دوشنبه, ۱ بهمن, ۱۴۰۳ / 20 January, 2025
ناهمسانی‌ها، ناهمگونی‌ها
انسان‌شناسی شهری، به‌عنوان تخصصی ویژه در انسان‌شناسی فرهنگی، پس از جنگ جهانی دوم درست زمانی که وضعیت اقتصادی ـ سیاسی جدید سبب رشد گسترده و انفجارآمیز شهرها در مناطق توسعه یافته و در حال توسعه جهان شد، شکل جدی به‌خود گرفت.
این فرایند جدید شهرنشینی نیمی از جمعیت جهان را به‌طور مستقیم به درون مراکز شهری سوق داد و منجر به گسترش بینظمی اجتماعات و سازمان‌یافتگی مجدد اشکال اجتماعی و ارزشهای فرهنگی و به وجود آمدن خصوصیات فرهنگی جدید شد. در واقع این نوع شهرنشینی که شکل مدرنی از شهرنشینی بود، برحسب اصول کاملاً متفاوتی سازمان یافته و با اصولی که در دوران پیشین، شهرهای ما قبل مدرن را از روستاها جدا میکرد، تفاوت داشت.
تغییر و تحول به وجود آمده در شهرها و افزایش و رشد سریع جمعیتهای شهری در شهرهای مدرن و پیامدهای آن و ظهور خصوصیات فرهنگی جدید و خردهفرهنگها و همچنین تنوع قومی و بحث هم‌جواریشان، انسانشناسان را برآن داشت تا از حوزه کلاسیک که مربوط به قلمرو جغرافیایی اقوام ابتدایی و بومی بود، به جوامع پیچیده یعنی جامعه شهری توجه کنند.
اگر زمان تقریبی شکلگیری انسان‌شناسی شهری را سال ۱۹۴۰ در نظر بگیریم، با سه دوره دو دهه‌ای در این زمینه مواجه می‌شویم، که مهم‌ترین موضوعات در این سال‌ها شکلگیری انسان‌شناسی شهری و روش‌شناسی کلاسیک انسان‌شناسی و چگونگی انطباق آن با محیط شهری است.
در حقیقت با آغاز جنگ جهانی دوم و تغییرات سریع در سراسر جوامع بشری، انسانشناسان روند مطالعاتی خود را که ابتدا موسوم به جوامع ابتدایی بود، تغییر داده و به واقعیتهای زندگی اجتماعی مدرن توجه کردند. این مطالعات از دهه‌های چهل‌وپنجاه میلادی آغاز شد و انسانشناسان به نقش شهرها که در جهان امروز باعث تغییرات عمدهای در شیوه زندگی و شکلگیری تعاریف فرهنگی جدید شده‌اند، توجه کردند.
در این دوره نگرش ضد‌استعماری در کشورهای تازه به استقلال رسیده، به‌دلیل مهاجرت و اقامت تعداد کثیری از نخبگان بومی کشورهای غربی برای آموزش در دانشگاه‌های آنها، بر سایر دیدگاه‌ها غالب بود و از آنجایی که اغلب انسانشناسان در همین محیطهای استعماری به مطالعه میپرداختند، نوعی نگاه استعماری بر شهرسازی این دوره غالب شد.
از سوی دیگر در انسان‌شناسی شهری، روش‌شناسی این شاخه از انسان‌شناسی اهمیت پیدا کرد تا آنجا که متفکران این حوزه پس از معرفی دو روش پایهای و اساسی انسان‌شناسی که عبارت است از مشارکت‌گرایی و کلگرایی، سؤالاتی در مورد به کار بردن این روش‌شناسی در جامعه شهری مطرح میکنند.
برای مثال به‌دنبال پاسخ این پرسش هستند که با توجه به اینکه روش‌شناسی انسان‌شناسی برای مطالعه بر جوامع کوچک و عناصر و اطلاع‌رسان‌های محدودی طراحی شده است، گذر به شهر با پیچیدگی و تنوع و فراوانی عناصر آن چگونه امکان‌پذیر خواهد بود؟ آیا گستره و حجم بزرگ شهر سبب نخواهد شد که مطالعهٔ انسان‌شناس شهری سطحی و کم‌عمق شود؟ و برای پاسخ به این سؤالات و به‌کار بردن روش‌شناسی دقیق که به تحریف واقعیت جامعه شهری منجر نشود، کاربرد شیوه خاصی را در روش‌شناسی توصیه می‌کند.
انسان‌شناس با این تمهید روششناختی است که میتواند یک متن یا یک پدیده را مورد بررسی دقیق قرار دهد. تمهید روششناختی توصیه شده این افراد برای بررسی متن شهری، محدود کردن حوزه میدانی و انتخاب یک زمینه فرهنگی مشخص در جامعه کلانشهری است.
فاطمه نوری
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست