انتظار فرج از دیدگاه استاد شهید مرتضی مطهری‏

انتظار فرج حضرت امام زمان (عج) از بزرگترین عبادات و فضایل اخلاقی محسوب می شود و دارای حسنات و پاداش فراوانی است. انتظار ظهور آخرین امام و مردی که ناجی جهان از ظلم و فساد، زشتی ها …

انتظار فرج حضرت امام زمان (عج) از بزرگترین عبادات و فضایل اخلاقی محسوب می شود و دارای حسنات و پاداش فراوانی است. انتظار ظهور آخرین امام و مردی که ناجی جهان از ظلم و فساد، زشتی ها و ستم هاست، و گستراننده آبادانی و سعادت، ایمان و اعتقاد راسخ در جهان است می تواند بسیار پرفضیلت و نیکو محسوب شود، البته انتظار فرج انواعی دارد، در کتاب قیام و انقلاب مهدی‌(عج) تالیف شهید مرتضی مطهری بیان گشته است که انتظار فرج دو‌گونه است:

۱) انتظاری که سازنده است، تحرک بخش است.

تعهد‌آور است. عبادت، بلکه با فضیلت ترین عبادات است.

۲- انتظاری که ویرانگر است، بازدارنده است.

و این دو نوع انتظار معلول دو نوع برداشت از ظهور عظیم تاریخی حضرت مهدی موعود (ع) است، و این دو نوع برداشت به نوبه خود از دو نوع بینش درباره تحولات تاریخ برداشت و ناشی می شود.

الف) انتظار ویرانگر:

برداشت قشری از مردم از مهدویت و قیام و انقلاب مهدی موعود (عج) این است که صرفاً ماهیت انفجاری دارد، فقط و فقط از گسترش و اشعه و رواج ظلم ها و تبعیض ها و اختناق ها و حق کشی ها و تباهی ها ناشی می شود نوعی سامان یافتن است که معلول پریشان شدن است. آن گاه که صلاح به نقطه صفر برسد. حق و حقیقت هیچ طرفداری نداشته باشد، باطل

یکه‌تاز میدان گردد، جز نیروی باطل هیچ نیرویی حکومت نکند، فرد صالحی در جهان یافت نشود، این انفجار رخ می دهد و دست غیب برای نجات حقیقت، (نه اهل حقیقت، زیرا حقیقت طرفداری ندارد) از آستین بیرون می آید. علیهذا هر اصطلاحی محکوم است، هر گناه و هر فساد و هر ظلم و هر تبعیض و هر حق کشی، هر پلیدی به حکم اینکه مقدمه صلاح کلی است و انفجار را قریب الوقوع می کند رواست. زیرا (الغایات تبرز المبادی). هدف ها وسیله های نامشروع را مشروع می کنند، پس بهترین کمک به تسریع در ظهور و بهترین شکل انتظار، ترویج و اشاعه فساد است. اینجاست که گناه کمک به انقلاب مقدس نهایی است. البته چنین انتظاری هرگز مورد تأیید و مقدس نیست.‏

این گروه طبعاً به مصلحان و مجاهدان و آمران به معروف و ناهیان از منکر با نوعی بغض و عداوت می نگرند، زیرا آنان را از تاخیر اندازان ظهور و قیام حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه می شمارند، بر عکس اگر خود اهل گناه نباشند در عمق ضمیر و اندیشه با نوعی رضایت به گناهکاران و عاملان فساد می نگرند، زیرا اینان مقدمات ظهور را فراهم می نمایند.

این نوع برداشت از آن جهت که با اصلاحات مخالف است و فسادها و تباهی ها را به عنوان مقدمه یک انفجار مقدس موجه و مطلوب می شمارد باید شبه دیالکتیکی خوانده شود.‏

انتظار سازنده:

آن عده از آیات قرآن کریم که ریشه این اندیشه است و در روایات اسلامی به آنها استناد شده است، در جهت عکس برداشت بالاست، از این آیات استفاده می شود که ظهور حضرت مهدی موعود (عج) حلقه ای است از حلقات مبارزه اهل حق و اهل باطل که به پیروزی نهایی اهل حق منتهی می شود، سهیم بودن یک فرد در این سعادت موقوف به این است که آن فرد عملاً در گروه اهل حق باشد. آیاتی که به آنها در روایات استناد شده است نشان می دهد که امام زمان (عج) مظهر پیروزی نهایی اهل ایمان است که به اهل ایمان و عمل صالح داده شده است. مظهر پیروزی نهایی اهل ایمان است. خداوند به مومنان و شایسته کاران وعده داده است که آنان را جانشینان زمین قرار دهد، دینی که برای آنها پسندیده است مستقر سازد، دوران خوف آنان را تبدیل به دوران امنیت نماید. بدون ترس و واهمه خدای خویش را بپرستند و اطاعت غیر خدا را گردن ننهند و چیزی را در عبادت یا طاعت شریک حق نسازند.

رضا حمیدی