اوکراین در بحبوحه جنگ

با استقرار نظامیان روسیه در کریمه و هشدارهای شدید امریکا و غرب, اوکراین در شرایط حساس و تعیین کننده یی قرار گرفته است, هر لحظه امکان دارد با یک اقدام تحریک آمیز جنگی ویران کننده در این کشور آغاز شود

با استقرار نظامیان روسیه در کریمه و هشدارهای شدید امریکا و غرب، اوکراین در شرایط حساس و تعیین‌کننده‌یی قرار گرفته است، هر لحظه امکان دارد با یک اقدام تحریک‌آمیز جنگی ویران‌کننده در این کشور آغاز شود. بسیاری از ناظران بین‌المللی بر این باورند که اقدام تحریک‌آمیز احتمالا از سوی روسیه یا غرب نخواهد بود، بلکه امکان دارد دولت موقت کی‌یف که پس از شورش ۲۲ فوریه روی کار آمده و از ضعف ساختاری نیز رنج می‌برد دست به چنین اقدامی بزند. به نظر می‌رسد افزایش سفرهای دیپلماتیک به کی‌یف از سوی امریکا و اروپا نیز برای دلگرم ساختن آنها به کمک بین‌المللی و در نتیجه پرهیز از مواجهه نظامی با نظامیان روسیه است. با این حال منازعه سیاسی و دیپلماتیک بین غرب و روسیه ادامه دارد. امریکا و اتحادیه اروپا از تنظیم اقدامات شدید سیاسی و اقتصادی علیه روسیه سخن می‌گویند و روسیه حمایت سیاسی چین را به‌عنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان جست‌وجو می‌کند.

● مهم‌ترین تحولات اوکراین

‌ در پی بالاگرفتن خطر استقلال‌طلبی در شبه جزیره کریمه، ساکنان شهرهای دیگر از جمله خارکوف، به خیابان‌ها آمدند و خواهان اتحاد مردم شدند. تحولات اخیر در اوکراین به شکاف‌ها بین شرق کشور که حامی نزدیکی به روسیه است و غرب که طرفدار سیاست‌های نزدیکی به اروپا ست، دامن زده است. حدود ۶۰ درصد مردم کریمه روس تبار هستند و اوکراینی‌تبارها و تاتارها که اغلب مسلمان هستند، اقلیت‌های عمده نژادی در این منطقه محسوب می‌شوند.

‌ بلافاصله پس از اینکه اوکراین نیروهای نظامی خود را به حالت آماده‌باش درآورد و بسیاری از آنها را روانه منطقه کریمه کرد، روسیه هم با تقویت حضور نظامی خود در این منطقه خود را آماده رویارویی احتمالی می‌کند.

‌ دریابان دنیز بریزوفسکی، فرمانده جدید نیروی دریایی اوکراین، از دولت مرکزی جدا شده و با حضور در مقابل رهبر خودخوانده این منطقه که حامی روسیه است برای همکاری با آنها اعلام آمادگی کرد. به گزارش ریانووستی، نظامیان اوکراین که در شبه جزیره کریمه خدمت می‌کنند، به سمت دولت خودگردان شبه جزیره کریمه گرایش یافته و به صف آنها می‌پیوندند.

‌ وزارت دفاع اوکراین: جنگنده‌های روسیه حریم هوایی اوکراین را نقض کرده‌اند. وزارت دفاع اوکراین اعلام کرد که جت‌های جنگنده روسیه در طول شب حریم هوایی اوکراین را بر فراز دریای سیاه نقض کرده‌اند.

● آخرین خبر: اولتیماتوم روسیه

اینتر فکس گزارش داد دولت روسیه به نیروهای اوکراینی مستقر در شبه جزیره کریمه اولتیماتوم داده است و از همه نیروهای نظامی اوکراینی مستقر در کریمه خواسته تا ساعت ۵ صبح تسلیم شوند در غیر این صورت به آنها حمله خواهد شد.

● تکاپوی دیپلماتیک

‌ پیشروی روسیه در کریمه به نشست‌های اضطراری و تماس‌های متعدد دیپلماتیک منجر شده است. در میان واکنش‌های تند و خشمگینانه غرب، علیه روسیه، آلمان درصدد تشکیل «گروه تماس» برآمده است. مرکل در تماس با پوتین پیشنهادی مبنی بر تشکیل گروه تماس و شروع گفت‌وگوهای دیپلماتیک در بحران کریمه را داده است. رییس‌جمهور روسیه در پاسخ مرکل بار دیگر بر خطراتی تاکید کرد که متوجه شهروندان روس‌تبار اوکراین می‌شود. او گام‌های کنونی روسیه را «کاملا متناسب» توصیف کرد. با این حال پوتین پیشنهاد مرکل برای شروع مذاکره برای حل مسالمت‌آمیز مناقشه را پذیرفته است که گروه تماس یاد شده تحت سرپرستی سازمان امنیت و همکاری اروپا تشکیل شود.

● اعتصاب گروه ۷ علیه روسیه

تحریم نشست سران در سوچی: در حالی که نیروهای روسیه بیشتر شبه جزیره کریمه را در کنترل خود گرفته‌اند، هفت کشور بزرگ صنعتی جهان از گروه ۸ با صدور بیانیه‌یی اقدام نظامی روسیه علیه منطقه استراتژیک کریمه در اوکراین را محکوم و حمایت خود را از تمامیت ارضی اوکراین اعلام کرده‌اند. کانادا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، بریتانیا، امریکا و ژاپن در کنار اتحادیه اروپا در این بیانیه روسیه را به نقض آشکار حاکمیت ملی و تمامیت ارضی اوکراین متهم کرده و در عین حال گفته‌اند: «ما از تمام طرفین می‌خواهیم که با بالا‌ترین حد خویشتنداری و مسوولیت رفتار کنند تا تنش‌ کاهش پیدا کند.» گروه ۷ از روسیه خواسته است که نگرانی‌هایش در عرصه‌های امنیتی و حقوق بشر را با دولت انتقالی اوکراین در میان بگذارد. این کشور‌ها همچنین اعلام کرده‌اند که برنامه خود برای شرکت در اجلاس ماه ژوئن گروه ۸ در شهر سوچی روسیه به حالت تعلیق در می‌آورند.

سفر کری به کی‌یف: امروز جان کری، وزیر خارجه امریکا با سفر به کی‌یف با مقام‌های دولت اوکراین دیدار خواهد کرد. وزیر امور خارجه امریکا هشدار داده است که «اقدام تجاوزکارانه» روسیه پیامدهای «بسیار جدی» برای این کشور خواهد داشت و می‌تواند که تحریم‌های اقتصادی امریکا را در پی داشته باشد. وزارت امور خارجه امریکا با صدور بیانیه‌یی اعلام کرده است که کری در سفرش به کی‌یف «بر حمایت قوی امریکا از حاکمیت ملی، استقلال و تمامیت ارضی اوکراین و نیز حقوق مردم اوکراین برای تعیین سرنوشت خود بدون مداخله و تحریک خارجی تاکید خواهد کرد.»

امریکا خواستار اعزام فوری ناظران سازمان امنیت و همکاری اروپا به اوکراین شد: این درخواست به همراه انتقاد بسیار محکم از روسیه در نشست ویژه سازمان امنیت و همکاری در وین مطرح شد. دانیل بائر، نماینده امریکا گفت: «چنین هیاتی باید به ویژه تلاش کند محافظت از حقوق اقلیت‌ها را تامین کند و بر احترام به تمامیت ارضی اوکراین، نظارت داشته باشد. » ناتو نیز قبلا استقرار ناظران بین‌المللی را در اوکراین برای حل وفصل صلح آمیز بحران درخواست کرده بود. دیدیه بروکهالتر رییس دوره‌یی سازمان امنیت و همکاری اروپا به موازات آن در ژنو اعزام هیاتی را به اوکراین برای تحقیق درباره حوادث در این کشور درخواست کرد. بروکهالتر همچنین به نوبه خود پیشنهاد آلمان را برای ایجاد یک گروه تماس درباره بحران در اوکراین تکرار کرد.

● سنگربندی در شرق

حضور نظامی روسیه در اوکراین که با مواضع تند دیپلماتیک غرب مواجه شده است، مسکو را به تشکیل بلوک شرق در برابر متحدان غربی ترغیب کرده است. اگر چه اغلب تحلیل‌‌ها و ارزیابی‌‌ها از مواضع امریکا و اتحادیه اروپا نشان می‌دهد آنها علاقه‌یی به برخورد نظامی با روسیه ندارند، البته نه تنها علاقه ندارند بلکه یک حساب و کتاب درباره هزینه و فایده این برخورد نشان می‌دهد، هر نوع مواجهه نظامی با روسیه در اوکراین برای آنها گران‌تر از مزایایش خواهد بود. با این حال جنگ تبلیغاتی آنها علیه مسکو، کرملین را وادار به اتخاذ راهبرد جدید در مقابله با این هجمه‌ها کرده است و آن هم جلب حمایت چین به نفع خود است. چین از هم‌پیمانان روسیه در سازمان همکاری‌‌های شانگهای است و در بسیاری از منازعات منطقه‌یی و بین‌المللی مواضع مشترکی با روسیه دارد. در این مقطع نیز با توجه به اختلاف پکن و واشنگتن در دریای چین، هم‌پیمانی مسکو و پکن یک نوع معامله مشترک علیه امریکا و غرب خواهد بود. سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، پس از گفت‌وگوی تلفنی با همتای چینی خود گفت: مواضع دو کشور در مورد بحران اوکراین «تا حدود زیادی مشابه» است. آنچه‌ اوضاع را بیش از پیش برای اوباما پیچیده می‌کند، این است که دولت امریکا علاوه بر حرکت در مسیر تقابل فزاینده با روسیه، با تغییر سیاست‌های چین نیز روبه‌رو است که رویکرد‌هایش در مورد ژاپن و کره جنوبی، چالش دیگری را متوجه ایالات متحده کرده است.