تقابل سیاه و سفید در فضای مجازی

گزارش تولید مجموعه تلویزیونی «هوش سیاه۲»

«هوش سیاه» عنوان مجموعه‌ای پلیسی بود که فعالیت‌های پلیس جرایم رایانه‌ای را نشان می‌داد. این مجموعه که سری اول آن حدود سه سال پیش و در ۱۵ قسمت از شبکه سه سیما پخش شد، به دلیل سوژه جدیدی که داشت با اقبال بسیاری مواجه شد. در ادامه این اقبال، سازندگان این اثر بر آن شدند تا سری دوم این مجموعه را بسازند. «هوش سیاه۲» از امشب هر شب غیر از پنجشنبه و جمعه‌ها پخش می‌شود.

با پخش سری نخست مجموعه هوش سیاه، بسیاری از مردم با فعالیت‌های پلیس اینترنتی آشنا شدند.

آب‌پرور درباره دلایل تولید سری جدید این مجموعه می‌گوید: ما از میانه ساخت سری اول هوش سیاه به ادامه‌دار شدن این مجموعه فکر می‌کردیم و یکی از دلایلش هم داشتن پتانسیل لازم در بدنه درام، جذابیت‌های ظاهری، روایتی از فناوری روز و بسترهای مناسب کامپیوتر مثل اینترنت و... در قصه بود و این‌که تا به حال هیچ‌کس در ایران چنین قصه‌ای را به تصویر نکشیده بود. این شاخصه‌‌ها باعث شد تصمیم بگیریم آن را ادامه دهیم. به عقیده من هوش سیاه، قابلیت تداوم تا حتی صد اپیزود را دارد و از همین الان برای قسمت‌ها و فصل‌های بعدی‌اش طرح‌هایی دارم. فقط باید دید زمینه‌های ساخت آن فراهم می‌شود یا نه.

اولین فیلم بلند سینمایی که ساختم «قتل آنلاین» نام داشت که درباره اینترنت و همین فضاها بود و این موضوع باعث شد به فکر بیفتم تا جرائم اینترنتی و جامعه مجازی را در تلویزیون و برای تعداد زیادی از مخاطبان برای ساخت مجموعه محور قرار دهم. نبودن این کارها در قاب تلویزیون نیز باعث جذب مخاطب خواهد شد. البته شاید گفته شود توقعی که سری اول این مجموعه برای مردم ایجاد کرد، کمی کار ما را مشکل می‌کند، اما به شما قول می‌دهم سری دوم، جذاب‌تر از سری اول خواهد بود. هوش سیاه پتانسیل لازم را دارد که جای خود را در هر شرایطی باز کند.

وی درباره پایان سری دوم این مجموعه می‌گوید: پایان کار به گونه‌ای است که هم می‌تواند بسته‌ باشد و هم باز. از همین جا می‌خواهم مردم کار ما را ببینند و به نقد بکشانند.

● پروسه سنگین تولید

سیدمرتضی فاطمی ، تهیه‌کننده هوش سیاه۲، درباره شرایط تولید این سریال و مشارکت نیروهای انتظامی می‌گوید: پلیس در این مجموعه هم مشارکتی معمول داشت. این یک پروژه فوق‌العاده سنگین بود و برایمان بیش از برآوردی که کردیم هزینه داشت. سعی کردیم با صرفه‌جویی کار را به نتیجه برسانیم، چراکه بخشی از قصه به خارج از کشور کشیده می‌شد و قصه ایجاب می‌کرد این سفر حتما صورت گیرد.

او درباره جذب مخاطب در سری جدید هوش سیاه می‌گوید: این سری جذاب‌تر خواهد بود، آن هم به دو دلیل. یکی از لحاظ محتوای کار و این‌که به نسبت سری قبل که اپیزودیک بود در سری دوم یک نخ تسبیح داریم که از قسمت اول تا سی‌ام ادامه دارد و همین باعث جذابیت و پیگیر شدن مخاطب می‌شود. داستان‌هایی که به فرار از زندان مربوط است در ذات خودش جذابیته‌ایی دارد. در عین حال پلیس و مجرم هر دو قدرتمندتر شده‌اند و مجرم با خارج از کشور در ارتباط است و حتما کاری با جذابیت بالا را برای مخاطبان در نظر گرفته‌ایم. در ضمن از لحاظ تهیه و تولید به نسبت سری نخست هوش سیاه، قوی‌تر عمل کرده‌ایم. برای این مجموعه بزرگ‌ترین زندان کشور را ساختیم که چیزی حدود ۵ هزار مترمربع مساحتش بود.

او در پایان ادامه می‌دهد: دوست داریم توقع مخاطب از سریال بالا نرود و خود مخاطب بعد از پخش به این نتیجه برسد. تمرکز این کار بیش از محتوا، روی تولید بوده و همان‌طور که گفتم تهیه و تولید این کار بسیار پیچیده بوده است، آن هم به این علت که در سال سختی به لحاظ تولیدی بودیم و هم این‌که تعدد لوکیشن‌ها آنقدر زیاد بود که روند تولید را برایمان دشوار کرده بود. امیدوارم مخاطبان از سری دوم این مجموعه نیز استقبال کنند و علاوه بر آن پیام نیز داشته باشد. مجرمان بسیار باهوش هستند، اما پلیس‌های ما باهوش‌ترند و امنیت و آرامش را برای مردم کشور رقم می‌زنند.

● یک سر و گردن بالاتر از سری اول

آرش قادری، نویسنده هوش سیاه ۲ نیز می‌گوید: در مرحله پیش تولید سری اول مجموعه، متاسفانه حضور نداشتم و مسعود آب‌پرور یکسری از پرونده‌هایی که به جرایم رایانه‌ای مربوط می‌شد، جمع‌آوری کرده بود، اما این پرونده‌ها نظرش را جلب نکرده بود. به همین علت من پرونده‌ها را گرفتم و پس از مطالعه به این نتیجه رسیدم که جای خالی یک آدم که بتواند به اصطلاح موتور قصه را راه بیندازد، کم است و هوش سیاه خلق شد.

وی ادامه می‌دهد: معمولا درام بر اساس نیازهایش آدم‌ها را تعریف و به قصه اضافه می‌کند و هوش سیاه هم طی همین تعریف خلق شد. ابتدا آدمی را می‌خواستیم که به گونه‌ای نابغه فنون سایبر، اینترنت و فضای مجازی باشد و در ادامه و هر چه جلوتر ‌رفتیم فعالیت‌هایش بیشتر ‌شد. خود من هم به دلیل علاقه شخصی، در این زمینه تحقیقات زیادی داشتم و همین باعث شد هر لحظه‌ این فرد را بیشتر بشناسم و سعی کردم دنبالش کنم. در ضمن باید بگویم برای این مجموعه هیچ سیناپسی ننوشتم و معتقدم دلیل موفقیت سریال هم همین بود. وی می‌گوید: در هوش سیاه همه عناصر بر مبنای پایان فصل اول شکل می‌گیرد. همین جا می‌گویم که هوش سیاه۲ چه در ساخت و چه در نگارش، یک سر و گردن بالاتر است. تصمیم داریم سریال باز هم ادامه‌دار شود.

● ثابت‌ترین لوکیشن‌ها

خسرو نصیری‌خواه، دستیار کارگردان و برنامه‌ریز هوش سیاه۲ در مورد روند شکل‌گیری و تولید این مجموعه می‌گوید: پیش تولید مجموعه را از فروردین ۹۱ شروع کردیم و اول خرداد ماه هم مجموعه را کلید زدیم. یکی از لوکیشن‌های اصلی کارمان که زندان بود، فضاهایی چون سلول‌ها، راهروها، بازداشتگاه، محوطه، سالن غذاخوری، اتاق رئیس، مونیتورینگ، بخش‌های اداری و... را شامل می‌شد. ساختمان زندان در شرقی‌ترین نقطه تهران قرار داشت و گروه دکور از اردیبهشت سال ۹۱ مشغول طراحی و اجرای دکورها بودند و برخی دکورها هم در طول پروژه ساخته می‌شد.

نصیری‌خواه ادامه می‌دهد: فیلمبرداری داخل زندان حدود دو ماه طول کشید و قسمت اعظم کار در لوکیشن زندان ضبط شده است.

پس از زندان به لوکیشن سایت پلیس رفتیم و این دو مکان، ثابت‌ترین لوکیشن‌های هوش سیاه۲ بود.

دستیار کارگردان این مجموعه در مورد لوکیشن‌های مختلف مجموعه چنین توضیح می‌دهد: گروه، دکور لوکیشن سایت را هم در ساختمانی واقع در پژوهشکده شرکت نفت ساختند و تفاوت این دکور با دکور زندان این بود که در سایت، همه عناصر باید به شکل دیجیتال مجهز می‌شد.

طبق گفته نصیری‌خواه از اول خرداد که تصویربرداری شروع شد تا اول اسفند، تصویربرداری بخش های مربوط به ایران تمام و گروه عازم ترکیه شد، البته در این میان ۱۵ روز تعطیلات تابستان گروه بود و بازنویسی فینال داستان هم در آن مدت انجام شد و تا دوم فروردین ۹۲ بخش‌های ترکیه را ضبط می‌کردند.

مدیر برنامه‌ریزی مجموعه در مورد تدوین این کار می‌گوید: تدوین همزمان با تولید شروع شد و در هفته‌های اخیر جز روتوش نهایی، آهنگسازی و صداگذاری پروژه هم در حال انجام است.

ساخت موسیقی کار به عهده آرمان موسی‌پور است که در سری اول این مجموعه هم حضور داشت. نصیری‌خواه در این زمینه که موسیقی جدیدی برای سری دوم مجموعه ساخته‌شده، می‌گوید: چون سری جدید ادامه همان فصل قبلی است، بخشی از موسیقی از سری اول کار شده و بخش‌های جدیدی از آن هم در حال ساخته شدن است، اما تم اصلی موسیقی بهره گرفته از سری نخست هوش سیاه است.

کیکاووس یاکیده، حسین یاری، سودابه بیضایی از بازیگران اصلی و امیررضا دلاوری، امین مومنی‌پور، مهدی تقی‌نیا، علیرضا عبادت‌طلب، میثاق جمشیدی، کیهان ملکی، امیر سیرفی، سعید دولتی، سپهر گودرزی، زهرا سعیدی، مجید واشقانی، کاوه مهدوی، حمید ابراهیمی، پرویز سیرتی، حسین سحرخیز، حسن خوانساری، کاظم هژیرآزاد، اتابک نادری، ماه‌چهره خلیلی و ... از بازیگرانی هستند که به سری دوم این مجموعه اضافه شدند.

سایر عوامل اصلی مجموعه نیز عبارتند از: دستیار کارگردان: خسرو نصیری‌خواه، مدیر تصویربرداری: حسن کریمی، صدابردار: اصغر آبگون، صدابردار: مرتضی مظفری، طراح صحنه و لباس: حسین مجد، دستیار صحنه: علی اسماعیلی، طراح گریم: نوید فرح مرزی، منشی صحنه: شیدا باسمه‌چی، مدیر تدارکات: علی رضایی، مدیر تولید: عبدالله شهباززاده.

مائده میری