یکشنبه, ۹ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 28 April, 2024
چرا امام سجاد ع به مبارزات سیاسی نپرداخت
امام سجاد (ع) با شش خلیفه معاصر بود كه هیچ یك بااهلبیت (علیهم السلام) مهر نورزیدند . این خلفا عبارتند از :
۱) یزید بن معاویه
۲) عبدالله بن زبیر
۳) معاویهبن یزید
۴) مروان بن حكم
۵) عبدالملك بن مروان
۶) ولیدبن عبدالملك
امام سجاد (ع) پس از شهادت پدر ، درایام اسارت و در شرایطاختناق ، امامت را به عهده گرفت . این شرایط سخت تا پایانامامت وی ادامه یافت . مسعودی نوشته است : «قام ابومحمد علیبن الحسین (ع) بالامر مستخفیا علی تقیه شدیده فی زمان صعب . »حضرت سجاد (ع) امامت را به صورت مخفی و با تقیه شدید و درزمانی دشوار عهده دار گردید .
در چنین مقطع زمانی ، آیا امام (ع) میتوانست دستبهمبارزات سیاسی و فعالیتهای گسترده فرهنگی و اجتماعی بزند ؟ به نظر میرسد پاسخ منفی است ; به دو دلیل :
۱) جو اختناق و كنترل شدیدی كه حكومتها پس از شهادت امام حسین(ع) به وجود آورده بودند ; این اختناق سبب شد مبارزات سیاسییا مسلحانه نتیجهای جز هدر رفتن نیروها نداشته باشد . چنان كهمبارزات زمان آن حضرت تماما به شكست انجامید . برای درك اینوضعیت اسفبار ، توجه به دو روایت زیر سودمند است :
الف) «سهل بن شعیب» ، یكی از بزرگان مصر ، میگوید :روزی به حضور علی بن الحسین (ع) رسیدم و گفتم : حال شماچگونه است ؟
فرمود : فكر نمیكردم شخصیتبزرگی از مصر مثل شما نداند كهحال ما چگونه است ؟ اینك اگر وضع ما را نمیدانی ، برایت توضیحمیدهم :
وضع ما ، در میان قوم خود ، مانند وضع بنیاسرائیل در میانفرعونیان است كه پسرانشان را میكشتند و دخترانشان را زنده نگهمیداشتند . امروز وضع ما چنان دشوار است كه مردم با ناسزاگوییبه بزرگ و سالار ما بر فراز منبرها ، به دشمنان ما تقرب میجویند.»
ب) زراره بن اوفی میگوید : دخلت علی علی ابن الحسین (ع) فقال : یازراره الناس فیزماننا علی ست طبقات : اسد و ذئب و ثعلب و كلب و خنزیر و شاهفاما الاسد فملوك الدنیا یحب كل واحد منهم ان یغلب و لا یغلب واما الذئب فتجاركم یذمو (ن) اذا اشتروا و یمدحو (ن) اذاباعوا و اما الثعلب فهولاءالذین یاكلون بادیانهم و لایكون فیقلوبهم ما یصفون بالسنتهم و اما الكلب یهر علی الناس بلسانه ویكرمه الناس من شر لسانه و اما الخنزیر فهولاءالمخنثون واءشباههم لایدعون الی فاحشه الا اءجابوا و اما الشاه بین اءسد وذئب و ثعلب و كلب و خنزیر .»
حضرت در این روایت ، حاكمان را به شیران درنده و مسلمانان رابه گوسفندان اسیر در چنگ درندگان ، تشبیه كرده است .
۲) شرایط نا سالم فرهنگی آن روزگار; بر اثر فعالیتهای ناسالمحكومتهای وقت و انگیزههای مختلفی كه در آن زمان وجود داشتمردم به طرف بیبندوباری سوق داده شدند و با چنین مردمی هرگزنمیشد كارهای بنیادی انجام داد مگر این كه تحولی معنوی در آنانبه وجود آید . در این موقعیت ، تمام تلاش حضرت سجاد (ع) اینبود كه شعله معنویت را روشن نگه دارد و این جز از راه دعاها ونیایشها و تذكارهای مقطعی حضرت به خوبی از عهده آن برآمد . ممكن نبود .
در مورد رواج فرهنگ غلط بیبندوباری و فحشا در آن عصر ، یكیاز محققان مینویسد : «در مدینه مجالس غنا و رقص برپا میشد و چه بسا زنان و مردان با یكدیگر بودند و هیچ پردهای نیز در میان نبود .
(الشعر والغنافی المدینه و مكه ، ص ۲۵۰) . . . عایشه دختر طلحه مجالس مختلط از مردان و زنان برپامیكرد و در آن مجالس با فخر و مباهات آواز میخواند .
(الاغانی ، ج ۱۰ ، ص ۵۷)
. . . مدینه پر از زنان آوازهخوان شده بود و آنها نقش فعالیدر آموزش غنا به دختران و پسران و گسترش آوازهخوانی و اشاعهبیبندوباری و فساد داشتند . . . .»
در تاریخ الادب العربی ، ج ۲ ، ص ۳۴۷ چنین آمده است : «گویی این دو شهر بزرگ حجاز (مكه و مدینه) را برایخنیاگران ساخته بودند ، تا آنجا كه نه تنها مردمان عادی ، بلكهفقیهان و زاهدان نیز به مجالس آنان میشتافتند .»
در این موقعیت ، امام سجاد (ع) برای تبیین معارف اسلام وبرپاداشتن شجره اسلام و زنده نگه داشتن مشعل معنویت ، از سلاحدعا استفاده كرد و بذر معنویت پاشید تا در موقعیت مناسب ثمردهد .
یكی از نویسندگان معاصر در باره صحیفه سجادیه كه در بردارندهدعاهای امام (ع) است . مینویسد : «. . . صحیفه سجادیه اساس اندیشه انقلابی را تشكیل داده وامت اسلامی نیز نیاز به تكیه گاهی كامل و انقلابی داشته است .
نیاز امت در آن هنگام ، سخن و یا اشعار كینه برانگیز و عواطفلحظهای و زودگذر نبود ، بلكه به یك نظریه كامل و انقلابی نیازداشته است . امام زین العابدین (ع) این نظریه را تنها درصحیفه سجادیه كه چكیده اصول تربیتی امام (ع) است . تبییننكرده ، بلكه خود امام زبور ناطق بوده است .»
این نویسنده در مورد تاثیر صحیفه سجادیه در هدایت انقلابیانو حركتهای اسلامی مینویسد : «من گمان نمیكنم كه پس از قرآن كتابی همچون صحیفه سجادیهباشد كه این گونه قلب محرومان را تسلی بخشد و خون انقلاب را دررگهای مستضعفان به جوش آورد و دلهای مجاهدان را به درخشش خودروشن كند و هدایتگر انقلابیون در راه مبارزه باشد . . .»
عنوان صحیفه ، دعا و نیایش است ; اما از موضوعات مبارزاتی وسیاسی تهی نیست . موارد زیر بر درستی این سخن گواهی میدهد :
۱) دعای چهل و هشتم صحیفه :
حضرت در این دعا به صراحت از مسایل زیر كه جنبه سیاسی دارد یاد میكند :
الف) مقام خلافت مخصوص خلفا و اصفیای الهی است .
ب) مقام خلافت مورد یورش و غصب قرار گرفته است .
ج) احكام خدا تبدیل گشته و كتاب خدا مورد غفلت قرار گرفتهاست .
د) واجبات الهی تحریف شده است .
ه) سنت پیامبر (ص) متروك گشته است .
متن دعا چنین است : «. . . اللهم ان هذا المقام لخلفائك و اصفیائك و مواضعامنائك فی الدرجهالرفیعه التی خصصتهم بها قد ابتزوها و انتالمقدر لذلك لایغالب امرك و لا یجاوز المحتوم من تدبیرك كیف شئتو انی شئت و لما انت اعلم به غیر متهم علی خلقك و لا لارادتك حتیعاد صفوتك و خلفاوك مغلوبین مقهورین مبتزین یرون حكمك مبدلا وكتابك منبوذا و فرائضك محرفه عن جهات اشراعك و سنن نبیك متروكهاللهم العن اعداءهم من الاولین و الاخرین و من رضی بفعالهم واشیاعهم و اتباعهم اللهم صل علی محمد و آل محمد انك حمید مجیدكصلواتك و بركاتك و تحیاتك علی اصفیائك ابراهیم و آل ابراهیم وعجل الفرج و الروح و النصره و التمكین و التاییدلهم . . .»
۲) دعای چهل و هفتم :
درزمانی كه اهلبیت (علیهم السلام) در فشار به سر میبردند وامیرمومنان (ع) بر فراز منبرها لعن میشد ، حضرت در دعای چهلو هفتم (دعای روز عرفه) به مسایل مهم زیر اشاره میكند :
الف) مقام امارت و رهبری از آن اهلبیت (علیهم السلام) است
ب) ائمه (علیهم السلام) از هر پلیدی پیراسته و شایستهوساطتبین خالق و خلقاند .
ج) دین به وسیله امام منصوب از سوی خداوند تقویت میشود .
د) خدا اطاعت از ائمه را واجب ساخته است .
فرازی از دعای عرفه آن حضرت چنین است : «رب صل علی اءطائب اهل بیته الذین اخترتهم لامرك و جعلتهمخزنه علمك و حفظه دینك و خلفائك فیارضك و حججك علی عبادك وطهرتهم من الرجس و الدنس تطهیرا بارادتك و جعلتهم الوسیله الیكو المسلك الی خبتك . . .»
«. . . اللهم انك ایدت دینك فی كل اوان بامام اقمته علمالعبادك و منارا فی بلادك بعد ان وصلتحبله بحبلك و جعلتهالذریعه الی رضوانك و افترضت طاعته و حذرت معصیته و امرتبامتثال اوامره . . . و اته من لدنك سلطانا نصیرا وافتح لهفتحا یسیرا . . . .»
۳) دعای چهاردهم :
این دعا سراسر شكوه از ستمگران است كه در نظر آن حضرت مصداقیجز حكام وقت ندارد .
۴) دعای بیستم : (دعای مكارم الاخلاق)
حضرت در این دعا از خداوند میخواهد او را از سلطه ستمگراننجات بخشد و پیروزش سازد : «اللهم صل علی محمد و آل محمد و اجعلنی یدا علی من ظلمنی ولسانا علی من خاصمنی و ظفرا بمن عاندنی وهب لی مكرا علی منكایدنی و قدره علی من اضطهدنی . . .»
۵) دعای چهل و نهم :
حضرت در این دعا از فراوانی دشمنانش و از برنامههای حساب شدهآنان جهت آزار و حتی قتل امام به خدا شكوه میكند : «فكم من عدو انتضی علی سیف عداوته و شحذلی ظبه مدیته وارهف لی شباحده و دافلی قواتل سمومه و سدد نحوی صوائب سهامه ولم تنم عنی عین حراسته و اضمر ان یسومنی المكروه و یجر عنیزعاق مرارته فنظرت یا الهی . . . .»
بارخدایا ! چه بسا دشمنی كه شمشیر عداوت آخت و بر من تاخت وبرای كشتن من خنجر خویش تیز كرد و با دم برنده آن آهنگ جان مننمود و زهر كشنده به آب من بیامیخت و خدنگ جان شكار خویش دركمان نهاد و مرا نشانه گرفت و چون پاسبانان همواره بیدار ،دیده از من برنمیگرفت و در دل داشت كه مرا گزندی سخت رساند وشرنگ كینه خویش به كامم ریزد ; آنگاه ای خداوند من ! دیدی كه ... .»
نویسنده:غلامحسین اعرابی
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید میز و صندلی اداری
خرید بلیط هواپیما
گیت کنترل تردد
مجلس شورای اسلامی مجلس شورای نگهبان ایران دولت حجاب دولت سیزدهم جمهوری اسلامی ایران گشت ارشاد افغانستان رئیسی رئیس جمهور
تهران هواشناسی شورای شهر شورای شهر تهران شهرداری تهران پلیس قتل سیل وزارت بهداشت کنکور سازمان هواشناسی آتش سوزی
قیمت دلار مالیات خودرو دلار قیمت خودرو بانک مرکزی بازار خودرو قیمت طلا مسکن ایران خودرو تورم سایپا
زنان تئاتر تلویزیون سریال محمدرضا گلزار ازدواج سینمای ایران قرآن کریم سینما فیلم موسیقی سریال پایتخت
سازمان سنجش ناسا کنکور ۱۴۰۳ خورشید
رژیم صهیونیستی فلسطین اسرائیل غزه آمریکا جنگ غزه روسیه چین اوکراین حماس ترکیه ایالات متحده آمریکا
فوتبال فوتسال پرسپولیس استقلال تیم ملی فوتسال ایران بازی جام حذفی آلومینیوم اراک سپاهان تراکتور باشگاه پرسپولیس وحید شمسایی
هوش مصنوعی اپل آیفون تبلیغات همراه اول فناوری اینترنت سامسونگ گوگل بنیاد ملی نخبگان دانش بنیان
خواب موز بارداری دندانپزشکی کاهش وزن آلزایمر مالاریا