دیپلماسی فعال هسته ای

حجةالاسلام محمدحسن ابوترابی درباره اولتیماتوم دو ماهه جمهوری اسلامی ایران به غرب و آژانس برای تأمین سوخت راکتور تهران که کمتر از یک ماه دیگر پایان می یابد اظهارداشت ایران به طور جدی آماده است تا آژانس و غرب به طریقی که توافق صورت گرفته است, نسبت به تأمین سوخت راکتور تهران که مصرف پزشکی و درمانی دارد, اقدام نمایند

حجةالاسلام محمدحسن ابوترابی درباره اولتیماتوم دو ماهه جمهوری اسلامی ایران به غرب و آژانس برای تأمین سوخت راکتور تهران -که کمتر از یک ماه دیگر پایان می یابد- اظهارداشت: ایران به طور جدی آماده است تا آژانس و غرب به طریقی که توافق صورت گرفته است، نسبت به تأمین سوخت راکتور تهران که مصرف پزشکی و درمانی دارد، اقدام نمایند.

مناسبات هسته ای جمهوری اسلامی با کشورهای غربی تاکنون بیانگر اعتنا نکردن آنها به مطالبات مشروع و قانونی ایران بوده است که در صورت اصرار بر این موضع، تهران با جدیت تلاش خود را برای تأمین نیازهایش به کار خواهد بست.

دستیابی به دانش هسته ای، حق مسلم هر کشوری از جمله ایران است. تاریخ مبارزات ملتها مؤید این ادعاست که همواره ابر قدرتها از دستیابی دیگر کشورها به فناوریهای نوین و پیشرفته ناخرسند بوده اند و فعالیتهای معطوف به نتیجه برای کشورهای مستقل بدون هزینه نبوده است. جمهوری اسلامی ایران نیز با توجه به ایدئولوژی خویش از این موضوع مستثنا نیست.

هدف اصلی ایران تأمین منافع ملی است و این کشور حق دارد بر اساس اولتیماتوم، سوخت نیروگاه های خود را تأمین کند.

پر واضح است، ضرب الاجل یک ماهه ایران به ۱ + ۵ برای تأمین سوخت راکتور تحقیقاتی تهران در پی اثبات این واقعیت است که مذاکرات و پیشنهادهای چند ماهه اخیر پیرامون مسائل هسته ای به نتیجه نرسیده است.

مهلت یاد شده نشان داد ایران به دنبال تأمین سوخت راکتور تهران است و تأمین سوخت را حق خود می داند و جامعه بین الملل باید طبق وظیفه، اعلام کند تا چه زمانی و چگونه قرار است سوخت راکتور تهران را تأمین کند.

طرف مقابل باید نسبت به موضوع هسته ای ایران واقع بینانه رفتار کند و حل مشکل تنها با تفاهم ممکن است، در غیر این صورت نتایج نامناسبی به دست خواهد آمد.

از سوی دیگر، اذعان به این موضوع حایز اهمیت است که تهدید به تحریم و صدور قطعنامه همان گونه که تاکنون نشان داده است، نه تنها راه حل مفیدی نمی تواند باشد، بلکه توسل به اقدامهای غیرحقوقی، واکنش ایران را در ارتباط با سطح همکاری با آژانس بین المللی به دنبال خواهد داشت.

به سخن دیگر، رسیدن به نتیجه تنها از راهکار تفاهم حاصل می شود و طرف مقابل باید حقوق هسته ای ایران را به رسمیت بشناسد.

گفتنی است، همکاریهای فراتر از تعهدهای جمهوری اسلامی با آژانس به منزله رفع دغدغه ها و ابهامهای طرف مذاکره کننده بوده است، به گونه ای که بازرسان آژانس تاکنون از طریق انواع بازرسیها و برخورداری از فناوریهای نظارتی، فعالیتهای هسته ای ایران را زیر نظر داشتند تا از این رهگذر از سلامت فعالیتهای هسته ای جمهوری اسلامی اطمینان حاصل کنند.

بر کسی پوشیده نیست، آژانس بین المللی بر اساس مقررات، متعهد است نیازهای تحقیقاتی و صلح آمیز هسته ای کشورهای عضو را تأمین نماید. این در حالی است که روند مناسبات هسته ای آژانس و گروه ۱ + ۵ بیانگر این موضوع است که آنها به وظیفه خود در قبال ایران عمل نکرده اند، با وجود این، ایران پیشنهاد تبادل سوخت ۳/۵ درصد با ۲۰ درصد را ارائه داده است تا حسن نیت خود را در خصوص استمرار مذاکرات ثابت نماید، ولی طرف غربی با بی تفاوتی این موضوع را مسکوت گذاشته است.

غرب باید درباره پذیرفتن پیشنهاد جایگزین ایران برای فروش سوخت هسته ای یا معاوضه آن در قبال اورانیوم غنی شده تصمیم خود را اتخاذ کند. در غیراین صورت، تهران اورانیوم خود را به اندازه ای که برای سوخت هسته ای مورد نیاز است، غنی سازی خواهد کرد.

بدین ترتیب، هیچ دلیلی برای محروم کردن ایران از چرخه سوخت وجود ندارد. باید در نظر داشت، مصوباتی که در شورای حکام یا شورای امنیت درباره پرونده هسته ای ایران تصویب شده است، استناد قانونی ندارد.

طرف غربی باید بداند که نادیده گرفتن مسیر حقوقی و فنی، نه تنها مشکلی را از آنها حل نمی کند، بلکه بر پیچیدگی موضوع بیش از پیش می افزاید. هجمه امنیتی و سیاسی به انرژی هسته ای ایران تاکنون مسیر احقاق حقوق ملت ایران را نتوانسته است مسدود نماید و اگر چه روند پیشرفت را در برخی مواقع با کندی مواجه کرده، ولی هیچ گاه متوقف نکرده است.

اینک باید دولتهای غربی این مهم را فراموش نکنند که ۶ سال تلاش برای متوقف کردن پروژه هسته ای ایران بی نتیجه بوده و آنها باید با احترام به حقوق ملتها، ضمن شناسایی حق آنان، از تخریب مسیر تعاملات دیپلماتیک بین کشورها پرهیز کنند.

تعلل و نادیده گرفتن پروسه مذاکرات که منجر به تضییع حقوق جمهوری اسلامی گردد، پذیرفته شده نیست و تاکنون توانمندیهای بومی و داخلی این موضوع را اثبات نموده است که ایران در مقاطعی که کشورهای دیگر از هر گونه همکاری سرباز زده اند، به پیشرفتهای خود ادامه داده است، لذا اکنون نیز در صورت بی توجهی به درخواست ایران، جمهوری اسلامی قادر است نیاز سوخت خود را با غنای لازم بر اساس نیازهایش تأمین کند.

غلامرضا قلندریان