بازار گرم ورزش در رادیو

چند برنامه ساز رادیویی از وضعیت امروز ورزش در رادیو می گویند

رادیو، فراگیرترین رسانه است و باوجود تکثیر رسانه‌ها هنوز جایگاه خود را حفظ کرده است.

جذابیت‌های یک برنامه رادیویی آنچنان در ذهن مخاطب تصویرسازی می‌شود که باعث کشش مخاطب و جذب او به برنامه می‌شود بخصوص اگر آن برنامه ورزشی و جنجالی باشد و پشت پرده‌های ورزشی را بسیار بی‌پرده و به اصطلاح رک به شنونده تقدیم کند.

یکی از این شبکه‌ها که سال‌ها گزارش‌ها و برنامه‌های ورزشی را تهیه و تولید کرده، رادیو تهران است، چون با تاسیس رادیو تهران، مسابقه‌های ورزشی در این شبکه رادیویی گزارش می‌شد.

محمد جهانی، مدیر فعلی رادیو تهران اولین گزارشگر ورزشی رادیو پس از انقلاب است و سال‌هاست در رادیو فعالیت می‌کند. جهانی با روی گشاده و با حفظ روحیه ورزشی از ما استقبال می‌کند و درباره عملکرد خود در حوزه ورزشی چنین می‌گوید: راه‌اندازی رادیو ورزش و رادیو نوا از ایده‌ها و طرح‌هایی است که توسط خود من ارائه شد و پس از پیگیری‌های مستمر به نتیجه مطلوب رسیدیم. همان زمان بود که به‌عنوان مسئول راه‌اندازی و اولین مدیر انتخاب و در کنار گزارشگری به فعالیت در این حوزه پرداختم. پس از تاسیس رادیو تهران، مسابقه‌ها در این شبکه رادیویی گزارش می‌شد و با طراحی و برنامه‌ریزی در کنداکتور، برنامه‌هایی هم به مرور زمان به ورزش اختصاص یافت که جای ثابت در شبکه یافت و هم‌اکنون نیز با گذشت سال‌ها از رادیو تهران روی آنتن می‌رود.

وی معتقد است: پخش برنامه‌های ورزشی در نشاط و شادابی روحیه شنوندگان بسیار تاثیرگذار است، چراکه با ترویج فرهنگ ورزشی، جامعه و نسل سالمی خواهیم داشت. پرداختن به مسائل روز ورزشی، شفاف‌سازی و بیان حقایق یکی از راه‌هایی است که برنامه‌های ورزشی به آن می‌پردازند و مسائل مربوط به ورزش را شفاف‌سازی و بررسی می‌کنند و در عین حال مخاطبان را در جریان خبرهای روز ورزشی قرار می‌دهند.

یکی از برنامه‌های ورزشی که سال‌های متمادی از این شبکه پخش می‌شود و به همت مدیر شبکه رادیویی تهران پایه‌گذاری شده است، «ورزش از رادیو تهران» است که هم‌اکنون به تهیه‌کنندگی احمد خزائی هر روز بجز جمعه‌ها ساعت ۱۸ تا ۱۹ به ‌صورت زنده روی آنتن می‌رود.

وی می‌گوید: این برنامه علاوه بر شفاف‌سازی و واکاوی حواشی مرتبط با مسائل روز ورزشی، به ورزش‌های مختلفی چون فوتبال، کشتی، بسکتبال و والیبال نیز اختصاص یافته است. من معتقدم ورزش فقط فوتبال نیست و همان‌قدر که به این ورزش پرداخته می‌شود باید به دیگر ورزش‌ها هم بها داده شود. در این برنامه اتفاقات ورزشی روز پیگیری می‌شود و در ارتباط با مسئولان و مدیران مربوط، اخبار شفاف‌سازی شده و به پرسش‌های شنوندگان نیز پاسخ می‌دهیم. در قالب گفت‌وگو با چهره‌های ورزشی، مسئولان، دست‌اندرکاران و سردبیران ورزشی، سعی می‌شود مسائل بدون جهت‌گیری نقد و قضاوت شود و طبق اولویت‌بندی‌هایی که مطابق مسائل روز است با آنها روی آنتن زنده ارتباط تلفنی برقرار می‌کنیم و درباره حوزه مربوط به آنها به گفت‌و‌گو می‌نشینیم.

یک مخاطب از تماشای برنامه چه انتظاری دارد؟ آیا فقط می‌خواهد سرگرم شود یا به آگاهی و آموزش نیاز دارد؟ باید همه تلاش ما این باشد که به بهبود وضع ورزش در کشور کمک کنیم، نه این‌که حاشیه‌‌ها را پررنگ‌تر کنیم

خزائی مهم‌ترین دغدغه خود را در تهیه این برنامه ورزشی شفاف‌سازی مسائل روز ورزشی و دوری از حاشیه‌ها می‌داند و می‌افزاید: مهم‌ترین دغدغه ورزش از رادیو تهران یا برنامه دیگری با عنوان «بی‌حاشیه با ورزش» ـ که جمعه‌ها از ساعت ۱۹ تا ۲۰ از همین شبکه پخش می‌شود ـ توجه به اصل ورزش و دوری از کلیشه‌های رایج و حاشیه هاست.

همچنین درصدد هستیم ارتباط روسای فدراسیون‌ها را با مخاطبان بیشتر کنیم. قصد داریم سری به هیات‌های تهران بزنیم تا از طریق گزارش و ارتباط با روسای هیات‌ها مشکلات و معضلات پیش آمده را پیگیری کنیم و به اطلاع شنوندگان برسانیم و امیدواریم توسط مسئولان به مسائل رسیدگی شود.

وی با پاسخ به شفاف‌سازی آسیب‌های پیش‌روی برنامه‌های ورزشی توضیح می‌دهد: مهم‌ترین و اساسی‌ترین نکته‌ای که در تهیه برنامه‌های ورزشی باید مد نظر قرار داد، پیش‌بینی نیازهای اطلاعاتی مخاطبان است، چراکه هدف اصلی ما راضی نگه داشتن مخاطب و جذب شنوندگان بیشتر است، نکته‌ای که تا حدودی مورد غفلت قرار گرفته و بدون توجه به نیاز مخاطب و دغدغه‌های او به برنامه‌سازی اقدام می‌شود. ما ابتدا باید به این پرسش که نیاز مخاطب ما چیست و این برنامه با چه اهدافی پیگیری و حتی در چه ساعتی پخش شود، به تهیه برنامه می‌پردازیم. ما باید در نظر داشته باشیم یک مخاطب از تماشای برنامه چه انتظاری دارد. آیا فقط می‌خواهد سرگرم شود یا به آگاهی و آموزش نیاز دارد. باید همه تلاش ما این باشد که به بهبود وضع ورزش در کشور کمک کنیم، نه این‌که حاشیه‌‌ها را پررنگ‌تر کنیم.

ریتم تند، شاد و سریع گوینده، هیجان خاصی ایجاد کرده و رفت و برگشت‌های سریع میان استودیو و اتاق فرمان و همچنین استفاده از صداهای پس‌زمینه در زمان خواندن متن باعث جذابیت بیشتر برنامه شده است.

حمیدرضا حصارکی، گوینده و کارشناس باسابقه برنامه‌های ورزشی که هم‌اکنون نیز گویندگی برنامه‌های ذکر شده را به عهده دارد، می‌گوید: برنامه‌های ورزشی همواره طرفداران و علاقه‌مندان خاص خود را دارد. به همین دلیل رقابت قابل ملاحظه‌ای میان برنامه‌هایی از این دست برقرار است، لذا در بحث‌های ورزشی و چالشی باید رعایت انصاف را داشت و در همه بحث‌ها به‌طور مستند صحبت کرد و طرف تیم و گروه خاصی نبود و بی‌طرفانه به اطلاع‌رسانی و نقد و بررسی اخبار پرداخت، چون ما به‌دنبال ایجاد جنجال در برنامه نیستیم و وظیفه ما چیز دیگری است.

حصارکی درخصوص برخی آسیب‌های برنامه‌های ورزشی می‌افزاید: اگر یک شیوه اجرا در برنامه‌ای جواب می‌دهد سایر برنامه‌سازان سراغ آن می‌روند و بدون لحاظ کردن شرایط برنامه و مخاطبان دست به تکرار می‌زنند، چون باید در نظر داشت شنوندگان ما بسیار هوشیار و نکته‌سنج هستند. هر مجری یا گوینده‌ای، سبک و شیوه اجرای خاص خود را دارد. یکی دیگر از آسیب‌های برنامه‌های ورزشی حضور یک یا دو مجری، مهمان، کارشناس و گزارشگر، بدون مشارکت مخاطب در برنامه است. حتی برخی برنامه‌ها بدون گفت‌وگوهای چالشی و جذاب، بسیار طولانی و حتی بی‌محتواست. درست تعریف نشدن مخاطب در یک برنامه ورزشی هم جزو دیگر آسیب‌های برنامه‌های ورزشی است.

● جمله مشهور محمد جهانی

محمد جهانی پس از وقوع انقلاب اسلامی در ایران از اولین کسانی است که گزارشگری مسابقه‌های ورزشی را به عهده داشته است و امروز جمله مشهور او با این مضمون که «پشت توپ قرار می‌گیرد، بلند و کشیده، روی دروازه، گل، گل، گل!» در قالب آنونس‌های رادیویی روی آنتن می‌رود.

جهانی در پاسخ به این پرسش که آیا اولین گزارش ورزشی خود را به یاد دارد، می‌گوید: مسلما اولین‌ها جزو خاطرات شیرین و فراموش نشدنی هر شخصی است که با یادآوری آنها بیشتر خاطرات گذشته تداعی می‌شود. اولین گزارش من متعلق به مسابقه بین ایران و قطر در جام ملت‌های آسیا بود. سال ۶۷ که جنگ تمام شد، ما اولین دوره مسابقه‌های فوتبال جام ملت‌های آسیا را پیش‌رو داشتیم که قرار شد به پیشنهاد من این مسابقه‌ها به‌طور مستقیم از رادیو پخش شود و خود من گزارشگری آن را به عهده گرفتم، چون معتقدم ورزش به خودی خود جذاب و پرطرفدار است.

مریم کریمی