سفری به عالم برزخ

نگاهی به فیلم «دموکراسی تو روز روشن»

بعد از مدت ها اکران فیلم های طنز و فیلم فارسی در تنها سینمای شهر بجنورد فیلم «دموکراسی تو روز روشن» دومین ساخته «علی عطشانی» به روی پرده رفت. این فیلم با وجود بازی بازیگران شناخته شده در آن هم چون محمدرضا گلزار، نیکی کریمی، نیوشا ضیغمی، محمدرضا فروتن و حمید فرخ نژاد، فروش متوسطی داشت و با وجود موضوع بحث انگیز، اشاره های سیاسی روز و تبلیغات گسترده به عنوان نمونه در یک سکانس فقط به تعداد انگشتان دو دست در سینمای بجنورد تماشاچی داشت .

«دموکراسی تو روز روشن» داستان زندگی فردی به نام امیر ستوده سردار دفاع مقدس را روایت می کند که بر اثر حادثه ای به کما می رود و گذرش به برزخ می افتد. در ادامه داستان او باید جواب اعمالی را که در این دنیا انجام داده است، پس بدهد. در نیمه نخست فیلم با مقوله مرگ روبه رو هستیم و بعد از به کما رفتن شخصیت اصلی، موضوع های فرعی در کنار آن روایت می شود.فیلم عملکرد اشخاص را مورد بررسی قرار می دهد و تاثیر آن را در جامعه به نمایش درمی آورد.«دموکراسی تو روز روشن» از لحاظ فنی و کیفیت ساخت تجربه ای نو در سینمای ایران محسوب می شود و به دلیل رویکرد تازه فیلم به اخلاقیات در بستر وقایع دوران پس از جنگ، ژانر جدیدی در سینمای ایران است. برزخی که در فیلم شاهد آن هستیم با استفاده از طراحی صحنه و نورپردازی به مکانی عجیب تبدیل شده است که همه در آن به حساب و کتاب مشغول اند. در این فیلم، مهران رجبی و ارژنگ امیرفضلی با گریمی متفاوت و بازی قابل قبولی حضور پیدا می کنند.

فیلم به لحاظ فنی از جلوه های رایانه ای برخوردار است و در تیتراژ و بعضی از صحنه های اکشن باورپذیر درآمده است.«دموکراسی تو روز روشن» دو دنیا را هم زمان و به طور موازی نشان می دهد که یکی واقعی و تلقی انسان ها از امیر ستوده و دیگری ماورایی است که ستوده در آن حساب پس می دهد.نکته قابل توجه دراین فیلم حضور بازیگرانی است که پیش از این در هیچ اثری کنار هم قرار نگرفته بودند. کارگردان در «دموکراسی تو روز روشن» فضایی فانتزی از عالم برزخ را نشان می دهد ولی فضای به تصویر درآمده توسط عطشانی قابل باور نیست؛ او برزخ را به سالنی بزرگ و سفید رنگ تشبیه می کند که موجودات ماورایی در آن به ناگهان ظاهر و ناپدید می شوند.

دراین فیلم از داستان پردازی خبری نیست و بیننده تنها با یک حادثه تروریستی روبه روست و بعد از آن هم در نیمه دوم فیلم شوخی با برزخ و سپس بازگشت دوباره به زندگی نمایش داده می شود. نیمه نخست فیلم ریتم مناسبی دارد و تماشاگر با آن همذات پنداری می کند اما در نیمه دوم یعنی عالم برزخ ریتم افت پیدا می کند.فیلم نامه نویسان با ایجاد حال و هوایی تازه و امروزی به فضای قصه به کمک بار کمیکی که در دیالوگ ها و اکشن های امیر ستوده به وجود آورده اند، فیلم را از حالت خشک خارج کرده اند.

توجه به محتوای دینی و کوچ انسان به عالم پس از مرگ و حوادث پس از آن با ذکر یکی از آیات قرآن مجید در تیتراژ ابتدای فیلم مشهود است و مقدمه ای برای شروع فیلمی با این محتواست.ستارگان سینما هم چون «محمدرضا گلزار»، «محمدرضا فروتن»، «نیکی کریمی»، «نیوشا ضیغمی» و «حمید فرخ نژاد» به منظور فتح گیشه در فیلم جای گرفته اند.«حمید فرخ نژاد» نقش سردار امیر ستوده را بازی می کند با همان شوخ طبعی و طنازی همیشگی خود بار کمیک قصه را به دوش می کشد. وی بار دیگر نشان داد که بازیگر توانمند سینمای کشور است و در ژانر کمدی بازیگر موفقی است.نقش فرشته مرگ یا همان عزرائیل را «محمدرضا گلزار» سوپراستار سینمای کشور بازی کرده است.

او با حضور چند دقیقه ای خود سهم عمده ای در تبلیغات فیلم دارد. هرچند که هر بازیگر دیگری هم می توانست این نقش را بازی کند. گلزار با هیبتی شبیه به ماتریکس با لباس سر تا پا مشکی و با استفاده از وسایل ارتباطی روز ظاهر می شود و به سردار ستوده در سکانسی می گوید که نوبت رفتن اوست و سپس ستوده ضمن یک اقدام تروریستی به کما می رود. او انتخاب مناسبی برای نقش نیست و نمی تواند فرشته مرگ را برای مخاطب تجسم کند و وصله نچسب فیلم است.

«نیکی کریمی» ستاره دیگر سینمای کشور هم در این اثر ایفاگر نقش فیلم سازی است که فیلمی مستند را برای بزرگ داشت سردار امیر ستوده می سازد. وجود او هم در فیلم زاید است و اگر شخصیت فیلم ساز را از فیلم حذف کنیم هیچ اتفاقی نمی افتد و به فیلم لطمه وارد نمی کند. حرف هایی که او به فرد سفارش دهنده فیلم مستند می زند کلیشه ای است و کریمی بازی رئالی دارد. نقش «نیکزاد» فیلم را «محمدرضا فروتن» بازی می کند. نحوه ادای جملات توسط او بسیار گویا و تاثیرگذار است و لحن جدی و تذکر دهنده او در تلفیق با ظاهر کم انعطافش به گونه ای ادا شده است که حالت نصیحت گونه ندارد. او بازی قابل پذیرشی دارد.

نیوشا ضیغمی در دو نقش همسر و دختر ستوده بازی رئالی دارد و همان شیطنت های همیشگی اش در گفت و گو با پدرش در آغاز فیلم مشهود است. کلوزآپ های بیش از حد فیلم خسته کننده است و شخصیت های فیلم هر کدام یک تیپ هستند. دیالوگ ها هم در سطح گفتار باقی می ماند و لحن تاثیرگذار پیدا نمی کند.

اولین اثر «علی عطشانی» کارگردان فیلم «دموکراسی تو روز روشن»، با عنوان «پوست موز» اجازه نمایش عمومی پیدا نکرد و وارد شبکه نمایش خانگی شد. این فیلم ساز جوان ۳۲ ساله دانش آموخته رشته رایانه است. «عطشانی» با ساخت دومین فیلم خود نشان داد که می تواند به کارگردان موفقی در این حرفه بدل شود. حجت الاسلام «محمدعلی زم» پس از سال ها مدیریت در حوزه هنری تهیه کنندگی‌فیلم را برعهده گرفت. در کل «دموکراسی تو روز روشن» فیلم سرگرم کننده و خوبی برای تماشاچیان است.

ضیغمی