به کلیه‌های خود استراحت دهید

کلیه‌ها ضایعات را از خون فیلتر کرده وبا تولید ادرار، مواد سمی را از بدن دفع می‌کنند، اما وقتی کلیه‌ها آسیب می‌بینند، توانایی‌شان برای انجام این وظیفه حیاتی کاهش می‌یابد. …

کلیه‌ها ضایعات را از خون فیلتر کرده وبا تولید ادرار، مواد سمی را از بدن دفع می‌کنند، اما وقتی کلیه‌ها آسیب می‌بینند، توانایی‌شان برای انجام این وظیفه حیاتی کاهش می‌یابد. در حال حاضر شیوع بیماری‌های مزمن کلیوی در کشورهایی مانند آمریکا رو به افزایش است؛ به‌طوری‌که بیش از ۲۰ میلیون آمریکایی از بیماری‌های مزمن کلیوی رنج می‌برند که تخمین زده می‌شود تا سال ۲۰۱۵ بیش از ۷۰۰ هزار نفر به مراحل پیشرفته بیماری مبتلا گردند. مطالعات انجام شده در ایران شیوع بیماری‌های مزمن کلیه را نزدیک به ۲۰درصد اعلام کرده‌اند. شیوع بیماری‌های کلیه و عوارض جبران‌ناپذیر آن پزشکان را تحریک کرده است که راه‌های مقابله با بیماری‌های کلیه را جستجو کنند.

چاقی و افزایش وزن از بیماری‌های شایع جامعه امروزی است به‌طوری که بیش از نیمی از افراد بزرگسال درکشورهای صنعتی دچار چاقی یا اضافه وزن هستند. در مطالعات انجام شده در کشور ما نیز شیوع افزایش رقم مشابهی را نشان می‌دهد. مطالعات گذشته نشان داده‌اند افزایش وزن و چاقی سبب افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های کلیوی خواهد شد که این سیر با افزایش سن و نیز چاقی شکمی تسریع خواهد شد. حال آیا با کاهش وزن می‌توان این سیر را بهبود بخشید؟

تحقیقات اخیر نشان داده‌اند که کاهش وزن از طریق رژیم غذایی و ورزش می‌تواند به افراد چاق مبتلا به بیماری‌های کلیه کمک کند تا از کاهش عملکرد کلیه خود پیشگیری کنند. مطالعات قبلی نشان دادند که کاهش وزن می‌تواند به کنترل دیابت، کاهش فشار خون و کلسترول کمک کند و مشکلات ناشی از بیماری‌های قلبی را کاهش دهد.

اخیرا گروهی از پژوهشگران آمریکایی در یک مطالعه جامع به بررسی اثرات کاهش وزن در پیشگیری از بیماری‌های کلیوی پرداختند. در این پژوهش که نتایج آن در مجله نفرولوژی آمریکا انتشار یافته است، اطلاعات ۱۳ تحقیق که تاثیر کاهش وزن از طریق رژیم غذایی و ورزش را بر عملکرد کلیه بررسی کرده بودند، جمع‌آوری شد.

نتایج این مطالعه نشان داد که در افراد چاق مبتلا به بیماری‌های کلیوی، کاهش وزن حاصل از رعایت رژیم غذایی و ورزش می‌تواند سبب کاهش یکی از نشانه‌های اصلی آسیب به کلیه، یعنی وجود پروتئین در ادرار که به اصطلاح پروتئین اوری نامیده می‌شود، گردد. علاوه بر این، کاهش وزن از طریق رژیم و ورزش می‌تواند از وخیم‌تر شدن عملکرد کلیه در افراد چاق مبتلا به بیماری‌های کلیوی، پیشگیری نماید.

نکته عملی:

در افراد چاق، کاهش وزن علاوه بر فوایدی که برای پیشگیری از بیماری‌های قلبی دارد، اثرات مثبتی نیز بر عملکرد کلیه‌ها خواهد داشت. لذا با توجه به عوارض جبران‌ناپذیر اختلالات مزمن کلیه پیشگیری از بروز چاقی و نیز کاهش وزن منطقی با استفاده از رژیم غذایی در کاهش خطر این بیماری‌های مزمن موثر خواهد بود. البته باید ذکر کرد که رژیم‌های نادرست که کاهش وزن سریع را در مراحل اولیه به‌دنبال دارند باعث تشدید اختلالا‌ت کلیوی می‌گردند.

دکتر حمیدرضا فرشچی