چمران دیپلماسی

ابراهیم حاتمی کیا از فیلمسازان دفاع مقدس با نمایش برشی از زندگی شهید چمران ثابت کرد او حتی چمران را آنگونه که درک کرده و لازم دیده است به نسل جدید معرفی کرده و در واقع او یک فیلمساز مؤلف است

ابراهیم حاتمی کیا از فیلمسازان دفاع مقدس با نمایش برشی از زندگی شهید چمران ثابت کرد او حتی چمران را آنگونه که درک کرده و لازم دیده است؛ به نسل جدید معرفی کرده و در واقع او یک فیلمساز مؤلف است.

همیشه برای ساخت فیلم های که موضوع شان پرداختن به زندگی بزرگان و مشاهیر است دو نظریه وجود دارد: یکی این است که فیلمساز کاملا به مستندات تاریخی و زندگی آن فرد متعهدانه پرداخته و سعی می کند مستندی را به شیوه داستانی ارائه کند.

دسته دوم از فیلمسازان که به مؤلف شهرت دارند ؛ شخصیت داستان را از صافی ذهن خود بیان کرده و حتی در داستان و ماجرای تاریخی نیز دخل و تصرف می کنند ولی کلیت این فیلم بیانگر شخصیت قهرمان اصلی داستان و آن ماجراست و اگر دخل و تصرفی می شود در جهت دراماتیکی تر کردن داستان و سینمایی شدن آن ماجراست و همچنین بیان دغدغه های فیلمساز مؤلف که در زمان حال وجود دارد.

حاتمی کیا در فیلم چ ، چمرانی را برای مخاطبان ایران امروز بیان کرده است که به گفته "اصغر" (بابک حمیدیان) "چمران بازرگان است تا چمران خمینی !"

حاتمی کیا چمرانی را بیان کرده است که مرد دیپلماسی و رایزنی است تا چریک جبهه ها!

یکی از همرزمان دکتر چمران که به ادعای خبرگزاری فارس از ابتدا در ماجرای پاوه کنار این شهید بزرگ بوده است ؛ با تاکید بر اینکه مقاومت پاسگاه ژاندارمری و فرمانداری پاوه شکسته نشد، بیان داشت: حلقه محاصره بسیار تنگ شده بود، اما افراد ضدانقلاب به این دو محل نتوانستند وارد شوند و به ادعای این خبرگزاری نکاتی همچون شجاعت و تبحر بالای شهید چمران در جنگ‌های نامنظم در به‌خوبی در فیلم نمایش داده نشده است.

حاتمی کیا در چند موضوع در این فیلم دخل و تصرفاتی داشته است که یکی ، تنگ شدن حلقه محاصره و از دست رفتن تسلط بر ژاندارمدی و فرمانداری است که بی شک این تصرفات برای تسلط بهتر فیلمساز به موضوع و در مرکز کانون قرار دادن شهید چمران است.

اما مهمترین تصرف فیلمساز ، بارز کردن وجهی از خصوصیات این شهید بزرگوار است که این روز ها دغدغه مردم و سیاستمداران شده است.

موضوع مذاکره!

مذاکره با آمریکا و دول اروپایی سر موضوع مهم بودن ، یا نبودن!

داشتن یا نداشتن !

دکتر چمران در این فیلم ، به ‌عنوان نماینده دولت برای آرام کردن اوضاع به پاوه می‌آید تا با گروه مسلح ضدانقلاب مذاکره کند.

بابک حمیدیان در این فیلم فرمانده نقش فرمانده سپاه پاوه را بازی می کند که نگاه خوبی به فرمانده ارتش ندارد و چمران را به خاطر سیاستش برای مذاکره ، نمی تواند درک کند.

مذاکره با آمریکا و دول اروپایی هم این روزها همین جریان دکتر چمران است که این روزها خوب درک نمی شود.

گاه یکی تیم مذاکره کننده را به خاطر کلیت جریان "مذاکره " و گفتگو ، شماتت می کند و گاه یکی آن را به خاطر یک لبخند در فلان لحظه از مذاکره ! و چمران در پاسخ به سرکرده ضدانقلابی ها می گوید : به خاطر مردم!

"چمران حاتمی کیا" اگر چه چریکی شجاع است ولی او در پاوه حتی وقتی سرکرده ضدانقلاب را در چنگ خود می گیرد ؛ حاضر نیست او را وادار به انجام کاری بکند و به او آسیبی برساند.

چمران حاتمی کیا مرد مذاکره و ساختن فرهنگ و ذهنیت ها برای از میان برداشتن جنگ و خونریزی هاست که همواره دفاع از مظلومان را سرلوحه کار خود قرار می دهد.

از لحاظ پرداخت ، داستان چ از جمله فیلمنامه های خوب ، مهم و تأثیرگذار سینمای دفاع مقدس است که به جز مواردی اندک ، نقص نداشته و از این رویکرد که با نشان دادن نقاط تاریکی از زندگی دکتر در آمریکا و ابهامش در تشکیل خانواده اش با یک زن آمریکایی که حاضر به همراهی با او نشده است ؛ خواسته است از سفید شدن مطلق شخصیت چمران کاسته و او را برای مردم زمینی تر کند.

اگر چه ماجرای قهر بازیگر در انتهای این فیلم صورت گرفته است ولی اینجاست که نقش فیلمساز کارشناسی چون حاتمی کیا پررنگ تر می شود تا پایانی که برای این فیلم انتخاب می کند؛ در یک شرایط محدود خلاقانه تر به نظر بیاید.

در موسیقی این فیلم چون دیگر فیلم های این فیلسماز مولف ، ضرب آهنگی که آدم را به یاد دف "از کرخه تا راین " می اندازد ؛ برای مخاطب مشهود است.

حاتمی کیا به خاطر پرداختن به موضوع دفاع مقدس همواره محبوب بچه های جبهه است و در این فیلم و دیگر فیلم هایی که داشته همواره نشان داده است او یک آوانگارد مؤلفی پیشرو است که تفکراتش را نمی توان در یک قالب حزبی وجناحی گنجاند و به او مارک نوعی از یک سلیقه را نسبت داد چرا که او به معنای واقعی یک هنرمند است.

علی قلی زاده