آمادئوس و موسیقی آسمانی

آن روز آنتوان دورژاک آهنگساز چک گفت «به خاطر بسپارید, موزار یعنی خورشید,»

آن روز آنتوان دورژاک آهنگساز چک گفت؛ «به خاطر بسپارید، موزار یعنی خورشید،»

آن روز او به همه یادآور شد که بخشش آسان نیست اما موزار نوایی را به آدم ها بخشید که آزادی را برایشان به ارمغان آورد. زندگی اش سخت بود اما همین سختی ها به او یاد داد چیزهای دیگری هم هست که می توان به آنها چنگ انداخت. در زمان او به آهنگساز مثل یک خدمتکار می نگریستند اما او همان وقت در اپراهایش شخصیت هایی را آفرید که امروز می توان با آنها به معنای ارزش پی برد. آن زمان اسقف اعظم او را تحقیر کرد اما غرور که عصاره نیرومند نبوغ او بود، تنهایش نگذاشت تا امروز ما با آوای او با تنهایی مان سر کنیم.

آنسامبل« سل» در گرامیداشت دویست و پنجاهمین سال تولد موزار آلبوم «آسمانی» را به دوستداران موسیقی کلاسیک هدیه داد. بعد از مرور موسیقی دوره باروک با کورللی (در اولین اثر منتشر شده این گروه)، دوره رمانتیک با سن سان (پاییز)، دوره کلاسیک- باروک با هایدن و ویوالدی (زمستان)، دوره رمانتیک- کلاسیک با شوبرت و باخ (شادی و نیایش )، مکتب روس با العسکرف، امیرف و کورساکف (در آفرینش)، دوره امپرسیونیسم با راول (مینیاتور) و موسیقی فیلم (ستایش)، در این آلبوم با آثار برجسته یی از موزار به بررسی مکتبی می پردازد که پایه و اساس آن به تقلید و پیروی از روم و یونان باستان بر آداب و سنن متکی بود و همه چیز به طبقه اول جامعه برمی گشت. هنر، مخصوص اشراف بود و عشق جایگزین مضمون های حماسی و جنگی می شد. هر مکتب، زاده شرایط و اوضاع اجتماعی است و در مکتب کلاسیک هنرمند تنها باید به زیبایی می اندیشید. و موزار چنین کرد. او نه تنها با خلق نوایی سحرآمیز، آرامش را برای طبقه اشراف قرن هجدهم بلکه برای انسان امروز هم به ارمغان آورد.

● دوستدار خداوند

آنسامبل سل با چهار ویولن و یک گیتار، اجرای زنده بیست و چهار قطعه موسیقایی را در این آلبوم ارائه داده که در چهارده نمونه اول، گزیده یی از منوئت های موزار و در ده نمونه بعدی موسیقی سال های ۱۶۹۰-۱۶۷۰ انگلستان با آثاری از هانری پرسل در اختیار شنونده قرار می گیرد. او که شاگرد نوازنده چیره دست دربار انگلستان بود، قطعات زیادی در فرم های مختلف نوشت ولی موسیقی این کشور بعد از او در مقابل موسیقی پر رونق ایتالیا دوام نیاورد و تا ۲۰۰ سال پس از مرگ پرسل از هرگونه پدیده موسیقی تهی ماند.

آنسامبل سل با رویکردی آزادمنش به موسیقی کلاسیک، امروز بعد از گذشت بیش از بیست سال فعالیت، تربیت نوازندگانی که جمعی از آنها در مجامع بزرگ موسیقایی می نوازند، انتشار مقالات متعدد و نه آلبوم که در سطح بین المللی مورد نقد و بررسی قرار گرفته، این بار با یک انتخاب سخت به سراغ موزار رفت و با تمرکز بر موسیقی سال های ۱۷۹۱-۱۷۵۶ اروپا، گوشه های ظریفی از موسیقی تخصصی را به شنونده عرضه کرد.

تمرین های روزانه سل برای اجرای این قطعات شش ماه طول کشیده و تمامی جلسات تمرین در محل کلاس برگزار شده است. این آلبوم که نگاهی نو از یک آنسامبل شرقی به موسیقی موزار است در جشنواره بزرگداشت این موسیقیدان بزرگ در سال ۲۰۰۶ در وین و به دعوت بانیان این جشنواره اجرا شد. لازم به یادآوری است که این اجرا با تنظیم برای ویولن و گیتار در فضای ارکسترال بسیار مورد توجه قرار گرفته و از طرف صاحب نظر های حاضر در جشنواره از نظر تکنیک اجرا مورد بررسی قرار گرفت.

سل با این اعتقاد که شناخت درست موسیقی به معنای رشد جنبه های معنوی شخصیت انسان هاست، بلوغ موسیقی موزار را بار دیگر در آلبوم «آسمانی» به نمایش گذاشت.

موسس آنسامبل سل با تجربه یی چندین ساله به عنوان نوازنده ارکسترسمفونیک تهران، مدرس موسیقی، آهنگساز و سابقه اجرا در ارکسترهای پاریس، بارسلون و کلن به دنبال ارائه این آثار به ایجاد بستری مناسب برای رشد موسیقی آکادمیک در کشورمان می اندیشد.

بهمن مه آبادی سرپرست گروه در بیانیه سل که در گرامیداشت دویست و پنجاهمین سالگرد تولد موزار منتشر شده، می گوید؛ «موزار را دوست داریم چون درک او زحمت و ریاضت جست وجو را طلب می کند و با او به معراج می رویم که نغمه های جاودانش ناب ترین زمزمه های هستی است. زمانی که به طبیعت عشق می ورزد، آنگاه که از درد و رنج زمانه به ستوه می آید، به گاهی که از خداوند می سراید و زمانی که در کنسرتو ها، سمفونی ها و رکوئیم جاودانی در الهامات موزیکال چهره یی از صورت انسان های وارسته را نمود می بخشد، نمادی از عظمت انسان است. بشر بنا به ذات غریزی خود شیفته وارستگی و معناست. یک بار شنیدن موسیقی موزار برابر با کسب دوستی او برای همه عمر است. خنده شیرین کودکانه و قهرمانانه او به گوشمان می رسد و ما در حیرت که او فقر را این گونه شادمانه تحمل کرده است. و درست در چنین زمانی است که از خودمان در مقابل این پرومتئوس شرمگین می شویم و لاجرم از تسلیم شدن می پرهیزیم. به ایمان نیرومند، استوار و عاری از خرافات او رشک می بریم و متوجه می شویم که بزرگ ترین لذت زندگی او آفریدن است.» آنسامبل سل با شاگردان همین مکتب و در راستای آرمان های معنوی اش در رومانی، آلمان و بسیاری از محافل فرهنگی ایران به اجرای برنامه های مختلف پرداخته است.

مریم تاجیک