ملاک های شادی ناپسند

▪ پرسش:
با چه ملاک ها و معیارهایی می توان شادی های مبتذل و ناپسند را از شادی های نیکو و پسندیده تمییز داد؟
ـ پاسخ:
در مباحث قبلی به موضوعاتی همچون، مفهوم شادی، ضرورت شادی، اوصاف …

پرسش:

با چه ملاک ها و معیارهایی می توان شادی های مبتذل و ناپسند را از شادی های نیکو و پسندیده تمییز داد؟

ـ پاسخ:

در مباحث قبلی به موضوعاتی همچون، مفهوم شادی، ضرورت شادی، اوصاف افراد با نشاط، قابل جمع بودن شادی و دین داری، جلوه های شادی در سیره معصومان و ملاک های شادی پسندیده اشاره شد. اینک در بخش پایانی شاخص های شادی ناپسند و مبتذل را مطرح می کنیم:

شادی ناپسند

بعضی شادی ها که با هدف تکاملی انسان سنخیت ندارد یا با گناه، لهو و لعب، اتلاف وقت، هیجان کاذب و اذیت و آزار دیگران توأم است، از نظر شرع مقدس، مذموم و ناپسند است. در ذیل به مهم ترین آنها اشاره می کنیم.

۱) شادی از طریق گناه

کسی که با گناه و معصیت خدا به شادی بپردازد با این کار دو عمل زشت انجام داده است: یکی خود معصیت و دیگری، شادی به گناه. امام علی(ع) می فرماید: شادی به گناه، از انجام دادن آن زشت تر است.(میزان الحکمه، ج۳، ص ۴۶۳)

۲) شادی در برابر افراد محزون

امام حسن عسکری(ع)

شادی در برابر فرد مصیبت زده و غصه دار، دور از ادب و جوانمردی است. (بحارالانوار، ج۷۵، ص ۳۷۴)

۳) شادی تمسخرآمیز

یکی از شیوه های مستکبران در برابر حق طلبان، شادی تحقیرآمیز به منظور تضعیف روحیه آنان است، همان گونه که فرعون در مواجهه با معجزات روشن حضرت موسی(ع) خندید و شادی ظاهری خویش را اظهار کرد (زخرف- ۴۷)

۴) شادی در برابر لغزش دیگران

علی(ع) در این زمینه می فرماید: «به لغزش دیگران خوشحال مشو، زیرا تو نمی دانی که زمانه با تو چه خواهد کرد» (میزان الحکمه، ج۷، ص۱۴۹)

۵) شادی مغرورانه

قرآن کریم در مذمت افراد کم ظرفیت که با دست یابی به مال و ثروت و مقام چنان به شادی می پردازند که از خود بی خود می شوند، می فرماید: اگر آدمی را پس از محنت به نعمتی رساندیم، می گوید: دوران زحمت و رنج به سر آمد و در این حال، سرگرم شادمانی و فخرفروشی می گردد (هود-۱۰)

۶) شادی با حرکات موزون

یکی دیگر از شادی های ناروا، شادی با رقص، سوت و دست زدن در مجالس لهو و لعب و شهوت آمیز و همراه با مفاسد و گناهان دیگر است.