پیرمردها در اسکار شگفتی آفریدند

هشتادمین دوره مراسم اسکار

برادران کوئن سفر خود به عمق جریان غالب سینمای هالیوود را یکشنبه شب با دریافت چهار جایزه اسکار به پایان رساندند. چهار جایزه اسکار پر اهمیت از جمله جایزه بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بازیگر نقش مکمل مرد و بهترین فیلمنامه اقتباسی، نصیب «پیرمردها کشور ندارند» شد، تاجوئل و ایتن کوئن شبی فراموش نشدنی را در لس‌آنجلس بگذرانند.

جوئل کوئن هنگام دریافت جایزه بهترین کارگردانی همراه با برادرش ایتن، خاطرات دوران کودکی را به یاد آورد؛ زمانی که این دو برادر فیلم‌هایی جمع و جور و شخصی می‌ساختند، از جمله مستند کوتاهی به نام «هنری کیسینجر: مردی که پیش می‌رود» «کاری که امروز انجام می‌دهیم، تفاوت چندانی با آن روزها ندارد. از شما متشکریم که به من و برادرم اجازه می‌دهید در یک گوشه‌ای از صنعت سینما، به بازی کودکانه خود مشغول شویم».

در حالی که دنیل دی لوئیس در چهارمین نوبت نامزدی جایزه اسکار، دومین اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد کارنامه حرفه‌ای‌اش را برای درام نفتی «خون به پا می‌شود» به دست آورد. ماریون کوتیار، بازیگر گمنام فرانسوی برای ایفای نقش ادیت پیاف، خواننده اسطوره‌ای فرانسه در فیلم «زندگی به رنگ صورتی» جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن را به خود اختصاص داد. اصلی‌ترین رقیب کوتیار، جولی کریستی سالخورده بود که این بار برای فیلم «دور از او» انتظار بیشتری از اعضای آکادمی داشت. هر چهار جایزه بازیگری امسال به بازیگران اروپایی رسید. کوتیار فرانسوی، خاویر باردم اسپانیایی و دی لوئیس و تیلدا سوئینتون (برنده اسکار بازیگر مکمل زن برای مایکل کلایتون) انگلیسی هستند. دی لوئیس در حاشیه مراسم یکشنبه شب گفت: «از آکادمی اسکار متشکرم که متوجه تفاوت‌های بنیادین نقش من در «خون به پا می‌شود» با دیگر نقش‌های کارنامه بازیگری‌ام شد».

برادران کوئن در این شب فراموش نشدنی تنها یک جایزه، اسکار بهترین تدوین را از دست دادند. جایی که دو برادر با نام مستعار رادریک جینز در فهرست نامزدها قرار داشتند. شگفتی واقعی این شب را «اولتیماتوم بورن» رقم زد. فیلمی که در گمانه زنی‌های اولیه بخت چندانی نداشت اما سه جایزه اسکار تدوین، تدوین صدا و میکس صدا را به خود اختصاص داد.

هر چند جوایز یاد شده از اهمیت خبری برخوردار نیستند، اما «اولتیماتوم بورن» تنها فیلمی بود که در همه رشته‌هایی که نامزد شده بود به اسکار دست یافت. برادران کوئن که یک بار در سال ۱۹۹۶ برای فیلم «فارگو» اسکار بهترین فیلمنامه را ربوده بودند در فهرست محدود فیلمسازانی که در یک شب سه جایزه اسکار را به خانه بردند، قرار گرفتند. دیگر افراد این فهرست فرانسیس فورد کاپولا «پدر خوانده۲» ، جیمز کامرون «تایتانیک» و بیلی وایلدر «آپارتمان» هستند.

کوتیار نخستین زن بازیگری است که برای ایفای نقش در فیلمی فرانسوی زبان به جایزه اسکار دست می‌یابد. او با چشمانی اشک آلود از کارگردان فیلم «زندگی به رنگ صورتی» اولیویه داهان تشکر کرد: «استاد اولیویه، تو زندگی من را متحول کردی.

بازی در این فیلم نقطه عطف زندگی من است». خاویر باردم بازیگر اسپانیایی تبار «پیرمردها کشور ندارند» نیز پس از دریافت جایزه اسکار گفت: «از برادران کوئن تشکر می‌کنم که آنقدر دیوانه بودند تا من را برای نقشی چنین نامتعارف، با زشت‌ترین مدل موی یک مرد در تاریخ بشریت برگزیدند». انیمیشن جذاب «راتاتوی» نیز همانگونه که پیش‌بینی می‌شد، جایزه اسکار این بخش را نصیب کارگردان خود براد برد کرد. برد هم از مشاوران تحصیلی‌اش تشکر کرد که با خوش‌بینی محض به او توصیه کردند، به دنبال کسب و کار سینما برود.

برد در سال ۲۰۰۴ نیز جایزه اسکار بهترین انیمیشن سال را برای «شگفت‌انگیزها» ربوده بود. در مراسم امسال همچنین یاد و خاطره هیث لجر، بازیگر جوان و تازه درگذشته هالیوود گرامی داشته شد. لجر برای بازی در فیلم «کوهستان بروک بک» در سال ۲۰۰۵ نامزد جایزه اسکار شده بود. گلن هنزارد و مارکتا ایرگلووا نیز با ترانه «به آرامی سقوط می‌کنیم» برای فیلم «یک بار» اسکار بهترین ترانه را از آن خود کردند. جایزه تدوین صدا که برای فیلم «اولتیماتوم بورن» به کوین اوکانل اهدا شد، به سال‌ها ناکامی او در جوایز آکادمی پایان داد. اوکانل پیش از این بیست‌بار نامزد جایزه اسکار شده و هرگز به مجسمه طلایی دست نیافته بود.

مایکل مور که ۵ سال پیش هنگام دریافت اسکار بهترین مستند برای فلم «بولینگ برای کلمباین» هرچه از دهانش درمی‌آمد نثار جورج بوش کرد، امسال با مستند پژوهشی‌اش پیرامون اوضاع بهداشت عمومی آمریکا «سیکو» رقابت را به دیگر مستند ضدجنگ یعنی «تاکسی به سوی تاریکی» که به اوضاع اشغال افغانستان می‌پردازد، واگذار کرد. الکس گیبنی، کارگردان این مستند به نقش نظامیان آمریکایی در قتل‌های بی‌هدف مردم عادی افغانستان پرداخته است.

«قطب‌نمای طلایی» فیلم پرسر و صدای امسال بود که تنها یک جایزه برای جلوه‌های ویژه تصویری را به دست آورد. «الیزابت: عصر طلایی» که امید بسیاری به کیت بلانشت، بازیگر اصلی خود برای دریافت جایزه بازیگر نقش اول زن داشت، تنها به جایزه بهترین طراحی لباس قناعت کرد. «سوئینی تاد» موزیکال عجیب و غریب تیم برتون با حضور جانی دپ هم تنها به جایزه طراحی صحنه دست یافت. «زندگی به رنگ صورتی» هم علاوه بر جایزه بازیگر نفش اول زن، جایزه تدوین را نیز به خود اختصاص داد.

جان استیوارت، مجری مراسم امسال هم در سخنرانی آغازین خود به اعتصاب صد روزه فیلمنامه‌نویسان و پایان به موقع این اعتصاب که باعث شد مراسم اسکار روال همیشگی خود را طی کند، اشاره کرد. درام تاریخی «تاوان» از ناکامان اصلی اسکار هشتادم بود. این فیلم تنها به یک جایزه (موسیقی متن) ساخته داریو ماریالنی دست یافت.

کمدی پرفروش و نوجوانانه «جونو» هم به اسکار فیلمنامه غیراقتباسی اکتفا کرد. «موتزارت جیب‌برها» بهترین فیلم کوتاه داستانی شد. جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی زبان هم برخلاف تمام پیش‌بینی‌ها به فیلم اتریشی «جاعل‌ها» ساخته اشتفان روزویتسکی تعلق گرفت.