بیا با او مهربان باشیم

در فرهنگ ایرانی, افراد کهنسال و به قول معروف ریش سفیدها از ارزش و احترام خاصی در خانواده و جامعه برخوردار بوده و هستند می توانیم با برخورد صحیح در برابر بزرگ ترها, به طور عملی به بچه ها شیوه مناسب برخورد و زندگی با سالمندان را آموزش دهیم

در فرهنگ ایرانی، افراد کهنسال و به قول معروف ریش سفیدها از ارزش و احترام خاصی در خانواده و جامعه برخوردار بوده و هستند. می‌توانیم با برخورد صحیح در برابر بزرگ‌ترها، به طور عملی به بچه‌ها شیوه مناسب برخورد و زندگی با سالمندان را آموزش دهیم.

همه ما این نکات کوچک و بسیار مهم را به یاد داریم که پدرها و مادرها به ما گوشزد می‌کردند؛ در برابر بزرگ‌ترها پاهای‌تان را جمع کنید؛ با صدای بلند حرف نزنید؛ با اخم و ناراحتی صحبت نکنید؛ اول، آنها باید سر سفره بنشینند و ده‌ها نمونه دیگر مانند این‌ها که جزء لاینفک زندگی ما بوده‌اند ولی متأسفانه طی سال‌های اخیر، گاهی در برخی خانواده‌ها ممکن است ببینیم که بچه‌ها به فراخور سن و سال و به دلیل کم تجربگی‌شان، رفتارهایی نه چندان مناسب با بزرگسالان دارند. این نوع رفتار، نه تنها باعث ناراحتی خانواده می‌شود، بلکه بزرگترها را نیز می‌رنجاند. هر چند که نوع روابط در خانواده به نوع تربیت خانوادگی و طرز رفتار افراد در خانه با یکدیگر بسیار مرتبط است اما نمی‌توان با این بهانه دست روی دست گذاشت؛ بلکه باید کاری در این مورد انجام داد. یکی از شیوه‌های مرسوم، این است که به کودکان دائما یادآوری کنیم که همه ما به سنین کهنسالی خواهیم رسید، ولی هیچ‌کس دوست ندارد که با او بدرفتاری یا بی‌احترامی شود.

سنین کهنسالی اگر خالی از عشق و محبت از طرف بچه‌ها و نوه‌ها و نتیجه‌ها باشد، می‌تواند به دورانی سرشار از مصیبت تعبیر شود. بر خلاف ۳۰ سال اول زندگی که سال‌هایی پر از شور و هیجان و حرکت و تأثیرگذار در بقیه عمر ما محسوب می‌شود، دهه آخر عمر افراد، معمولا با زندگی‌ راکد و ساکنی همراه است. ولی نباید فراموش کنیم که با ابراز عشق و احترام می‌توان این دوره را نیز تبدیل به سال‌هایی مثبت و شگفت‌انگیز کرد.

بسیاری از والدین به اشتباه به بچه‌ها این طور القا می‌کنند که بزرگ‌ترها هیچ‌وقت و در هیچ شرایطی اشتباه نمی‌کنند و همیشه باید آنچه را که آنان می‌گویند بدون چون و چرا پذیرفت. ممکن است بچه‌ها با فشار ما، در ظاهر به این موضوع تمکین کنند، ولی به هیچ‌وجه این مطلب را در ذهن و روح خود نمی‌پذیرند و حتی پس از چنین فشارهایی، سعی خواهند کرد تا اشتباهات بزرگ‌ترها را نیز پیدا کنند و به نوعی به آنها بفهمانند که ما متوجه این رفتار اشتباه شده‌ایم. اغلب والدین در حقیقت این واقعیت را فراموش می‌کنند که بچه‌ها نیز افکار و ذهنیت خاص خود را دارند و برای کارهایی که انجام می‌دهند دلایلی (از نظر خود) موجه دارند. با این گونه حرف‌ها و نصیحت‌ها ممکن است بچه‌ها فکر کنند که یک فرد فقط به دلیل این‌که مسن‌تر است عاقل‌تر نیز می‌باشد و اگر خلاف این مطلب به او ثابت شود مطمئنا (حداقل در این مورد) کودکی نافرمان خواهید داشت. نکته مهم‌تر این است که از آن به بعد، فرزندتان به قضاوت‌های شما نیز اعتماد نخواهد کرد.

● محبت، شفقت و غمخواری

به‌جای این‌گونه حرف‌ها و تلقین‌هایی که پایه درستی نیز ندارند، باید در کودکان خود حس شفقت و محبت نسبت به افراد سالمند را ایجاد کنیم. برای این که بچه‌ها بهتر مسأله سالمندی را درک کنند، این نکته را به آنها تذکر دهیم که دوره زندگی ما چگونه طی می‌شود و به بچه‌‌ها تفهیم کنیم که ما و حتی آنها نیز روزی پیر خواهیم شد، پس باید با پدر بزرگ و مادربزرگ خود درست برخورد کنند. علاقه بزرگ‌ترها به کودکان را به فرزندان‌مان یادآوری کنیم و به آنها یاد دهیم که به نوبه خود به پدر بزرگ و مادر بزرگ، عشق بورزند و به آنچه که بزرگ‌ترها می‌گویند گوش کرده و احترام بگذارند.

● با رفتار مناسب خود به آنها آموزش دهیم

اگر می‌خواهیم که بچه‌ها با سالمندان درست برخورد کنند باید این مهم را به آنها آموزش دهیم. اگر کودک، احترام را به صورت عملی ببیند می‌توانیم از او انتظار احترام گذاشتن را نیز داشته باشیم. پس با مثال و به صورت عملی برخورد صحیح را به او نشان دهیم. با طرز صحبت کردن، رفتار کردن و... می‌توانیم او را متوجه احترام خود نسبت به سالمندان کنیم. مثلا اگر ما با بزرگ‌ترها با بی‌احترامی صحبت کنیم چه انتظاری می‌توانیم از کودک خود داشته باشیم. نکته مهم‌تری که اغلب ما نسبت به آن بی‌توجهیم، آن است که این‌گونه برخوردهای نادرست به زودی متوجه خود ما نیز خواهد شد. پس برای داشتن زندگی‌ای با دغدغه‌های کمتر و با شادی بیش‌تر، بذر محبت و احترام را در طول زندگی خود بکاریم تا کودک ما نیز به ما احترام بگذارد.

● زمانی را با پدر بزرگ و مادر بزرگ بگذرانیم

سالمندان مثل جوانان حوصله ندارند. پس گاهی بودن در کنار آنها و گفت‌وگو با ایشان ممکن است سخت به نظر بیاید، ولی باید حتما زمانی را برای سالمندان و صحبت کردن با آنها اختصاص دهیم. حتی اگر گاهی درگیری‌های ذهنی و شغلی خود را داشتیم باز هم باید با صبوری کامل، آنها را بپذیریم؛ به حرف‌هایشان گوش دهیم؛ با آنها صحبت کنیم؛ همراه‌شان قدم بزنیم و.... همچنین همه ما باید سعی کنیم با بزرگ‌ترها مخصوصا جلوی بچه‌ها با صبر و شکیبایی و در نهایت احترام برخورد کنیم.

باید به بچه‌های خود بیاموزیم که بزرگ‌ترها به هیچ‌وجه نمی‌خواهند مزاحم کسی باشند؛ آنها فقط خواهان عشق واحترام جوان‌تر‌ها هستند. پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها کوله باری از علم و تجربه و خاطرات دارند و آماده‌اند که برای هر کسی که بخواهد و زمانش را نیز داشته باشد بازگویش کنند. حالا ببینید چند وقت است که به دیدن‌شان نرفته و زمانی را با آنها نگذرانده‌اید؟

شاید همین الان فرصت مناسبی باشد تا سری به آنها بزنید و زمانی را با هم سپری کنید. اگر خواستید به دیدارشان بروید، بهتر است فرزندان‌تان را نیز با خود ببرید تا آنها هم در این بازدید همراه شما باشند و روزی شاد برای پدر بزرگ‌ها و مادر بزرگ‌ها فراهم کنند. با این کار، این شانس را نیز برای خود فراهم می‌کنید که شما نیز در سنین کهنسالی، دید و بازدیدهایی از طرف بچه‌ها و نوه‌های‌تان داشته باشید. که این شیوه این جهان است؛ هر آن‌چه بکاری، همان را دروخواهی کرد.