به سبزی سلام کنید، با چربی خداحافظی

آمارها نشان می‌دهد که ۱۰ درصد از بزرگسالان در کشورهای صنعتی مبتلا به سنگ کیسه صفرا هستند؛ می‌پرسید چرا؟ برای اینکه در این کشورها چاقی رشد فزاینده‌ای داشته است. رژیم‌های غذایی …

آمارها نشان می‌دهد که ۱۰ درصد از بزرگسالان در کشورهای صنعتی مبتلا به سنگ کیسه صفرا هستند؛ می‌پرسید چرا؟ برای اینکه در این کشورها چاقی رشد فزاینده‌ای داشته است. رژیم‌های غذایی پرچرب، به ویژه چربی‌های اشباع شده، و مصرف زیاد مواد غذایی که کربوهیدرات‌های تصفیه شده دارند، محرک ساخت سنگ در کیسه صفرا به حساب می‌آیند و ترک این عادات و روی آوردن به یک برنامه غذایی که با کاهش وزن همراه است، می‌تواند راهی به سوی درمان به حساب آید...

بررسی‌ها نشان داده‌اند که خوردن حجم زیاد سبزیجات به دلیل فیبر بالا با کاهش انرژی دریافتی اثرات قابل ملاحظه‌ای بر تشکیل سنگ‌های صفراوی می‌گذارد زیرا در مطالعه‌ای دیده شده است که احتمال سنگ کیسه صفرا در افرادی که گوشت قرمز زیاد مصرف می‌کنند در مقایسه با گیاه‌خواران دو برابر بیشتر است. در ضمن، می‌دانید که سبزیجات ویتامین C فراوانی نیز دارند و با دریافت هرچه بیشتر این ویتامین، احتمال تشکیل سنگ‌ها به حداقل می‌رسد.

سبزی؛ هر چه بیشتر، بهتر

با خوردن جو دو سر، سیب، گلابی و آلو به دلیل فیبرهای محلول فراوان و نهایتاً کاهش سطح کلسترول خون امکان سنگ سازی در این ارگان به شدت کاهش می‌یابد. به این دلیل جایگزین کردن کربوهیدرات‌های تصفیه نشده به جای آرد سفید و سایر مشتقاتش، یک عادت غذایی مؤثر است.

علاوه بر مواد غذایی یاد شده، در میان سبزی‌ها آرتیشو یا کنگرفرنگی نیز به سلامت کیسه صفرای شما کمک فراوانی می‌کند زیرا در این سبزی ترکیبی به نام سینارین وجود دارد که دریافت آن از افزایش کلسترول خون جلوگیری می‌کند و می‌دانید که کنترل سطح کلسترول یکی از عوامل بازدارنده تشکیل سنگ است. فقط سعی کنید که سبزی‌ها را تازه و یا بخارپز شده میل کنید نه به شدت پخته و یا سرخ شده.

چربی؛ هرچه کمتر، بهتر

از آنجا که چاقی همیشه به عنوان مادر همه بیماری‌ها به حساب می‌آید، زمینه‌ساز سنگ کیسه صفرا نیز شناخته شده است. به این ترتیب که اضافه وزن خطر سنگ کیسه صفرا را صد چندان می‌کند، در حالی که کم کردن وزن در افراد چاق حتی موجب می‌شود تا سنگ‌های مزمن حل و ناپدید شوند. حتی دیده شده در افراد مبتلا مصرف غذاهای چرب و قهوه انقباض‌های دردناک کیسه صفرا را به همراه دارند.

به این دلیل است که به این بیماران عدم مصرف غذاهای سرخ شده و انواع فرآورده‌های گوشتی توصیه می‌شود زیرا اسیدهای چرب اشباع فراوانی دارند. در ضمن، جایگزین کردن لبنیات کم چرب به جای نوع پرچرب آن نیز یک عادت پیشنهاد شده از سوی متخصصان تغذیه به این دسته از بیماران است بنابراین، خوردن کره و پنیر پرچرب را ممنوع کرده و شیر و ماست بدون چربی و یا حداقل کم چرب را (در صورت داشتن سنگ کیسه صفرا) جایگزین آنها کنید.

حساسیت غذایی

گذشته از تمامی موارد یاد شده، افرادی که به حساسیت‌های غذایی دچارند، اغلب نشانه‌های نامشخصی از سنگ کیسه صفرا را بروز می‌دهند و معمول‌ترین غذاهایی که به این علایم منجر می‌شوند تخم پرندگان، گوشت خوک و پیاز است. به علاوه‌ فراموش نکنید که دریافت ویتامین E در برابر تشکیل سنگ‌های صفراوی به ویژه زمانی که دریافت چربی رژیم بالاست، نقش حفاظتی دارد بنابراین، خوردن منابع غذایی آن برای این دسته از افراد توصیه می‌شود.

علاوه بر منابع غذایی حاوی ویتامین E و ویتامین C نیز نقش حفاظتی دارد زیرا کمبود آن نیز خطر تشکیل این نوع سنگ‌ها را افزایش می‌دهد. در کل، یک رژیم غذایی پایین آورنده کلسترول خون، جلوی سنگ‌سازی کیسه صفرا را خواهد گرفت.

حرف آخر

در پایان باید خاطرنشان ‌کرد که اگر می‌گوییم وزنتان را کم کنید به معنای گرسنگی دادن به بدن نیست زیرا بی‌غذایی و از دست دادن وعده‌ای از غذا به خصوص صبحانه موجب زیاده‌روی در خوردن البته در وعده شام شده و به این ترتیب فرصتی برای تشکیل سنگ فراهم می‌شود و احتمال ساخته شدن آن پیش می‌آید، پس کم خوری به معنای بی‌منطق نخوردن نیست بلکه متعادل خوردن است.

دکتر مهرداد اخوان بهبهانی