تأثیر اختلال کبد بر پوست

از لنتیگو یا لک کبدی چه می دانید

شاید شما هم لک‌های قهوه‌ای روشن یا تیره‌ای را روی صورت یا پشت دست‌های افراد مسن و میانسال و افرادی که بیشتر در معرض آفتاب هستند، دیده باشید. از نظر پزشکی، این لک‌ها به لنتیگو یا لک پیری معروفند...

به آنها لک آفتابی یا کبدی هم می‌گویند. ولی در حقیقت تظاهر هیچ بیماری داخلی‌ای نیستند، هرچند به دلیل کار کردن بد کبد این لک‌ها می‌توانند پررنگ‌تر شوند اما بروز این لک‌ها اغلب ارثی است یعنی اگر والدین، پدربزرگ یا مادربزرگ کسی دچار لک‌های قهوه‌ای روی دست و صورتش باشد، او هم در معرض ابتلاست و باید مراقب باشد اما چگونه؟ در این مورد بیشتر توضیح خواهیم داد.

این لک‌ها که شبیه کک و مک‌های بزرگ هستند و اندازه آنها حتی به ۵/۲ سانتی‌متر هم می‌رسد، در اثر تماس نور خورشید با پوست و تغییر رنگ سلول‌های اپیدرم به‌وجود‌می‌آیند. وجود رادیکال‌های آزاد می‌تواند باعث تخریب سلول اولیه اپیدرم شود و این تخریب سلول‌های اپیدرم پشت سرهم ادامه می‌یابد و لک ایجاد می‌شود. این لک‌های خوش‌خیم و غیرسرطانی، معمولا بی‌ضرر و بدون درد هستند و فقط از نظر زیبایی برای فرد مشکل‌ساز می‌شوند.

● پیشگیری از ایجاد لک‌های کبدی

با ۲ اقدام ساده اما مهم می‌توانید از بروز این لک‌ها پیشگیری کنید:

۱.حفاظت از پوست در برخورد اشعه خورشید، ساده‌ترین راه جلوگیری از بروز لنتیگو است زیرا عامل اصلی بروز این لک‌ها نور خورشید است و پوشاندن پوست با حفاظ فیزیکی مثل کلاه و دستکش یا زدن کرم ضدآفتاب کمک‌کننده است. برای جلوگیری از پیدایش بیشتر لک‌ها هر وقت بیرون از خانه یا جلوی آفتاب می‌روید، پوستتان را با ضدآفتاب با ۱۵SPF یا بیشتر حفاظت کنید.

۲. رژیم غذایی صحیح، راه‌حل پیشگیرانه بعدی است. یکی از راه‌های کاهش رادیکال‌های آزاد در بدن، مصرف موادغذایی غنی از آنتی‌اکسیدان است که با مصرف روزانه ۵ واحد میوه یا سبزی این نیاز تامین می‌شود.

● درمان غذایی لک‌های کبدی

هرچند گفتیم این لکه‌ها تنها نام لکه کبدی دارند و ربطی به کبد ندارند اما لازم است با غذاهایی که به سلامت کبد کمک می‌کند آشنا شوید:

سلنیوم یک ماده معدنی آنتی‌اکسیدان است که از تخریب کبد جلوگیری می‌کند و یکی از بهترین منابع سلنیوم، ماء‌الشعیر است.

عنصر گوگرد هم برای تولید آنتی‌اکسیدان‌های قوی در بدن لازم است. مکمل‌های حاوی شکل طبیعی گوگرد به تولید صفرا و حذف مواد سمی‌ از کبد و تصفیه‌خون کمک می‌کند اما در ایران اغلب آنها موجود نیست پس مصرف کلم که جزو سبزی‌هایی است که هم گوگرد دارد و هم ویتامین C توصیه می‌شود.

با مصرف مواد غذایی سالم حاوی ویتامین، حتی می‌توان جلوی تخریب دیواره سلول‌های کبدی به وسیله رادیکال‌های آزاد را گرفت. یکی از این ویتامین‌ها، ویتامین E است.

حذف برخی غذاها هم واقعا ضروری است. مثلا از مصرف روغن‌های جامد و مارگارین و غذاهایی که خیلی سرخ شده‌اند، باید بپرهیزید.

محصولات غذایی حاوی شیرین‌کننده مصنوعی نخورید.

تا می‌توانید (هر روز ۲ لیتر) آب و مایعات بنوشید. یکی از نوشیدنی‌های مفید برای کبد، آب هویج است که منبع خوب بتاکاروتن محسوب می‌شود.

با مصرف غذاهای غیرآماده و سالم به کارکرد بهتر کبد کمک کنید چون این عضو فیلتر بدن است و با عبور خون از آن مواد زائد و سمی‌اش تصفیه می‌شود. اگر کبد رادیکال‌های آزاد را از خون بردارد، احتمال تولید این لک‌ها هم خیلی کم می‌شود.

برای بهبود عملکرد کبد، باید از مصرف بیش از حد مواد لبنی صنعتی که حاوی میزان بالایی آنتی‌بیوتیک، استرویید و هورمون‌های رشد مصنوعی‌اند و گاوداران برای جلوگیری از بیماری دام و بیشتر شدن شیر، به دام‌ها می‌دهند، بپرهیزید.

دکتر محمدعلی‌نیلفروش‌زاده

متخصص پوست و رییس مرکز پوست و سلول‌های بنیادی