آزمون آمادگی یو یو و کاربرد آن در فوتبال

آزمون yoyo یک نوع تست آمادگی تناوبی و تداومی است که با توجه به الگوهای ماهیت فوتبال حدود ۲۰ سال پیش طراحی گردید و مدت ۱۸ سال است که در برخی باشگاه های فوتبال اروپایی مدتی رایج شد و به عنوان تعیین سطح و شاخص آمادگی جسمانی بازیکنان فوتبال برای ۹۰ دقیقه بازی در نظر گرفته شد
اکنون

آزمون yoyo یک نوع تست آمادگی تناوبی و تداومی است که با توجه به الگوهای ماهیت فوتبال حدود ۲۰ سال پیش طراحی گردید و مدت ۱۸ سال است که در برخی باشگاه‌های فوتبال اروپایی مدتی رایج شد و به عنوان تعیین سطح و شاخص آمادگی جسمانی بازیکنان فوتبال برای ۹۰ دقیقه بازی در نظر گرفته شد.

اکنون چند سالی است پس از سال‌ها تاخیر این آزمون نزد مربیان ایرانی به عنوان یک تست معتبر و تعیین کننده برای شرایط آمادگی فیزیکی بازیکنان مطرح شده است.

اخیراً این آزمون در بررسی‌های علم تمرین و فیزیولوژیکی به عنوان یک تست آزمایشگاهی در شرایط کنترلی مورد بررسی قرار گرفته تا یک تست واقعی عملی ، کاربردی و میدانی برای فوتبال.

از آنجا که مربیان فوتبال نیاز دارند بازیکنان خود را به صورت همه جانبه و در شرایط کل زمین در ۹۰ دقیقه خریان بازی ارزیابی نمایند.

کارآمدی این تست به عنوان یک شاخص تعیین کننده زیر سوال رفته ولی به نظر می‌رسد به عنوان یک نوع تمرین پُر فشار مناسب در برخی مواقع که توضیح داده خواهد شد مورد استفاده قرار گیرد.

● آزمون yoyo در فوتبال چیست ؟

آزمون yoyo در فوتبال یکی از رایج‌ترین تست‌های موجود جهت ارزیابی سطح آمادگی جسمانی بازیکنان فوتبال، مطرح می‌باشد.

هدف از اجرای این تست دویدن یک مسافت معین به صورت رفت و برگشت توسط بازیکنان به ظور کامل و تا سر حد توانایی و واماندگی و خستگی با آهنگی است که از طریق سیگنال‌ها و علائم صوتی ارسال می‌شود و تا جایی ادامه می‌یابد که فوتبالیست در گام آخر توانایی اجرای فعالیت را ندارد.

نحوه آزمون

دو مخروط به فاصله ۲۰ متر ار یکدیگر بر روی زمین قرار داده می‌شود مخروط سوم از خط شروع آزمون به فاصله ۵/۲ متر به آن اضافه می‌شود.

*---------------------------------------* .................................*

۲۰ متر دویدن ۵/۲ متر راه رفتن

در این تست پس از طی دو مسیر رفت و برگشت ۲۰متری ( جمعاً ۴۰ متر ) توسط بازیکنان به حالت دویدن ۵ ثانیه استراحت گنجانده شده است که در این زمان بازیکن باید به صرف مخروط سوم ( ۵ متر رفت و برگشت ) به آهستگی راه رفته و برگردد و بلافاصله به سوی خط شروع رفته و دویدن دور بعد را انجام دهد.

این روند چرخشی ادامه دارد تا فوتبالیست با تغییر تند‌تر آهنگ و علائم صوتی از طریق کاست خسته شده و توانایی اجرای تمرین و آزمون را نداشته باشد و پس از آن بر چسب تعداد تکرارهای رفت و برگشت میزان آمادگی بازیکنان سنجیده می‌شود.

توجیه آماری در ۹۰ دقیقه بازی برای آزمون‌های واقعی در فوتبال

- یک فوتبالیست حرفه‌ای باید توانایی دویدن استاندارد ۱۰ کیلومتر در جریان بازی را داشته باشد که شامل راه رفتن (۲۰ درصد )، نرم دویدن ( ۴۰ درصد )، به سرعت دویدن ( ۱۳درصد ) ، به عقب دویدن ( ۷ درصد )، دویدن با چرخش و حرکت متنوع کوتاه و بلند ( ۲۰ درصد ) که بازیکن باید این تناسب را در دو نیمه حفظ نماید والا دچار افت ۱۰ درصدی در ۲۵ دقیقه آخر بازی می‌شود. ( البته میزان دویدن در پستهای مختلف تفاوت دارد یعنی هافبک‌ها لازم است توانایی دویدن بیش از ۱۱ کیلومتر را در جریان بازی داشته باشد ).

- سرعت دویدن در جریان بازی نیز طبقه‌بندی و آنالیز شده است. یعنی راه رفتن ( با سرعت ۴ کیلومتر در ساعت ) ، نرم دویدن ( با سرعت ۸ کیلومتر در ساعت ) ، دویدن با سرعت آرام ( ۱۲ کیلومتر در ساعت ) ، دویدن متوسط ( با شدت ۱۶ کیلومتر در ساعت ). دویدن با سرعت بالا ( ۲۰ کیلومتر در ساعت ) ، دویدن با سرعت ۱۰۰ درصد ( با شدت ۳۰ کیلومتر در ساعت ) ، دویدن به عقب ( با شدت ۱۲ کیلومتر در ساعت ) و حرکت به شهلو ( با سرعت ۱۰ کیلومتر در ساعت ).

- یک فوتبالیست تقریباً در هر ۹۰ ثانیه حداقل یکبار در یک فعالت چرخشی و با سرعت بالا که حدود ۳۰ ثانیه طول می‌کشد بدود.

- معمولاً در نیمه اول فوتبالیست ۵ درصد از نیمه دوم جا‌به‌جایی دارد ولی از نظر دویدن با سرعت بالا در هر دو نیمه باید در یک سطح توانایی داشته باشد.

-بازیکن بیشترین انرژی را در زمان دریبلینگ عبور از حریف را مصرف می‌کند و در یک بازی حتی تا ۳۰ بار این تکنیک اجرا می‌شود.

- به طور میانگین هر بازیکن در جریان ۹۰ دقیقه بازی تا ۱۵ بار سر می‌زند.

- به طور میانگین هر بازیکن در جریان ۹۰ دقیقه بازی تا ۲۰ بار تکل می‌زند.

- به طور متوسط هر بازیکن در جریان ۹۰ دقیقه بازی بین ۱ تا ۳ دقیقه مالکیت توپ را دارد یعنی مجموعاً حداکثر ۲۸۰ متر پا به توپ می‌شود.

ایرادهایی که به آزمون yoyo می‌توان گرفت:

۱) از دیدگاه علم یادگیری حرکتی این تست یک مهارت یا تمرین بسته است یعنی بازیکن مجبور است یک سیکل تکراری و بدون تنوع حرکتی را ملکه ذهن خود کند در حالی که فوتبال یک مهارت باز استکه هر لحظه امکان یک حرکت غیر قابل پیش‌بینی وجود دارد. فوتبالیست شاید هم زمان با ۱۱ متغییر حرکتی درگیر شود. اگر مربی به این خاطر که بازیکن در این تست آمار و نتیجه ضعیفی را داشته به بازی نگیرد معیار اشتباهی را انتخاب کرده است. یعنی به مراتب دیده شده که فوتبالیست نتایج خوبی در این تست نداشته ولی عملکرد با کیفیتی در جابه‌جایی در طول ۹۰ دقیقه بازی داشته است.

۲) موضوعی که در خصوص این تست قابل ذکر است بیشتر یک نوع آزمون آزمایشگاهی و کنترلی است تا شاخصه درصد برنامه آمادگی میدانی و نعیین سطح واقعی جسمانی در زمین فوتبال .

۳) در فوتبال حرفه‌ای و مدرن جهت ارزیابی فیزیکی ، توانایی دویدن و طراحی برنامه‌های بدنسازی به ترتیب اولویت: الف- فاکتور ارزیابی سطح آمادگی قلبی ، عروقی ، تنفسی و ضربان بالای بازیکن در دویدن‌های تحت فشار ( توان هوازی ) در طول زمین از طریق ساعتهای ضربان سنج دارای قابلیت سنجش میزان vo۲max و آستانه تریشلُد استفاده می‌شود. ب – سپس توانایی سطح تحمل لاکتیک در انتهای فعالیتهای پُر فشار ج- تعیین ترکیب بدن بالاخص با نشانه‌گان سطح چربی د- در نهایت به تعیین سطح توان انفجاری بامعیار میزان جابه‌جایی توجه شود. در صورتی که این تست بیشتر

ترشح اسید لاکتیک را در بدن به ویژه در سطح اندام پایی‌تنه درگیر می‌کند که خستگی قابل توجهی را به همراه دارد.

از نظر بیولوژی تمرین در فوتبال که یک رشته غالب هوازی است سیستم قلبی، عروقی، تنفسی بر سیستم عضلانی ارجحیت دارد و با سایر رشته‌های زمین کوچک فرق دارد. هدف از تمرینات آماده سازی در فوتبال برای به حد استاندارد رسیدن دویدن تا ۱۰ کیلومتر در هر بازی بالا بردن میزان vo۲max تا میزان ۷۰ می‌باشد.

۴) تشدید عارضه التهاب زانو

از آن جه که ۹۰ درصد فوتبالیست‌ها از عارضه آسیب یا التهاب زانو رنج می‌برند بنابراین دویدن‌ها و رفت و برگشت‌های مکرر در یک مسیر خطی با کفش‌های استوک‌دار موجب تشدید عارضه التهاب کشکک و تاندونیت در کپسول زانو خواهد شد.

۵) اجرای دقیق این آزمون توسط مونیتورینگ انجام می‌شود و از آن جا که این سیستم در ایران وجود ندارد عدم دقت و هماهنگی بین بازیکن و سیگنال‌ها و علائم صوتی و تغییر ریتم و شمارش تکرار امکان بالا بردن درصد اشتباه توسط گروه کنترل را به همراه دارد.

۶) تحت فشار قرار دادن روانی و خستگی ذهنی فوتبالیست

از آن جا که هدف این است که بازیکن تا سر حد خستگی و واماندگی بدود ، تحقیقات نشان داده است که حدود ۲۰ بار یک مسیر ۲۰ متری را به صورت رفت و برگشت ۴۰ متری دویدن به عنوان یک آزمون ، فشار روانی و عصبی زیادی به ورزشکار وارد می‌کند. در صورتی که علم تمرین و تئوری مربی‌گری اعتقاد دارد هدف از اجرای تمرینات اسیدی کردن و اذیت کردن بازیکنان نیست بلکه ایجاد شرایط بهینه و با کیفیت تمرینی برای فشار دلخواه در طول زمین فوتبال است.

● خصوصیت مثبت آزمون yoyo

این آزمون یک تمرین بسیار خوب برای زمانی است که بازیکن دوران آمادگی عمومی را پشت سر گذاشته و به یک آمادگی اولیه رسیده . از طرفی در فصل مسابقات نیز باید فاصله یک هفته‌ای تا مسابقات مهم را داشته باشد ، به این علت که ماهیت این آزمون بالا بردن سطح اسید لاکتیک بدن است و امکان دارد که بدن توانایی بازسازی کوتاه مدت را نداشته باشد.

● نتیجه‌گیری:

بنابراین از دیدگاه علم تمرین و بدنسازی آزمونی دارای دقت و روایی بالا است که با شرایط تمرینی ، میدانی و عینی متنوع فوتبال هم‌خوانی داشته باشد.