شمیم ناز هدایت, دهمین هادی امت

حضرت امام علی بن محمد الهادی ع , دهمین وصی و جانشین پیامبر اسلام ص , در ۱۵ ذیحجه سال ۲۱۲ هجری قمری در محلی به نام صریا, در حومه مدینه جهان خاکی را با نور ولادت خود منور و معطر ساخت

حضرت امام علی بن محمد الهادی(ع)، دهمین وصی و جانشین پیامبر اسلام(ص)، در ۱۵ ذیحجه سال ۲۱۲ هجری قمری در محلی به نام صریا، در حومه مدینه جهان خاکی را با نور ولادت خود منور و معطر ساخت.

نام مبارک آن حضرت علی و مشهورترین لقب ایشان نقی، هادی، ناصح، فتاح، ابن‌الرضای دوم و متوکل که خلیفه غاصب وقت برای برابری با امام(ع) خود را به این لقب مشهور ساخت و کنیه آن حضرت ابوالحسن است که در لسان اهل حدیث به ابوالحسن ثالث مشهور است.

پدر بزرگوار حضرت پیشوای نهم شیعیان یعنی حضرت امام جواد(ع) و مادر گرامی ایشان سمانه مغربیه است که در فضیلت و پارسایی مشهور زمان خود بود. امام هادی(ع) در تبیین شأن والای مادر خود فرمودند: مادر من عارف به حق من بود و اهل بهشت است و خدای سبحان حافظ اوست.

امام هادی(ع) به مانند تمام نیاکان معصوم خویش اسوه فضایل اخلاقی و مظهر کمالات انسانی بود. حضرتش سرآمد تعبد و اخلاص و متانت و ادب و پارسایی و سلامت روح و سخاوت و دستگیری از مظلوم و ستیز با ظالم بودند.

آن حضرت پس از پدر بزرگوار خویش، دومین امامی است که در عنفوان کودکی یعنی در سن ۸سالگی، به مقام رفیع امامت نائل شد.

امام هادی(ع) از علم و دانش بالایی برخوردار بودند به گونه‌ای که عالمان سترگ زمان ایشان از تسلط آن حضرت بر تمامی علوم شگفت‌زده بودند.

نقل است یحیی بن اکثم مردی اندیشمند بود، ولی به جهت حسادت به امام هادی(ع)، همیشه در پی فرصتی برای شکست دادن امام هادی(ع) بود.

روزی در یک محفلی با امام هادی(ع) ملاقات نمود و در حضور همگان از حضرت پرسید: نظر شما درباره آیه «قال الذی عنده علم من الکتاب انا آتیک به قبل ان یرتد الیک طرفک» چیست؟ چگونه سلیمان که پیامبر است از جهت علمی از آصف بن برخیا پائین‌تر است؟! امام هادی(ع) پاسخ دادند: سلیمان در انجام این کار قادر بود ولی خواست عظمت آصف بن برخیا بر دیگران آشکار گردد؛ زیرا آصف بن برخیا وصی و جانشین سلیمان بود و وظیفه هر پیامبری است که جانشین خود را به مردم معرفی کند و فضایل وصی خود را بر آیندگان هویدا سازد و این از سنت پیامبران است که جانشینان خود را به علم و فضیلت معرفی می‌کنند.

یحیی بن اکثم پرسید درباره این آیه چه می‌فرمایید «و رفع ابویه علی العرش و خروا له سجدا» چگونه است با اینکه سجده بر غیر خدا حرام است، یعقوب که پیامبر هم بود بر یوسف سجده کرد؟

امام(ع) فرمودند: مگر فرشتگان بر آدم سجده نکردند؟! فرشتگان برای اطاعت از امر خدا به سجده افتادند، در اینجا هم یعقوب سجده شکرگزاری از خدای متعال را به جا آورد.

یحیی پرسید منظور از کلمات در آیه «ما نفدت کلمات الله» چیست؟ امام(ع) فرمودند ما امامان جانشینان بر حق پیامبر که علم و فضیلت ما پایان ندارد.

یحیی سؤال کرد با توجه به آیه «واشهدوا ذوی عدل منکم» در کجا شهادت یک زن به تنهایی پذیرفته است؟ امام جواب داد آنگاه که طرفین شهادت او را بپذیرند و به شهادت او رضایت دهند.

یحیی بن اکثم سؤالات دیگری هم مطرح کرد و امام هادی(ع) با متانت تمام به یک یک آنها پاسخ داد و یحیی اعتراف کرد که آن حضرت عالم‌ترین مرد زمان است.

امام هادی(ع) ۳۳سال سکان هدایت مردم را در دست داشت و ۱۳ سال از این ۳۳ سال را در مدینه سپری فرمود. در این دوره، حضرت به تربیت و جذب نیروهای فکری و علمی پرداخت.

عمق این تلاش تا آن حد بود که امام جماعت مسجدالنبی که عامل دست نشانده خلیفه غاصب وقت بود در نامه‌ای به متوکل نوشت: اگر خواستار مدینه و مکه هستی علی بن محمد(ع) را از مدینه تبعید کن.

دوره دوم دوره بیست ساله در سامرا بود. این دوران، زمان اختناق و ستمگری بی‌حد و اندازه حکومت بود.

تبعید و حبس، سبب نشد تا امام دست از رسالت الهی خود بردارد؛ بلکه امام هادی(ع) مانند گذشته حقانیت امامت و ولایت خود را اعلام می‌کردند و در مناسبت‌های مختلف حقیقت حقانیت ائمه معصومین را یادآوری می‌فرمودند.

زیارت جامعه کبیره معروف‌ترین اثر ماندگار از امام هادی(ع) است که در آن امامان معصوم با عالی‌ترین و والاترین اسما و مشخصات و اوصاف معرفی شده‌اند.

امام هادی(ع) در این زیارت که با ادبیاتی متین و بی‌نظیر بیان شده است، یک دوره کامل خداشناسی و پیامبرشناسی و دین شناسی، ازطریق شناخت امامت را تعلیم فرموده‌اند.

زیارت جامعه کبیره دایره المعارف جامعی است درباره معارف و معالم دین، که باید حتماً و الزاماً از طریق امامت صورت پذیرد و الا انسان نسبت به مبدأ یعنی خداشناسی هم غافل و ناآگاه خواهد ماند. برای تعلیم و تصحیح عقاید به مردم آموزش داده شد. فرازهای محیرالعقول و مالامال از اصالت و حقیقت این زیارت، خبر از تلاش دور از مصلحت‌های سازشگرانه امام (ع) می‌دهد.

بزرگان ما مانند مرحوم حضرت امام خمینی(ره) مداومت بر قرائت روزانه این زیارت را سفارش می‌فرمودند و خود ایشان هر روز این زیارت را با توجه خاص قرائت می‌کردند.

متوکل با خباثت منحصر به فردش برای این که نام و یاد اهل البیت را خاموش سازد دستور داد مزار پاک امام حسین (ع) را ویران کنند و اعلام کرد هرکس به زیارت کربلا رود مانند دزدان انگشت‌های دست راستش بریده شود تا در ممالک اسلامی همگان فکر کنند او دزد است با این اوصاف امام هادی (ع) به مقابله با این دستور پرداخت و لذا یک روزی حضرت بیمار شد. فرمود: کسی را پیدا کنید از طرف من برود کربلا و در آنجا برای شفای من دعا کند و من خود متقبل تمام هزینه‌های سفر می‌شوم. مردی داوطلب شد ولی از امام هادی (ع) پرسید: چرا خودتان که امام هستید دعا نمی‌کنید و چرا من باید از کنار امام حی به کنار امام شهید بروم و آنجا دعا کنم؟ امام فرمودند: ان الله بقاعا یحب ان یدعا فیها فیستجب لمن دعاه و الحیر الحسینی (ع) منها». خدا را قطعه‌هایی از زمین است که دوست دارد در آن قطعه‌ها دعا صورت پذیرد و حرم حسین (ع) یکی از آنها است و با این ترغیب‌ها کار به جایی رسید که حتی برخی از درباریان متوکل هم به زیارت کربلا شتافتند و اینگونه مقام منزلت آل الله در میان اعتقادات صحیح مردم حفظ گردید.

السلام علی الامام الهمام النور النیر، کهف‌التقی و علم الهدی الامام بالحق علی بن محمد النقی‌الهادی و رحمة الله و برکاته.