محافظت از گلیم چون برگ زر

هنر بافته های گلیم اولین نمایشگاه پاییزه گالری شکوه است که زیبایی بصری زیادی را به همراه دارد در این نمایشگاه متفاوت گلیم های رنگارنگی سرشار از زیبایی مجذوب کننده به چشم می خورند که قدمت هر کدام بیش از ۷۰ سال است

هنر بافته های گلیم اولین نمایشگاه پاییزه گالری شکوه است که زیبایی بصری زیادی را به همراه دارد در این نمایشگاه متفاوت گلیم های رنگارنگی سرشار از زیبایی مجذوب کننده به چشم می خورند که قدمت هر کدام بیش از ۷۰ سال است. دیدن این دست بافته ها با طرح و نقش هایی که به بیش از نیم قرن پیش برمی گردد، احساس غرور توام با نشاط را به مخاطب می دهد و اولین ذهنیتی که برای بیننده بوجود میآورد زحمتی است که با ذوق و سلیقه برای بافت این دست بافته ها به خرج رفته است. این اثرهنری جزئی از میراث فرهنگی، هنری سرزمین ما شناخته می شود زنان عشایر بدون درس و کلاس ره هنر را پیش گرفته و با تجهیزات اندک تمام انرژی، ذوق و استعداد خود را در بافت هر رج آن بکار گرفته اند.

در مورد تاریخ پیدایش فرش اطلاعات دقیقی نیست ابتدا مصر را به عنوان مهد این هنر می شناختند اما با پیدایش اولین فرش به نام پازیریک که در کوه های سیبری در سال ۱۹۴۹ توسط پروفسور رودنکو کشف شد، مهد قالیبافی از سواحل رود نیل، دجله و فرات به آسیای مرکزی تغییر مکان داد و ثابت کرد که مهد هنر فرش بافی در ایران بوده است. بعد از آن کم کم عشایر ایران مثل بختیاری ها، قشقایی ها، شاهسون ها و عشایر لر،کرد، بلوچ و ...شروع به بافت گلیم به صورت خاص فرهنگ خودشان و دریافت هایشان از طبیعت و از ناکجا آباد ذهن خودشان کردند. همانطور که انسان بر طبیعت تاثیرگذار است و در آن تغییرات زیادی بوجود می آورد و آن را مناسب برای زندگی خود می کند طبیعت نیز تاثیر متقابلی در روح، ذهن و زندگی انسان می گذارد. طرح و نقش های این گلیم ها از تاثیرات طبیعت در ذهن زنان عشایر ایرانی نشات می گیرد.

در این دست بافته ها موتیفایی از گل ، درختان و زیبایی های اطراف زندگی بی آلایش وساده عشایری به چشم می خورد. گلیم های ارائه شده در این نمایشگاه هرکدام مشخصه خاص خود را دارند و به خطه ای از ایران تعلق دارند. بختیاری ها در لباس ها و گلیم هایشان از خط های راه راه زیاد استفاده می کنند که این نیز از طبیعت برداشت می شود آنها با دیدن محیط اطراف به یک فرم و شکل خاصی می رسند و همان را می بافند این خط های موازی شاید از نشستن کنار آبی و نگاه کردن به باغی از درخت های سپیدار که درخت های سفیدی رنگی هستندکه لک های سیاهی بر تن خود دارند ریشه می گیرد و همان لحظه در ذهنشان نقشی از خاطره ها حک می شود و به این صورت زیبا و ارزشمند آن را می بافند. آنها قاب خشتی را می بینند این طرح را در گلیم بکار می گیرند و بین آن نقشی از گل هم می بافند. این همان گلی است که در طبیعت بارها دیده اند اما این بار آن را آنالیز می کنند و احساس خود را به آن اضافه می کنند، فرم آن را تغییر می دهند با این کار نقشی متعلق به عشایر قشقایی یا بختیاری را خلق می کنند. رنگ های درخشان گیاهی این گلیم ها زیبایی دو چندانی به آنها داده است که در طول زمان و با شسته شدن آنها رنگ ها داخل هم نرفتند و ثابت بوده اند. آنها پشم های شکری رنگ گوسفندان را با نیل، روناس، لاجورد، سرخ دانه، پوست انار رنگ می کردند و نقش هایی از خیال می بافتند.

عنایت الله نظری نوری که نمایشگاه گردان این رویداد است و این مجموعه نفیس را از مجموعه داران خصوصی سراسر ایران گردهم آورده است و در گالری شکوه به نمایش در آورده در مورد بعضی از کاستی ها در این زمینه می گوید: گلیم اگرچه هنری عشایری است اما در نهایت خردمندی لبریز از رنگ و فرم های خاص هر طایفه یا ایل و قبیله است. ما باید در حفظ آن کوشا باشیم و نگذاریم به راحتی این هنر ملی و بومی از سرزمینمان خارج شود و در خارج از کشور کتاب های این آثار را چاپ کنند و اصل آن را در موزه هایشان نگهداری کنند. ما خودمان باید موزه گلیم داشته باشیم و از این آثار چون برگ زر محافظت کنیم اما متاسفانه هنوز مکان مناسبی برای نگهداری از این سرمایه ملی نداریم. او در ادامه افزود: چقدر خوب است که مردم به جای اینکه پول خود را صرف مسائلی سطحی کنند یک تکه دست بافته عشایر ایران را بخرند و افتخار کنند که این حاصل تلاش یک هموطنشان بیش از ۸۰ سال پیش است که با کمترین امکانات ممکن با ذوق، استعداد و سلیقه تحسین برانگیزی بافته شده است. نمایشگاه"هنر بافته های گلیم" که در آن ۲۹ دست بافته که شامل گلیم، جاجیم، روزینه، سفره و خورجین می شود تا بیستم مهرماه جاری در گالری شکوه دایر است و علاقمندان می توانند همه روزه از این آثار دیدن نمایند.

نویسنده : آرزو جعفریان