پیروزی در شكست

پاكستان این روزها نمادی از دو رویداد متفاوت اما هم ریشه است در یك سو درگیری خونبار میان نیروهای ارتش و افراطیون مذهبی همچنان ادامه داشته و سقوط پایگاه آنان در مسجد لعل لاله , نه تنها به پایان غائله آنها ختم نشده بلكه در عمل جبهه درگیری را گسترده تر كرده

پاكستان این روزها نمادی از دو رویداد متفاوت اما هم‌ریشه است. در یك سو درگیری خونبار میان نیروهای ارتش و افراطیون مذهبی همچنان ادامه داشته و سقوط پایگاه آنان در مسجد لعل(لاله)، نه‌تنها به پایان غائله آنها ختم نشده بلكه در عمل جبهه درگیری را گسترده‌تر كرده و باعث شده چند‌ده تن در بمب‌گذاری‌ها و حملا‌ت اخیر جان ببازند و در سوی دیگر بحران سیاسی بر سر بركناری رئیس سابق دیوان عالی، افتخار چودری، كه به باور بسیاری می‌توانست به تزلزل پایه‌های مشروعیت رژیم مشرف بینجامد، با حكم دیوان عالی پاكستان و تن‌دادن دولت به آن، به پایان رسیده است.

این دو رویداد همزمان با هم، هرچند در ظاهر متفاوت هستند اما گام‌هایی متوالی در پیمودن راه نه‌چندان ساده رسیدن به دموكراسی و بسط آن در درون كشور محسوب می‌شوند.

ساختار اجتماعی و سیاسی پاكستان و نقش طوایف و قبایل، باعث شده تا افراطیون فضای فراخی برای فعالیت داشته باشند.

پاكستان پس از مدت‌ها كه خود به باور برخی، منبع اصلی ظهور اندیشه مرتجع دیوبندی و طالبانی محسوب می‌شد، اكنون به مضرات این تفكر قرون وسطایی پی برده و سعی در مهار آن دارد. برخوردهای پیاپی دولت مشرف با افراطیون و عزم ارتش برای پایان دادن به غائله‌ای كه هر آن امكان گسترش و بحرانی شدن آن وجود داشت، با حذف خشونت و فرقه‌گرایی می‌تواند راه را برای استقرار تساهل و میانه‌روی اجتماعی و مذهبی و تحكیم و بسط اقتدار دولت متمركز (به‌عنوان پیش‌زمینه بسط و نهادینه شدن نقش قانون) فراهم كند.

رویداد دوم یا همان مساله قاضی چودری، روی دیگر سكه را نشان می‌دهد. مشرف اگر بر پایان اقدامات خشن، غیرقانونی یا فراقانونی تاكید كرده و افراطیونی را كه در لعل‌مسجد خود را عین قانون دانسته و بی‌نیاز از مجریان رسمی، به اجرای منویات خود اقدام می‌كردند، درهم كوبیده بود، با رای دیوان‌عالی پاكستان در رد بركناری قاضی چودری و الزام ابقای وی در سمت ریاست این دیوان در برابر آزمونی مهم قرار گرفت، آزمون پایبندی عملی به قانون!

رئیس‌جمهوری پاكستان در شرایطی كه كمتر كسی تصور می‌كرد حاضر به پذیرش این حكم باشد و برخی حتی احتمال برخورد و رودررویی را هم می‌دادند، اعلا‌م كرده است كه به رای صادره تن می‌دهد. مشرف با تاكید بر اینكه <زمان ادعای پیروزی یا شكست نیست>، برخلا‌ف تصور همگان كه تن‌دادن به این رای را شكست وی در قبال مخالفانش -كه مدت‌های مدید است به خیابان‌ها ریخته و تصمیم وی را به چالش كشیده‌اند- می‌دانند بر نقش قانون و لزوم پایبندی به آن تاكید می‌كند. مشرف در این بستر حتی اگر در ظاهر شكست‌خورده باشد، پیروز واقعی نبردی است كه در پس آن ملت پاكستان می‌توانند تحقق دموكراسی یا حداقل هموار شدن راه تحقق آن را جشن بگیرند.