فصلی دیگر از فصل خون

▪ نقد و بررسی نمایشنامه فصل خون
▪ نویسنده و کارگردان: ایوب آقاخانی
▪ بازیگران:‌ ناهید مسلمی، فهیمه امن‌زاده، محمد صادق ملکی، علی میلانی، فرزین محدث
ایوب آقاخانی در فصل خون …

نقد و بررسی نمایشنامه فصل خون

نویسنده و کارگردان:

ایوب آقاخانی

بازیگران:

‌ ناهید مسلمی، فهیمه امن‌زاده، محمد صادق ملکی، علی میلانی، فرزین محدث

ایوب آقاخانی در فصل خون فصل دیگری را در قیاس با آثار قبلی‌اش می‌گشاید و جوهر قلم را با خون می‌آلاید و مکنونات درونی خویش را که در طی سالیان دراز همچون بغضی فرو خورده رنج‌اش می‌داد به یکباره واگویه می‌کند. شخصیت‌های خلق شده در نمایش فصل خون اگرچه ابعادی زمینی دارند و به لحاظ فیزیکی می‌توان آنها را در اطراف و اکناف ایران‌زمین یافت اما هرکدام از شخصیت‌ها از مادیت فاصله گرفته و به سمت و سوی معنویت پرواز می‌کنند. تک‌تک آدم‌های نمایش در عین حال که به روز مره‌گی دچارند و در مجاز غوطه‌ورند. گام‌های محکم و استواری در وادی حقیقت بر می‌دارند و هریک برای ارضای درون، از عالم خاکی دور شده و به کشف و شهودی جاودانه می‌اندیشند.

استاد علاءالدین که با جادوی قلمش دنیا را تکان داده و وجود مجازی خویش را در چهار دیواری تنگ و نیمه تاریک محبوس ساخته ناله‌های درونی‌اش را که حاصل مفارقت از عشقی مجازی است با ناله‌های درشت نی در آمیخته و دل سوخته‌اش را به عشقی حقیقی وصل کرده است.

نبات دخترک شیرین زبان آذری که در برابر استاد علاءالدین سیرت زیبای خویش را عیان می‌سازد و عشق حقیقی را در دل استاد تداعی می‌کند و سادگی و صداقت درون را بروز می‌دهد بیانگر فداکاری‌ها و ایثارها و از خود گذشتگی‌های تمام دختران آذری است که در طی تاریخ همواره ناکامی‌ها را به جان خریده‌اند و صبورانه و مصمم و استوار از اهداف حقیقی خویش دست برنداشته‌ و برای سربلندی و سرافرازی کشور از هیچ کوششی دریغ نورزید‌ه‌اند.

یکی از شخصیت‌هایی که می‌توانست پخته‌تر معرفی شود سیروان شاگرد استاد است اگرچه حضور او در این رویداد گاه، منطقی به نظر می‌رسد اما گاهی به نقاط ضعفی می‌ر‌سد که شاکله درام را از خط اصلی دور می‌سازد و اذهان دریافتگران را به بن‌بست سوق می‌دهد.

صادق ساچمه که در کلام استاد منفی معرفی می‌شود با حضورش تمام درگیری‌های ذهنی علاءالدین را به هم می‌ریزد و به شخصیتی متفاوت مبدل می‌شود و افکار سنت‌گرای دیروز را پوچ و بیهوده قلمداد می‌کند اگرچه انسان‌هایی همچون نبات در چنین برهه‌ای هنوز به افکار پیشین اعتقادی راسخ دارند و سرانجام درخشش توانمندانه‌ آسیه، با صلابت و استواری خط بطلان برهمه افکار بیهوده انسان‌های زمان خود می‌کشد و استاد را برای وصلی عاشقانه فرا می‌خواند،‌اما از آنجا که استاد علاءالدین به وصل زمینی نمی‌اندیشد و ناله‌های درون را که حالی از حکایت‌های غریب دل بی‌قرار است به سوی عشقی حقیقی سوق می‌دهد و ارزش و توانمندی‌های قلم را که با خون درآمیخته، برتر از سلاح‌ مادی، معرفی می‌کند و معرفت به عالم هستی و پیروزی بر عالم ماده را قلم می‌داند که از هر چیز مادی فراتر است.

ایوب آقاخانی در جایگاه کارگردان فصل خون، بازی‌های خوب و ارزشمندی را از بازیگران می‌گیرد که هیچ حرکات اضافی را نمی‌توان در بازی آنان مشاهده کرد. حضور هنرمندانه و استادانه محمد صادق ملکی در قالب نقش استاد علاءالدین در مطلع آ‌غازین کار آن چنان ماهرانه صورت می‌گیرد که در لحظاتی دریافتگران محو در بازی در سکوت او می‌شوند. فهیمه امن‌زاده ایفاگر نقش نبات نیز غرق در نقش است و هرگز نمی‌توان او را جدا از نقش حس کرد بویژه بیان شیرین آذری او لطافت و زیبایی و طنز ویژه‌ای را پدید می‌آورد که خوش آیند عام و خاص است.

فرزین محدث با چهره‌ای خاص تداعی‌گر واقعی شاگرد استاد است و با کلام‌هایی مقطع اما تاثیرگذار، بر عمق وجود دریافتگران فرو می‌رود. حضور ناهید مسلمی بازیگر پرتلاش و سختکوش همچون همیشه، قابل باور بوده و بدون هیچ اغراقی، می‌توان گفت آسیه در صحنه حضوری پر درخشش دارد.

اندام فیزیکی علی میلانی کاملا با نقش صادق ساچمه، تطابق داشته و بازی هوشمندانه او از ویژگی‌های مثبت نمایش فصل خون است.

لادن سید کنعانی با طراحی صحنه‌ و لباس، کاملا همسو با کار حرکت کرد و بر زیبایی و درخشندگی اجرا افزوده است.

در پایان باید از طراح پوستر و بروشور که قرابت ویژه‌ای با عمق اثر دارد، تقدیر و تشکر کرد که چنین هوشمندانه با افکار ایوب به همسویی و همدلی رسیده و برادری‌اش را به نحو اکمل به اثبات رسانده است.

کامل نوروزی