اعتباری برای استفاده از مراکز گردشگری ایران و فروش آن از طریق وب برای مخاطبان داخلی و بین المللی صورت نگرفته و فعالیت های دولتی در زمینه الکترونیکی شدن فعالیت های ستادی دولت در بخش خدمات و همچنین ایجاد پورتال های قوی مولتی مدیا جهت معرفی گسترده و عالی ظرفیت های توریستی کشور به اقصی نقاط جهان در حالت سکون قرار دارند.

شایان ذکر است اگر به فکر تحول در صنعت گردشگری هستیم برگزاری چند همایش، کنفرانس و نشست بدون در نظر گرفتن پیش زمینه ها ما رابه خواسته ها نمی رساند و حرکت ها باید مواج تر از حالا‌ باشد. ‌

پس بر دولت و مجلس لا‌زم است که با درک نیازهای گسترش گردشگری در سرزمین پرپتانسیلی مانند ایران، ‌ICT را برای توسعه گردشگری بسیج کنند. اکنون به عزم ملی برای کاهش شکافهای موجود در صنعت آیتی و گردشگری نیازمندیم و این اهتمام، با کمک تمامی دستگاه ها و قوای سه گانه جمهوری اسلا‌می ایران، قابل وصول است.

آفرین یکتا