پاریس در انتظار یك نام

در انتخابات امروز اگر چه ۱۲ كاندیدا حضور دارند اما پیش بینی می شود كه تنها ۴ نفر از آنها قادر خواهند بود آرایی بیش از ۱۰ درصد بیاورند

۵ سال پیش در گرماگرم انتخابات ۲۰۰۲ میلادی وقتی از یكی از شخصیت های برجسته فرانسه پرسیدند؛ «فكر می كنید كدامیك از كاندیداها تغییراتی را در صحنه فرانسه به وجود خواهد آورد؟» پاسخ داد: «هیچ كدام. زیرا مردم فرانسه خواستار هیچ تغییری نیستند.» اما حالا مردمی كه قرار است امروز به پای صندوق های رأی بروند تا یكی از ۱۲ كاندیدای حاضر درانتخابات را راهی كاخ الیزه كنند چگونه می اندیشند؟

فقط تا این حد می دانیم كه آنها دیگر نمی خواهند به روشی كه در زمان شیراك وجود داشت به زندگی سیاسی خود ادامه دهند، شهروندان فرانسه گفته اند كه حاضر نیستند شاهد بیكاری و ركود و یا رشد اندك اقتصادی خود در برابر سایر كشورهای جهان باشند. در همه پاسخ هایی كه آنها به نظر سنجی ها داده اند این خواسته تكرار شده است كه پاریس باید به سویی گام بردارد كه بالاتر از دنیایی كه همواره او تحقیر كرده است، بایستد. به این ترتیب جانشین آینده شیراك با تكلیفی دشوارتر و مطالباتی تاریخی روبه رو است.

در انتخابات امروز اگر چه ۱۲ كاندیدا حضور دارند اما پیش بینی می شود كه تنها ۴ نفر از آنها قادر خواهند بود آرایی بیش از ۱۰ درصد بیاورند.این ۴ نفر به ترتیب عبارتند از: نیكولا ساركوزی از حزب اتحادیه جنبش مردمی (UMP)، سگولن رویال، از حزب سوسیالیست، فرانسوا بایرو از رئیس حزب راست میانه (UDF) و ژان ماری لوپن از حزب جبهه ملی.

● یك مهاجر معاند با مهاجران

«نیكلاساركوزی» به خوبی از تغییر ذائقه سیاسی مردم آگاه است و نیاز آنها را به تغییر حس می كند. او از ۲ سال پیش برنامه ریزی دقیقی را برای این انتخابات آغاز كرده است. یعنی از زمانی كه با طرح «گسست از گذشته» راه خود را از شیراك كه همیشه حامی او بوده است، جدا كرد. شاید به همین دلیل هم بود كه در یكی از نظر خواهی ها ۵۷ درصد پرسش شوندگان معتقد بودند كه ساركوزی می تواند فرانسه را متحول كند.

او كه خود فرزند یك مهاجر مجار است- و اتفاقاً این امر موجب شد همین اواخر «ژان ماری لوپن» به او بتازد و از مردم بخواهد به یك خارجی رأی ندهند- قصد دارد به عنوان یكی از نخستین اقداماتش، اگر موفق به كسب اكثریت آرا شد، وزارت مهاجرت و هویت ملی را بنا كند. ایده توجه به مسأله مهاجران و فكر تأسیس چنین وزارتخانه ای بعد از جنجال های سال گذشته فرانسه به مخیله ساركوزی راه یافت. در نا آرامی سال گذشته ۲ نوجوان مهاجر كه از دست پلیس فراری بودند، در یك اتاقك در حومه شهر به طرز فجیعی جان باختند.

مرگ این ۲ نوجوان جرقه بزرگ ترین اعتراض و جنبش نافرمانی مدنی مهاجران نسبت به تبعیض های موجود و بیكاری گسترده را موجب شد. نا آرامی ها تا هفته ها ادامه یافت و طی آن هزاران اتومبیل از سوی مهاجران معترض به آتش كشیده شد.

در این ماجرا ساركوزی به مقابله و شیراك به مدارای بیشتر با معترضان علاقه مند بودند. ساركوزی در واكنش به این ماجرا طرحی را ارائه كرد كه بر مبنای آن سخت گیری ها در قبال ورود مهاجران تشدید می شد. پس از این طرح در نظر خواهی ها اعلام شد كه فرانسوی ها با سیاست های ساركوزی ، وزیر كشور موافق هستند.

بنابراین نخستین شاخصه ساركوزی در عالم سیاست فرانسه ضدیت او با مهاجران است.

سیاست های او در قبال مهاجران تا آنجا تند است كه پس از آن كه از وزارت كشور برای شركت در انتخابات ۲۲ آوریل (۲ اردیبهشت) استعفا داد در یك مصاحبه مطبوعاتی اظهار داشت: «فرانسه خشمگین است. خشمگین از هویت ملی، از مهاجرت های كنترل نشده، از كلاهبرداری ها، از ویرانگری ها و ... در ۳۰-۴۰ سال گذشته سیاست های لجام گسیخته در باب مهاجرت سبب شد شهرهای فرانسه به حد انفجار برسند.» ساركوزی كه حالا ۵۲ ساله است در سومین دهه زندگی اش با شیراك كه در آن زمان شهردار پاریس بود، آشنا شد و خیلی زود به حزب نوگلیست های پیوست.

اما اكنون ۲۰ سال پس از این آشنایی، با آن كه شیراك پله های ترقی را پیش پای ساركوزی گذاشت ساركوزی محافظه كار سعی دارد همه دوران ریاست جمهوری شیراك را زیر سؤال ببرد و بی پروا بگوید «من از سیاست های شیراك پیروی نخواهم كرد.» یكی ازتبری جستن های او از شیراك در زمینه سیاست خارجی است. او بر خلاف شیراك كه رابطه ای محتاطانه با كاخ سفید داشت، علاقه خود را به اتخاذ روشی آمریكایی در سیاست نشان داده است. او سال گذشته نیز برای تأكید بر علاقه مندی اش به سیاست ورزی آمریكایی ها به واشنگتن سفر كرد و میهمان بوش شد. تصاویر منشتر شده از او در این سفر و دیدارش با رئیس جمهوری آمریكا به گونه ای بود كه او را از جمهوری خواهان كنگره آمریكا به بوش نزدیك تر نشان می داد.

گفته می شود ساركوزی برخلاف شهروندان فرانسوی كه اغلب از محصولات غذایی و سینمایی آمریكا استفاده می كنند به اقتصاد آزاد و لیبرالیسم آمریكایی علاقه دارد و همین موجب می شود رقیبانش او را «نو محافظه كار»ی با پاسپورت فرانسوی بنامند.

ساركوزی در سفر سیاسی به واشنگتن سعی كرد چهره یك رئیس جمهوری را به خود بگیرد و با آمریكایی ها ازاین زاویه مذاكره كند و آنها را متقاعد كند در صورت انتخاب شدن ، تقابل سیاسی دو كشور پایان خواهد گرفت. این در حالی است كه فرانسه از زمان شارل دوگل تاكنون در بسیاری از تحولات بین المللی با كاخ سفید در چالش بوده، به طوری كه اوج آن در مخالفت شیراك با حمله به عراق نمایان شد.

شاید به همین خاطر است كه ملی گرایان پیرامون شیراك همان قدر كه علاقه ای به حاكم شدن سوسیالیست ها ندارند از انتخاب ساركوزی به عنوان رئیس جمهوری فرانسه نیز ابراز نگرانی می كنند. سیاست دیگری كه شیراك با آن محتاطانه برخورد كرد اما ساركوزی علاقه خود را نسبت به آن بی پروا نشان می دهد، اسرائیل است . ساركوزی نسبت به رؤسای جمهور اخیر فرانسه كمتر خواستار دوستی و رابطه با اعراب است.

● تعقیب راه تاچر و مركل

ماری- سگولن رویال متولد ۲۲ سپتامبر ۱۹۵۳ در سنگال باشعار تبلیغاتی «فرانسه حكومت می كند» پا به عرصه انتخابات فرانسه گذارده است. او در انتخاب شعار تبلیغاتی خود فعل «حكومت كردن» را براساس دستور زبان فرانسه به صورت مؤنث به كار برده است تا بر این نكته تصریح كند كه او می تواند نخستین رئیس جمهور زن فرانسه باشد.

در میان تمام نامزدهای انتخابات رویال جنجالی ترین چهره بوده و سهم بیشتری از تبلیغات را از آن خود كرده است. شیوه پوشش رویال، رنگ لباس هایی كه به تن می كند، طرز سخن گفتن، خندیدن و راه رفتن او همه و همه زیر نظر بهترین طراحان مد و ژست فرانسه طراحی شده است.

به عقیده ژاك شیراك، سوسیالیست ها رویال را به خاطر زن بودن اش، به عنوان كاندیدای خویش برگزیده اند تا بتوانند با استفاده از این تاكتیك، تحولی در انتخابات به وجود آورده و شانس پیروزی خود را بیشتر كنند.

سگولن رویال نیز همچون ساركوزی بر گذشته سیاسی فرانسه خط بطلان كشیده است. او مادر ۴ فرزند است و با این وجود می خواهد نشان دهد كه دركنار وظایف مادری خود، قادر است مدیری توانا باشد و فعالیت های سیاسی اش را به بهترین نحو پیش برد.

رویال یك تفاوت بارز با نسل قدیمی سوسیالیست ها دارد یعنی همان ها كه به «فیل ها» معروف هستند و جنگ های داخلی آنان موجب شد قانون اساسی اتحادیه اروپا در سال ،۲۰۰۵ تصویب نشود. رویال كه با پشت سر گذاردن اشتراوس كان و فابیوس موفق شد با اكثریت آرا به عنوان نامزد حزب سوسیالیست مطرح شود، بیش از هر چیز بر این عقیده پامی فشارد كه اكنون زمان اتحاد و یكپارچگی در اردوی سوسیالیست ها فرا رسیده است. هواداران این حزب باید در كنار یكدیگر صفحه ای جدید را در تاریخ فرانسه ورق بزنند». او به شهروندان فرانسه وعده داده است كه «سیاستی دیگر» در راه است و اگر او بتواند رئیس آینده كاخ الیزه باشد، دنیای دیگر را فراروی فرانسویان خواهد گشود.

اما در كنار همه وعده های رنگارنگ رویال، وی از ضعف های بارزی رنج می برد كه موجب شده در نظرسنجی های پیش از انتخابات در جایگاه دوم (پس از ساركوزی) قرار گیرد.

او اگرچه سال ها سمت وزارت را در وزارتخانه های محیط زیست، آموزش و خانواده داشته است، اما در تبلیغات خود چندان پخته نشان نداده و مرتكب خطاها و لغزش های فراوان در نطق هایش شده است كه غیرقابل اغماض به نظر می رسند.

او در این نطق هایش بسیار سعی كرده است خود را فردی مسلط بر امور فرانسه و تحولات جهانی نشان دهد اما تلاش بسیارش چندان موفق نبوده است و مرتكب اشتباهاتی شده كه ناظران از آن به گاف های رویال تعبیر می كنند. گاف هایی كه امروز می تواند آرای او را بشدت تنزل دهد به عنوان مثال او درباره مسأله مهاجران با كم تجربگی گفت؛ قول نمی دهد كار همه مهاجران غیرقانونی را درست كند و فقط تلاش خواهد كرد پرونده هر یك از مهاجران را برحسب موقعیت و معیارهای لازم و ضروری بررسی كند.

گام های روبه عقب او در كارزار انتخابات كم نیستند. از جمله آن كه او در ابتدا اعلام كرده بود از استقلال «كبك» از «كانادا» حمایت می كند. اما خیلی زود مقام های كانادایی از او خواستند در امور آنها مداخله نكند. چند ماه پیش نیز او به طور علنی مدعی شد كه از مشتركات بسیاری با «علی عمار» یك شیعه لبنانی كه در پارلمان فرانسه عضو است، برخوردار است.

او این سخنان را بعد از این كه عمار حمله اسرائیل به لبنان را با حمله نازی ها به فرانسه مقایسه كرد، ابراز كرد.

اما در این میان نقد كارشناسان سیاسی بیشتر حول مسأله جنسیت رویال بیان می شوند. زیرا رویال نخستین زن در فضای مردانه فرانسه است كه به طور جدی كاندیدای ریاست جمهوری شده و سعی می كند متفاوت بودن خود را با سایر سیاستمداران زن فرانسه نشان دهد. لذا حركات نمایشی او در جایگاه یك بانوی سیاسی، پیران و كهنه كاران پاریس را به خشم آورده است. این واقعیتی است كه «آنیك لپت» یكی از اعضای پارلمان فرانسه با صراحت آن را ابراز می كند. اما كسانی هم هستند كه معتقدند فرانسه آمادگی پذیرش یك رئیس جمهوری زن را دارد اما نه زنی مثل سگولن رویال. شاید به همین دلیل بود كه در روزهای آخر از او خواسته شد با «بایرو» ائتلافی زودرس داشته باشد اما او نپذیرفت.

با این اوصاف رویال در زمینه سیاست خارجی نیز سعی می كند خود را مؤثر نشان دهد. او معتقد است باید به تركیه اجازه داد به اتحادیه اروپا بپیوندد. در زمینه خاورمیانه و جنگ اعراب و اسرائیل نیز، اوایل دسامبر گذشته به خاورمیانه سفر كرد و با مقام های اسرائیل و حزب الله لبنان دیدار نمود. او در ابتدای سال ۲۰۰۷ نیز به چین رفت و از نزدیك با مقام های این كشور به گفت وگو نشست. او درباره آمریكا نیز اعتقاد دارد فرانسه می تواند رابطه ای خوب با آمریكا داشته باشد اما هرگز نباید از آن بترسد.

بنفشه غلامی

---