نمایی تازه از «یه تیکه زمین» برای محرم

شبکه دو این روزها در حال ساخت سریالی برای ایام محرم است مجموعه ای با کلی بازیگر و یک قصه جذاب که باید منتظر ماند و دید می تواند جذابیت را به قاب این شبکه برگرداند گزارشی از پشت صحنه سریال «یه تیکه زمین»را بخوانید

شبکه دو این روزها در حال ساخت سریالی برای ایام محرم است؛ مجموعه‌ای با کلی بازیگر و یک قصه جذاب که باید منتظر ماند و دید می‌تواند جذابیت را به قاب این شبکه برگرداند؟گزارشی از پشت صحنه سریال «یه تیکه زمین»را بخوانید.

با نزدیک شدن به‌ ایام ماه محرم، شبکه‌های تلویزیون تلاش خود را برای ساخت سریال‌های مناسبتی آغاز کرده‌اند که گویا شبکه دو مثل پارسال که سریال «فرات» را روی آنتن برد در این قضیه خیلی جدی‌تر است. «یه تیکه زمین» سریالی است که روزهای میانی تصویربرداری‌اش را می‌گذراند و قرار است در دهه دوم محرم از شبکه دو پخش شود. این سریال اولین تجربه سریال‌سازی مهدی کرم‌پور است که عمده فعالیتش در سینما بوده تا به حال چند تله فیلم را برای تلویزیون کارگردانی کرده و این بار با سناریوی اولیه علی اکبر محلوجیان و بازنویسی خسرو نقیبی به سراغ سریال‌سازی رفته است. حضور بازیگران سرشناس دراین کار نشان می‌دهد که شبکه دو قصد دارد موفقیت سریال های مناسبتی محرم امسال را به نام خودش تمام کند.

قرار است در «یه تیکه زمین» ماجرای زندگی خانواده حاج حیدر به تصویر کشیده شود، خانواده‌ای سنتی که به یکباره دچار اتفاقات پیش‌بینی نشده‌ای می‌شوند. اتفاقاتی که ‌این خانواده را تا آستانه از هم پاشیده شدن پیش می‌برد. در شبی که تقریبا اکثر بازیگران اصلی به جز نقش های منفی جلوی دوربین رفتند سری به پشت صحنه کار زدیم و با عوامل سریال به گفت‌وگو نشستیم. گزارشی که در ادامه می‌خوانید حاصل حدود هفت ساعت حضور ما در پشت صحنه ‌این سریال است.

● داد و فریاد در انتهای کوچه بن بست

ساعت نزدیک به ۲۱ است که ما به لوکیشن می رسیم. صدای داد و فریاد در یکی از کوچه‌های بن‌بست پیچ شمیران توجه عابران زیادی را به سمت خود جلب می‌کند. در انتهای کوچه خانه باغی است که گویا محل زندگی خانواده حاج حیدر است. دم در حامد(حمید ابراهیمی) پسر کوچک خانواده با کت و شلوار نشسته و یک شرخر (مجید شهریاری) با یک مامور انتظامی‌ با داد و هوار قصد دارد به جرم کشیدن چک بلامحل او را باز‌داشت کند که سر و کله احمد(کوروش تهامی) برادر بزرگترش پیدا می‌شود.

گویا امشب قرار است صحنه‌هایی تصویربرداری شود که به نوعی نقطه عطف سریال محسوب می‌شود. ما در کوچه منتظر می مانیم تا برداشت تمام شود و اجازه پیدا کنیم که داخل لوکیشن شویم، اما انتظار ما بیشتر از آن چه فکر می کردیم طول می کشد. کارگردان به یک برداشت راضی نمی‌شود و پلان چند بار تکرار می شود تا او از تصویر گرفته شده راضی شود.

بالاخره پس از اینکه کرم‌پور برداشت را تایید می‌کند گروه آماده می‌شوند که پلان دیگری را بگیرند و ما هم از فرصت استفاده می‌کنیم و داخل لوکیشن می‌شویم. همان گونه که فکرش را می‌کردیم اکثر بازیگران حضور دارند، داریوش ارجمند، رویا تیموریان، شراره دولت‌آبادی، نفیسه روشن، امیر‌حسین رستمی، حدیث میرامینی و سپیده علایی بازیگرانی هستند که در ابتدای ورودمان با آن سلام و احوال‌پرسی می‌کنیم.

پلان بعدی قرار است آغاز شود و همه بازیگران به جز داریوش ارجمند باید جلوی دوربین قرار بگیرند، به همین دلیل هم فرصت را مغتنم می‌شماریم و به سراغ ارجمند می‌رویم تا در مورد شخصیت حاج حیدر از او سوال کنیم.

شبکه دو این روزها در حال ساخت سریالی برای ایام محرم است؛ مجموعه‌ای با کلی بازیگر و یک قصه جذاب که باید منتظر ماند و دید می‌تواند جذابیت را به قاب این شبکه برگرداند؟گزارش هفت‌‌صبح از پشت صحنه سریال «یه تیکه زمین»را بخوانید

● تاوان یک تصمیم خودخواسته

ارجمند با گفتن این جمله که هر چیزی در مورد این شخصیت بگویم ممکن است داستان لو برود در مورد حاج حیدر اطلاعات چندانی به ما نمی‌دهد اما با استناد به آن چیزی که دستگیرمان شد حاج حیدر رئیس صنف نانواهاست که خودخواسته تصمیمی ‌در حیطه کاری‌اش می‌گیرد که آن تصمیم زندگی شخصی و خانوادگی او را دچار بحران می‌کند.

ارجمند در خصوص اینکه چرا بازی در این نقش را پذیرفته می‌گوید:« در این‌گونه کارها که محوریتش مسائل اعتقادی است چون خودم آدم معتقدی هستم این عرق ریزان روحی را دوست دارم. شاید اینجا تیپ نقشی که بازی می‌کنم را خیلی بازی کرده باشم ولی حاج حیدر خصوصیات خاص و منحصر به فرد خودش را دارد که همین مسئله آن را برایم خیلی جذاب کرده است.»

اما در کارنامه کاری ارجمند نقش‌های دینی محور و اعتقادی خوبی مثل مالک اشتر و حضرت عبدالعظیم حسنی پیدا می‌شود اما اینکه نقش‌هایی از قبیل حاج حیدر چه ویژگی منحصر به فردی دارند می‌گویند: «این‌گونه آدم‌های امروزی و کوچه بازاری که جنبه مسائل اعتقادی در زندگی‌شان بسیار مهم، عمیق و درست است همیشه جذابیت‌هایی دارد که من را به عنوان بازیگر وسوسه می‌کند.

یکی از این جذابیت‌ها این است که مخاطب آنها را از نزدیک لمس کرده و می‌شناسد و حرف و عمل آنها برای مخاطب امروز ناآشنا نیست.» به گفته ارجمند فضای کار شاداب و پرانرژی است و معتقد است این برای کاری که به مسائل اعتقادی می‌پردازد خیلی مهم است شرایط به گونه‌ای رقم بخورد که بازیگران و عوامل همه با انرژی کامل جلو و پشت دوربین کار کنند.

● تلاش برای حفظ کیفیت در عین وسواس

خسرو نقیبی که کار بازنویسی فیلمنامه را به عهده دارد با گفتن این جمله که «یکی از سخت‌ترین پلان‌ها شروع شده» ما را دعوت می‌کند که پلان را ببینیم. واقعا پلان شلوغی است، غیر از آتیلا پسیانی(التفاط) و عارف لرستانی (عنایت) که نقش‌های منفی کار هستند و داریوش ارجمند که همچنان پشت صحنه حضور دارد تمام بازیگران اصلی جلوی دوربین هستند. کار با دو دوربین و با مدیریت ابراهیم غفوری تصویربرداری می‌شود. کرم‌پور پلان را با بازیگران تمرین می‌کند.

این تمرین چندین بار انجام می‌شود، وقتی ازکرم‌پور می‌پرسندکه بالاخره تصویربرداری را شروع کنند، می‌گوید: «تا زمانی که آنچه می‌خواهم در نیاید نه. » نکته جالبی که یادمان می‌آید این است که چندین کارگردان دیگر هم بوده‌اند که در شروع ساخت یک کار مناسبتی همین سختگیری‌ها را داشته‌اند ولی زمانی که به نزدیکی پخش رسیده‌اند مجبور شدند که همه چیز را دم دستی تمام کنند، این نکته را با کرم‌پور در میان می‌گذاریم و او هم در پاسخ ما می‌گوید:«خیلی تلاش می‌کنیم این اتفاق رخ ندهد. تا اینجا که راندمان کار مطابق همان چیزی بوده که انتظار داشتیم.

بنابراین دلیلی نمی‌بینم که با چنین مشکلی مواجه شویم. با وسواس کامل کار را ادامه می‌دهم و تنها مشکلی که وجود دارد این است که خب خیلی خسته می‌شویم.» اما نکته دیگری که با کرم‌پور در میان می‌گذاریم در خصوص دو بازیگر اصلی سریال است.

داریوش ارجمند با گریمی ‌تقریبا مشابه ماه رمضان امسال سریال نه چندان موفق «راز پنهان» را روی آنتن داشت و از آتیلا پسیانی هم تا قبل از پخش این یکی سه سریال «خداحافظ بچه»، «دیوار» و «راستش را بگو» روی آنتن رفته؛ این مسئله ممکن است برای سریال او خیلی خوب نباشد اما کرم‌پور نظر دیگری دارد: «من بر مبنای توانایی بازیگرانم را انتخاب کرده‌ام و برایم مهم نیست قبل از سریال من چه کارهایی از آن‌ها پخش شده یا می‌شود.

هر دو بازیگری که شما می‌گویید توانایی‌های زیادی دارند و همین باعث می‌شود که من در مورد انتخابم مطمئن باشم، ترکیب فعلی بازیگران به نظرم درست است، بازیگر آماتور در بین آنها نیست و می‌دانم که نتیجه‌اش همانی می‌شود که می‌خواهم اما اینکه ‌این نتیجه نهایی چقدر مخاطب را جذب کند باید منتظر زمان پخش شویم.» از کرم‌پور موقتا جدا می‌شویم تا او به تصویربرداری پلان مشغول شود.

● یک زن روستایی با فرهنگ شهری

کارگردان و تصویربردارش در حال صحبت و چیدن میزانسن مناسب برای این پلان هستند که سراغ رویا تیموریان می‌رویم تا چند دقیقه‌ای قبل از شروع تصویربرداری با او همکلام شویم. تیموریان تجربه یک موفقیت استثنایی در سریال‌های مناسبتی را با بازی در سریال شب دهم دارد. او در «یه تیکه زمین» ایفاگر نقش خاتون خواهر بزرگتر حاج حیدر است.

از او می‌پرسیم که فکر می‌کند این سریال هم می‌تواند موفقیتی شبیه شب دهم برای او به وجود آورد یا نه. تیموریان با ذکر این نکته که در شرایط فعلی نباید هیچ چیزی را با گذشته مقایسه کنیم می‌گوید:« ما قرار نیست در این سریال کار خیلی بزرگ و استثنایی انجام دهیم. جذابیت یه تیکه زمین برای من داستان بسیار ساده و سر راست آن است.

این سریال قرار است یادآور بعضی چیزهایی باشد که زمانی در بین خانواده‌های ایرانی مرسوم بود. نوعی از عشق و عاطفه بین اعضای یک خانواده که شما فقط در خانواده‌های ایرانی می‌توانید آن را پیدا کنید و با توجه به شرایط زندگی امروز کمی ‌این مسئله کمرنگ‌تر شده است.»

گویا خاتون زنی است که در روستای آبا و اجدادی خانواده‌شان زندگی می‌کند و گهگداری به شهر و خانواده برادرش سر می‌زند. تصور مخاطب از زنان این چنینی آدم‌هایی بسیار سنتی و ساده دل است که کمتر رنگ و بوی زندگی مدرن در شخصیت آنها یافت می‌شود ولی تیموریان معتقد است خاتون می‌خواهد این تصور را در ذهن مخاطب بشکند:« درست است که خانواده خاتون و حیدر در روستا زندگی کرده‌اند ولی آنها زمین‌دار هستند و اهل روستا به معنای عام آن به شمار نمی‌آیند. خانواده‌ای که با شهر هم در ارتباط بوده‌اند و به همین دلیل خاتون زنی است که با شرایط زندگی شهری و مناسبات آدم‌ها در شهر نه تنها بیگانه نیست بلکه به آن اشراف خوبی هم دارد. این آدم شاهنامه می‌خواند، سواد قرآنی دارد و فرهنگ شهری را هم در زندگی‌اش رعایت می‌کند. ساختار و متن کار قابلیت این را دارد که یک مدل جدیدی از این گونه شخصیت‌ها در تلویزیون ارائه شود و تلاش ما هم این است که ‌این خاتون کاملا متفاوت با آن چیزی باشد که مخاطبان نمونه‌های مشابه‌اش را سراغ دارند.»

به گفته تیموریان اتفاقی در این خانواده می‌افتد که همه اعضای خانواده پا به پای هم تلاش می‌کنند که حیثیت، صداقت و درستکاری خانواده را حفظ کنند اما روستایی که خاتون در آن زندگی می‌کند طبق صحبت نقیبی محلی است که قرار است درگیری‌ها و مشکلات خانواده حاج حیدر را به اوج خود برساند. روستایی که خاتون در آن به نوعی بزرگ‌تر همه محسوب می‌شود و به نظر تیموریان آدم‌هایش سمبلی هستند از آدم‌های بکر و ساده دل.

● ته تغاری، مدیر، تنبل

دوباره تمرین‌ها برای گرفتن پلان آغاز می‌شود؛ ماجرای پلان از این قرار است که حامد و مرجان(حدیث میرامینی) که ته‌تغاری حاج حیدر محسوب می‌شوند به جرم کشیدن چک بی‌محل توسط مامور انتظامی‌ به کلانتری برده می‌شوند و تمام اعضای خانواده متشکل از خاتون، احمد، رعنا مادر خانواده (شراره دولت‌آبادی)، آرش (امیر‌حسین رستمی)، مژگان (نفیسه روشن) و سیما (سپیده علایی) در تلاشند که ‌این اتفاق نیفتد و با مصالحه قضیه را قبل از آبروریزی بیشتر حل و فصل کنند.

حدیث میرامینی بازیگری است که در ماه رمضان سریال خداحافظ بچه را روی آنتن داشت. او که معمولا نقش دخترهای سرتق و یک دنده را بازی می‌کند در این سریال هم نقش مرجان تک دختر و ته تغاری حاج حیدر را بازی می‌کند.

به گفته خودش مرجان دختری است که خیلی سرزبان‌دار است اما معتقد است این نقش تفاوت‌های زیادی با نقش‌های گذشته‌اش مثل روشنک در سریال «دلنوازان» دارد:«روشنک در دلنوازان خیلی مغرور و برون‌گرا بود و خیلی مواقع کارهایی کاملا غیرمنطقی انجام می‌داد، برعکس نقش مرجان که در این سریال بازی می‌کنم ، دختر بسیار معقولی است. حتی آنقدر معقول که پدرش مدیریت یک محل کاری را به او واگذار می‌کند. مرجان مجرد و عزیز‌دردانه پدرش است، با عمه‌اش خاتون ارتباط خیلی خوبی دارد و کلا همه خانواده به شدت او را دوست دارند با اینکه حتی بعضی مواقع آن روی دختر ته تغاری‌اش بالا می‌آید، تنبلی می‌کند و کارهایش را به گردن زن‌داداش‌هایش می‌اندازد»

به گفته میرامینی خانواده حاج حیدر سنتی است اما نه از مدل‌هایی که مخاطب مشابه‌اش را در ذهن دارد. این خانواده به زن‌ها اجازه پیشرفت و کار می‌دهد، مرجان هم در همین راستا مدیریت می‌کند، دسته چک دارد و فعالیت‌های کاری جدی بر عهده‌اش است اما زمانی که به محیط خانواده برمی‌گردد همان دختر ته تغاری است که پدرش خیلی دوستش دارد.

● فرصتی برای ابراز ارادت به اهل بیت(س)

ساعت نزدیک به دو نیمه شب شده و تمرین‌ها تقریبا به اتمام رسیده، کرم‌پور میزانسن‌هایش را چیده و قرار است تا دقایقی دیگر تصویربرداری نهایی کار آغاز شود. اما نکته‌ای که به ذهنمان می‌رسد این است که سریال‌های مناسبتی معمولا بیشترین فشار ممکن را برای عواملش به همراه می‌آورد و کارگردان‌های باتجربه در سریال‌سازی هم گاهی تسلیم این فشارها می‌شوند.

اینکه چرا کرم‌پور در اولین تجربه سریال‌سازی‌اش به سراغ یک کار مناسبتی رفته سوالی بود که او این گونه پاسخ می‌دهد:«کار مناسبتی محاسن و معایب خودش را دارد. زمان محدود بزرگ‌ترین عیب آن است و دیده شدن بیشتر در این ایام که باکس سریال‌سازی در آن تبدیل به یک سنت شده حسن بزرگ آن است. همیشه دوست داشتم مدیوم‌های مختلف کارگردانی را تجربه کنم. درست در زمانی که در سینما به شدت اذیت شدم و به خاطر مشکلات فیلم پل چوبی شرایط سختی را می‌گذراندم دوست عزیزم آقای اسلامی‌ و مدیریت شبکه دو پیشنهاد ساخت این سریال را به من دادند که من هم از آن استقبال کردم. ضمن اینکه به دلیل ارادت قلبی‌ام به اهل بیت(س) خیلی دوست داشتم در باکسی این چنینی کاری بسازم که خدا را شکر این اتفاق افتاد.»

نویسنده اولیه ‌این سریال علی‌اکبر محلوجیان است، نویسنده‌ای که سریال‌های بسیار موفقی چون «زیر تیغ» و «مثل هیچ‌کس» را نوشته است اما کرم‌پور فیلمنامه را توسط خسرو نقیبی بازنویسی کرده است. کرم‌پور دلیل اینکه چرا فیلمنامه بازنویسی شده را این‌گونه توضیح می‌دهد:«این فیلمنامه زیر نظر من چهار بار توسط آقای محلوجیان بازنویسی شد اما نهایتا اتفاقی که می‌خواستم در متن رخ نداد، کلیت کار را خیلی دوست داشتم ولی تصور من از شروع، پایان، سرنوشت کاراکترها و جنس روابط‌شان با هم آن گونه نبود که می‌خواستم به همین دلیل هم از خسرو نقیبی دعوت کردم که دوباره کار را بازنویسی کند.

به هر حال در طول این چند سالی که با نقیبی کار کرده‌ام به یک همگرایی و سلیقه مشترک رسیده‌ایم که باعث می‌شود حرف همدیگر را بهتر بفهمیم و نتیجه کار حداقل برای خودم به عنوان کارگردان چیزی باشد که در ذهنم داشتم.»

● کارگردانی بدون لجبازی

این آخرین صحبت‌های ما با کرم‌پور بود چون بعد از آن تصویربرداری پلان را آغاز کرد، برداشت‌های مداومی‌ که بازیگران بدون شکایت و ناله گروه را همراهی می‌کردند. ارجمند معتقد است کار کردن با کرم‌پور به علت اعتقادش به خرد جمعی برای هر بازیگری می‌تواند تجربه خوبی باشد: «کرم‌پور کارگردان منعطفی است، از ایده‌هایی که دارد به سادگی عبور نمی‌کند اما از دریچه منطقی که وارد شوید، آدم بسیار متواضع و باهوشی است.

وقتی شما پیشنهادی به او می‌دهید خیلی خوب در مورد آن فکر می‌کند و اگر ببیند به کلیت آنچه در ذهنش دارد ضرری وارد نمی‌کند حتما از آن استفاده می‌کند. در کل آدمی‌نیست که از سر لجبازی و موضع کارگردانی در کار حضور داشته باشد و به نوعی به یک خردجمعی در کار معتقد است.» ساعت نزدیک به سه بامداد است که آخرین پلان هم گرفته می‌شود و داریوش ارجمند به عنوان آخرین بازیگر جلوی دوربین می‌رود.

اوایل آذر‌ماه و در دهه دوم محرم «یه تیکه زمین» روی آنتن شبکه دو خواهد رفت. باید تا آن زمان منتظر ماند و دید اولین تجربه سریال‌سازی مهدی کرم‌پور با این ترکیب بازیگران و چیزی در حدود ۱۲ لوکیشن متفاوت که داستان در آنها روایت خواهد شد می‌تواند مخاطبین سختگیرتر شده تلویزیون را راضی کند یا نه.

● چه کسانی یه تیکه زمین را می‌سازند؟

کارگردان: مهدی کرم‌پور، تهیه کننده: محمد علی اسلامی، نویسنده: علی اکبر محلوجیان، فیلمنامه نهایی: خسرو نقیبی،مدیر تصویربرداری: ابراهیم غفوری، تصویربردار: رضا شیبانی، مدیر تولید: مسعود عسگری، صدابردار: بابک اخوان، طراح صحنه و لباس: مهران یوسف‌زاده، طراح گریم: کیان اولاد وطن، تدوین: میثم مولایی، دستیار اول کارگردان و برنامه‌ریز: شکوفا کریمی، مدیر تدارکات: ابراهیم زائری، منشی صحنه: آسیه حیدری، عکاس: دنیا راد، بازیگران: داریوش ارجمند، رویا تیموریان، آتیلا پسیانی، کوروش تهامی، شراره دولت‌آبادی، نفیسه روشن، امیر‌حسین رستمی، حدیث میرامینی، سپیده علایی، حمید ابراهیمی، عنایت بخشی، پوراندخت مهیمن، عارف لرستانی و مجید شهریاری.