فلسفه اسلامی, از دیروز تا امروز

تازه ترین اثر دكتر سید حسین نصر, دانشمند و پژوهشگر برجسته ایرانی, به زودی در دسترس قرار خواهد گرفت این اثر كه با عنوان «فلسفه اسلامی از خاستگاه تا عصر حاضر» و با عنوان فرعی «فلسفه در سرزمین وحی» در دست انتشار است

تازه ترین اثر دكتر سید حسین نصر، دانشمند و پژوهشگر برجسته ایرانی، به زودی در دسترس قرار خواهد گرفت. این اثر كه با عنوان «فلسفه اسلامی از خاستگاه تا عصر حاضر» و با عنوان فرعی «فلسفه در سرزمین وحی» در دست انتشار است، مجموعه ای در باب تاریخ فلسفه اسلامی- ایرانی و به ویژه مكاتب مختلف آن است. این اثر در مجموعه ای كه درباره اندیشه های اسلامی منتشر می شود و «سانی» نام دارد، توسط انتشارات دانشگاه ایالتی نیویورك به چاپ خواهد رسید و عرضه خواهد شد. كتاب مورد بحث در یك مقدمه و چهار بخش نگاشته شده است. سید حسین نصر در مقدمه كتاب به بحث ترابط فلسفه و وحی می پردازد و دو مقوله نبوت و خردورزی انسانی را در فرهنگ غرب و پس از آن شرق بر می رسد.

در بخش نخست كتاب با عنوان «فلسفه اسلامی و مطالعه آن» نصر سه موضوع اساسی را بررسی می كند؛نخست به عنوان طرح اولیه، مروری بر مطالعات غربی در باب فلسفه اسلامی، با تكیه بر مطالعات اخیر و جدید، دارد. در فصل دوم این بخش، مساله «معنا و نقش فلسفه در اسلام» بررسی می شود. در فصل سوم نیز نویسنده به بررسی سه مفهوم تعیین كننده «حكمت، الهیات، و كلام» می پردازد.

بخش دوم كتاب با عنوان «جستارهای فلسفی» چند مفهوم اساسی فلسفه اسلامی را به عنوان نمونه برمی گزیند و به بحث تاریخی و مفهومی در باره آن ها می پردازد. فصل نخست این بخش به «پرسش از وجود، ماهیت و هستی شناسی در فلسفه اسلامی» اختصاص دارد. در فصل دوم این بخش نویسنده به بحث مهم «فیلسوفان پس از ابن سینا و پژوهش در باب مفهوم وجود» می پردازد.

بخش سوم كتاب با عنوان «فلسفه اسلامی در تاریخ» گونه ای رهیافت تاریخ مدارانه به فلسفه اسلامی- ایرانی است. دكتر نصر در فصل اول این بخش با عنوان «چارچوبی برای مطالعه تاریخ فلسفه اسلامی» می كوشد در باب اندیشه ها و چشم اندازهای گوناگون مربوط به این بحث رویكرد تازه ای عرضه كند. در فصل دوم كه «ابعاد سنت عقلانی اسلامی : كلام، فلسفه و معنویت» نام دارد، نصر به این سه اصطلاح و ركن اساسی اندیشه ها ی فلسفی مسلمانان می پردازد. فصل سوم این بخش «شاعر- دانشمند ایرانی، عمر خیام، به مثابه فیلسوف» اندیشه های فلسفی او را بررسی می كند. نصر در فصل بعد با عنوان «فلسفه در آذربایجان و مكتب شیراز» سیر فلسفه اسلامی را در این دو قلمرو برمی رسد. فصل پنجم این بخش «بازنگری مكتب اصفهان» نام دارد و سیر تاریخی اندیشه های فلسفی در حوزه اصفهان را بررسی می كند. فصل ششم این بخش «ملاصدرا و شكوفایی كامل فلسفه وحیانی» ، بررسی دقیق تر این رویكرد در اندیشه های صدرایی است.

بخش چهارم این كتاب كه از مباحث ارجمند آن نیز به شمار می آید و به ویژه از مزیت های این كتاب است، با عنوان «وضعیت امروز» متكفل بررسی سمت و سامانه فلسفه اسلامی ایرانی در روزگار معاصر است. فصل اول این بخش، «تأملاتی در باب اسلام و اندیشه مدرن» ، مروری مختصر اما جاندار در باره اندیشه های اسلامی در مورد وضع فكری جهان معاصر ارائه می كند. فصل پایانی این بخش و نیز كتاب «فلسفه در سرزمین وحی؛ دیروز و امروز» نام دارد و نگاهی گذرا به موقعیت كنونی فلسفه اسلامی می افكند.

كتاب با دو بخش یادداشت ها و فهرست ها به پایان می رسد. كتاب تازه دكتر نصر در شرف انتشار در دنیای انگلیسی زبانان است. از سوی دیگر، دكتر نصر با ارسال آخرین پرینت كتاب برای انتشارات سهروردی، درصدد ارائه ترجمه این كتاب به فارسی زبانان است. چاپ و نشر ترجمه فارسی این كتاب در نشر سهروردی بر كتابخانه پربرگ و بار آثار دكتر نصر در زبان فارسی می افزاید و بی گمان علاقه مندان فلسفه اسلامی را با تازه ترین رهیافت های این نویسنده خردورز ایرانی آشناتر می كند.