امتحانات حوزه یا انتخابات, کدام یک

نهاد روحانیت در طول تاریخ همواره به عنوان یکی از تاثیرگذارترین اقشار در تحولات سیاسی اجتماعی و فرهنگی نقش ایفا کرده است

نهاد روحانیت در طول تاریخ همواره به عنوان یکی از تاثیرگذارترین اقشار در تحولات سیاسی - اجتماعی و فرهنگی نقش ایفا کرده است. تا جایی که تاریخ اسلام بویژه در دوره غیبت امام معصوم که فلسفه وجودی نهاد روحانیت در آن دوره برجسته می شود، ضربات و لطمات سنگینی از بی تفاوتی و یا عدم حضور آنان را در سینه خود به امانت سپرده است. بر همین اساس حضرت امام (ره) در مقاطع مختلف ، بر حضور آگاهانه علما و روحانیون تاکید کرده اند تا جایی که در وصیت نامه سیاسی – عبادی خود، در مقاطعی عدم مشارکت و دخالت در انتخابات را در راس گناهان کبیره دانسته اند: «همه در پیشگاه خداوند متعال مسئولند. ازاین قرار عدم دخالت ملت از مراجع و علمای بزرگ تا طبقه بازاری و کشاورز و کارگر و کارمند ، همه و همه مسئول سرنوشت کشور و اسلام می باشند ، چه در نسل حاضر و چه در نسل های آتیه و چه بسا در مقاطعی عدم حضور و مسامحه ، گناهی باشد که در راس گناهان کبیره است.»

باید دانست که وجوب حضور روحانیت در انتخابات ، از باب امر به معروف و نهی از منکر نیست تا احراز تاثیر آن لازم باشد و اگر تاثیری نداشت ، وجوبی نداشته باشد! براساس اندیشه سیاسی امام (ره) «چون مساله اسلام و حکومت الهی در کار است ، مسامحه در این امور ، چه بسا خللی وارد آورد که جبران آن مشکل یا غیر ممکن شود و مسئولیت آن در پیشگاه خداوند بزرگ ، عظیم باشد. مساله حفظ نظام جمهوری اسلامی در این عصر ... از اهم واجبات عقلی و شرعی است که هیچ چیز با آن مزاحمت نمی کند و از اموری است که احتمال خلل در آن عقلا منجز نیست.» (ج ۱۹ ص ۱۰۵) بنابراین باید از تمام ظرفیت ها بویژه ظرفیت روحانیت که از سلامت و اخلاص بیشتری برخوردار است ، برای تحکیم آن استفاده کرد.

بی شک طلاب و روحانیون با توجه به روحیه دین مدارانه و حق جویانه ای که در نزد مردم دارند ، از جمله تاثیرگذارترین دسته خواص جامعه به حساب می آیند و به عنوان بازوان قوی ارتباطی بین ولایت فقیه و مردم نقش ایفا خواهند کرد. آنچه از بیانات حضرت امام (ره) در خصوص وظایف روحانیت در موضوعاتی چون انتخابات به دست می آید ، عبارتند از :

الف) تحقیق و بررسی ویژگی و سوابق کاندیداها

ب) حضور در حوزه انتخابیه و تشویق مردم به مشارکت در انتخابات

ج) معرفی فرد اصلح به مردم

بنابر این فراهم بودن امکان حضور روحانیون در صحنه های سیاسی و نقش آفرینی بر اساس مدل طراحی شده امام (ره) مساله ای است که متولیان و مدیریت محترم حوزه علمیه باید به آن توجه داشته باشند و در صورت وجود موانعی، باید برای آن چاره اندیشی کنند.

از جمله امور مهمی که در این ایام می تواند بر حضور پررنگ روحانیون و طلاب – بویژه طلابی که دوره مقدمات دروس حوزه خود را به اتمام رسانده اند – تاثیرگذار باشد، همزمانی امتحانات حوزه علمیه قم با انتخابات دهم ریاست جمهوری در ۲۲ خرداد ماه امسال است ، چرا که بسیاری از طلاب باید از چند هفته قبل از انتخابات به آمادگی درسی خود بپردازند و طبعا نمی توانند حضوری فعال و پرشور در آگاه سازی انتخابات داشته باشند.

شاید عنوان شود که اهمیت برقراری دروس حوزه علمیه تا آنجا بوده که بسیاری از علما و مراجع عظام بویژه حضرت امام (ره) در طول حیات علمی شان حاضر نشدند درس حوزه را تعطیل کنند. حتی شخصیتی مانند امام (ره) برای شهادت فرزندشان دروس خود را تعطیل نکردند، حال این چه انتظاری است که برای گرمی بخشیدن به انتخابات ، امتحانات حوزه تعطیل شود!؟

البته این دغدغه نسبت به بسیاری امور درست و صادق است. اما نظر امام (ره) در باره موضوع انتخابات متفاوت از امور است : « ما مکلفیم در امور سیاسی دخالت کنیم ، مکلفیم شرعا همانطور که پیامبر می کرد ، همانطورکه حضرت امیر می کرد. در این ایام که اعلان می کنند مساله انتخابات ریاست جمهوری است ، آن اشخاص که در حوزه ها هستند، باید دست از کارها بردارند و راه بیفتند توی شهرها و دهات و روستاها و آن جاهای دور افتاده و کمک کنند و اگر نکنند، فردا مسئولند پیش خدا . مردم را دعوت کنند به دخالت در امور ، به انتخاب یک رییس جمهور صحیح .» (صحیفه نور : ج۱۵ ص ۵۹)

با این حساب ، هر چند مدیریت محترم حوزه نسبت به جابجایی امتحان روز جمعه (۲۲ خرداد) اقدام نموده ، اما با توجه به لزوم حضور طلاب و روحانیون در نقاط مختلف کشور و تلاش برای مشارکت گسترده مردم و معرفی کاندیدای اصلح و ترویج گفتمان امام و رهبری در انتخاب مردم ، پسندیده است مدیریت حوزه علمیه – آیت الله مقتدایی - که خود از شخصیت های سیاسی و دینی کشور است ، ضمن بازنگری در تاریخ آغاز امتحانات حوزوی امسال و تاخیر آن تا پس از انتخابات، مقدمه مشارکت بسیار بالای روحانیون و طلاب را در انتخابات فراهم کنند. ان شاءالله

حجت الاسلام حمید رسایی، نماینده مجلس شورای اسلامی