سایه دلار بر محصولات بین المللی سینمای ایران

وسوسه فیلم های بین المللی, گران تمام شد

پس از اکران فیلم های امسال در جشنواره فیلم فجر و نگاهی به کارنامه سال گذشته سینما، به نظر می رسید مدیران سینمایی باید هر چه سریع تر راهکاری پیدا کنند. راهکاری که برای نجات سینمای ایران و درمان حال بدش و کمرنگ شدن حضور مخاطبان در سالن های سینمایی و استقبال از آنها مناسب باشد. به همین دلیل هم احمد میرعلایی تصمیم گرفت دست روی فیلمنامه هایی بگذارد که به زعم خودش جذابیت دارد. مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی در گفت و گویی اعلام کرد: «در راستای سیاست های دستیابی به جذابیت در سینما، سراغ فیلمنامه هایی رفتیم که ممکن است جذابیت لازم را داشته باشند و در عین حال ساخت پروژه هایی را در دستورکار قرار دادیم که می توانند با قیمت پایین فاخر باشند.» گویی با همین نگاه، کارگردانان متعددی برای ساخت فیلم هایی که داستانی خارج از کشور داشتند، انتخاب شدند و گروه های تقریبا بسیاری روانه کشورهای خارجی شدند تا داستان را در آنجا به تصویر بکشند.

ساخت این فیلم های سینمایی در چند سال اخیر، اتفاق عجیبی نبوده است اما حجم ساخت این فیلم ها در طول یک سال و حمایت بنیاد سینمایی نشان دهنده این است که اوضاع و احوال وخیم سینمای ایران برای این مدیر سینمایی مهم است. طبق صحبت های میرعلایی این فیلم ها در سال ۹۱ با بودجه ای نزدیک به ۱۵ میلیارد تومان ساخته شده اند که حجم بالایی از هزینه، مربوط به خرید نگاتیو برای تهیه و تولید این فیلم ها بوده است. با وضعیت پیش آمده تحریم ایران وتورم ناگهانی ارز خارجی هم خرید نگاتیو با سختی های خاصی همراه شده که هزینه و زحمت بیشتری را از بنیاد سینمایی می گیرد. فیلم های پیش رو تمامی فیلم هایی هستند که با حمایت بنیاد سینمایی فارابی ساخته شده اند و برخی از آنها همچنان در حال تولید هستند.

● فرزند چهارم / وحید موسائیان

«فرزند چهارم» از تولیدات بنیاد سینمایی فارابی است و موسائیان علاوه بر نویسندگی و کارگردانی، تهیه کنندگی فیلمش را هم برعهده دارد. بیش از ۹۰ درصد از ماجراهای فیلم »فرزند چهارم» در کشور سومالی می گذرد و آزیتا موگویی مدیر تولید و محمد حسن نجم مجری طرح، محمد پورراد پشتیبانی تهیه هستند. مهتاب کرامتی، مهدی هاشمی، حسین محب اهری، ناصر گیتی جاه، معصومه قاسمی پور، زهرا برومند، ساناز زرین مهر و حامد بهداد بازیگران اصلی این فیلم هستند. داستان فیلم سفری است به آن سوی آفریقا جایی که شرافت انسانی در گیرودار جنگ و قحطی سربلند بیرون می آید.

● استرداد/ علی غفاری

این فیلم زمستان سال گذشته جلویدوربین رفت و طبق اخبار برخی از سکانس های باقیمانده آن باید در ایران فیلمبرداری شود. بازیگرانی چون حمید فرخ نژاد، فرهاد قائمیان، سیما تیرانداز، الیسا کاچر، الکساندر ناوانف، منصور چراغی پور، صالح میرزا آقایی در آن بازی می کنند. پروژه «استرداد» از محصولات بنیاد سینمایی فارابی و به تهیه کنندگی محسن علی اکبری است. این فیلم برای اولین بار به بازخوانی برهه حساسی از تاریخ معاصر کشورمان می پردازد.

حساسیت های فراوان تاریخی که روایت های گوناگون مورخان و همچنین خاطرات به جای مانده از آن سال ها پیرامون درگیری ناخواسته ایران در جنگ جهانی دوم با وجود اعلام بی طرفی سبب شد، زمان طولانی برای بازنویسی های چندباره فیلمنامه اختصاص داده شود. طرح اولیه این فیلمنامه را رضازاده به نگارش درآورده. قسمت های بسیاری از این فیلم در مسکو فیلمبرداری شد.

● برلین منفی ۷ / رامتین لوافی

از نام فیلم پیداست که این فیلم ماجرایی مربوط به کشورآلمان دارد، کل فیلم «برلین ۷-» در آلمان می گذرد. همه چیز از جمله متریال و وسایل آلمانی است و حتی نگاتیو در آلمان شسته می شود و از معدود پروژه های ایرانی است که کارهایش کاملا در خارج از کشور انجام شده است. «برلین ۷-» فیلمی پرزبان از زبان های گوناگون دنیاست و در آن زبان فارسی، انگلیسی، آلمانی، عربی و کردی داریم که قرار است برای اکران در ایران دوبله شود.

دومین ساخته سینمایی لوافی فیلمی است با تمی ضد جنگ که در قالب یک داستان واقع گرایانه زندگی چند مهاجر را روایت می کند که عواقب جنگ و حمله به عراق آنها را به دنبال جایی برای زنده ماندن می کشاند. عاطف به همراه دختر و پسر بیمارش به برلین می رسند جایی که خطری زندگی شان را تهدید نمی کند اما متوجه می شوند که همه زندگی زنده ماندن نیست. توم بیشاپز، مصطفی زمانی، کارولین ایشهورن، مسعود رایگان، حلیما ایلتر، هاینه لاترباخ، سمیر فوکس، مریم عباس و کریستین ویکتور کوینه بازیگران این فیلم سینمایی هستند.

● پروژه های منتفی

سوادیکا / جمال شورجه

فیلم سینمایی «سوادیکا» نوشته محمدهادی کریمی است. این فیلم درباره زندگی شیخ احمد قمی است که در زمان شاه عباس صفوی زندگی می کرده است. این عالم فرزانه در آن زمان به سرزمین سیام (تایلند فعلی) سفر می کند و به تبع خدماتی که این شیخ عالی قدر انجام داده است تا ریاست مخزانه داری کشور سیام نیز پیش می رود. وی در ادامه فعالیت خود به نخستین شیخ الاسلام تایلند تبدیل می شود و مورد احترام مردم و شیعیان آسیای شرقی است و در حال حاضر نوادگان بسیاری از وی در تایلند زندگی می کنند. تمام این فیلم باید در کشور تایلند فیلمبرداری می شد اما به دلیل مشکلات ارزی فیلم به حالت تعلیق درآمده است و فعلا ساخته نخواهد شد. جمال شورجه در این باره گفته است: «این فیلم صرفا به دلیل مشکلات ارزی، نوسان قیمت دلار، مسائل و مشکلات تولید در سینمای ایران در حال حاضر از اولویت ساخت خارج شده است.»

● لاله / اسدالله نیک نژاد

فیلم لاله که از آن به عنوان یکی از گرانترین طرح های سینمایی ایران یاد می شود، قرار بود نزدیک به هفت میلیارد تومان برای آن هزینه شود. داستان این فیلم در آمریکا می گذرد و درباره زندگی یکی از رانندگان حرفه ای زن است که با هدف به تصویر کشیدن جایگاه زن در جامعه ایرانی بود. اما پس از کش و قوس های فراوان بالاخره ساخت این فیلم سینمایی منتفی شد و همه عوامل پشت صحنه این فیلم که تا پیش از این با این پروژه قرارداد داشتند، از همکاری با لاله انصراف دادند. ماجرا آنقدر حاد و پرحاشیه بود که اخبار آن به روزنامه های دولتی و تلویزیون هم کشید. قرار بود این فیلم سینمایی هم توسط بنیاد سینمایی فارابی ساخته شود که پس از مدتی میرعلایی اعلام کرد با لاله همکاری نخواهد کرد و دلیلی برای ناراحتی شمقدری پیش آمد.

● پروژه استثنا

محمد (ص) / مجید مجیدی

در میان تمام این فیلم ها، فیلم فاخری جلویدوربین رفته است که وابسته به بنیاد سینمایی فارابی نیست و با گذشت یک سال از ساخت آن، فیلمبرداری آن همچنان ادامه دارد. فیلم سینمایی محمد (ص) به کارگردانی مجید مجیدی مقابل دوربین رفته است و قرار است علاوه بر ایران، قسمتی از این فیلم در آفریقا و قسمتی هم در هند فیلمبرداری شود. نکته قابل توجه اینکه در گروه بازیگران فیلم «محمد (ص)» استفاده از بازیگران باسابقه و باتجربه در نقش های کوتاه و گذرایی است که معمولا در سینمای ما به هنرورها سپرده می شود. فیلمنامه «محمد (ص)» به قلم کاموزیا پرتوی و مجید مجیدی در بیش از ۲۰۰ سکانس نوشته شده است.

در حال حاضر امین تارخ برای بازی در نقش عبدالمطلب پدربزرگ پیامبر اکرم (ص)، مهدی پاکدل برای نقش ابوطالب عموی پیامبر (ص)، ساره بیات برای نقش حلیمه دایه پیامبر (ص)، محسن تنابنده برای نقش ساموئل تاجر یهودی، حمید فرخ نژاد برای نقش ابوسفیان، رعنا آزادی ور برای نقش ام جمیل همسر ابولهب، حمیدرضا تاج دولت برای نقش حمزه عموی پیامبر (ص)، حاضر شده اند. فیلم سینمایی «محمد (ص)» اولین قسمت از سه گانه ای سینمایی است که به مقاطع مختلف زندگیج پیامبر اسلام (ص) می پردازد.